Eric Vloeimans moet met enige jaloezie gekeken hebben toen zijn jonge collega-trompettist Colin Benders alias Kyteman een gigantische hit scoorde met een twintigkoppig hiphoporkest. Zelf is hij ook niet onverdienstelijk bezig: al twintig jaar wordt hij gerekend tot de beste jazzmuzikanten van Nederland. Hij staat allerminst bekend als een purist. Met zijn fusion band Gatecrash maakte hij al uitstapjes richting popmuziek. Soms is muziek net scheikunde: Kyte en Vloei klonterden samen en vormden een nieuw element: Kytecrash. In vijf dagen werd een album opgenomen in studio Kytopia, de plek waar het duo ook uitleg geeft over hun samenwerkingsproject. Dat wil zeggen: in eerste instantie alleen Benders. Zijn Rotterdamse collega laat op zich wachten.

Paradijs
Kytopia, het klinkt als een paradijslijk oord, en dat is het ook wel een beetje. Aan de Zeedijk in Utrecht is een oud fabriekscomplex van houtfirma Jongeneel en wat aangrenzende kantoren omgetoverd tot een studio en wooncomplex. Na zijn victoriejaar 2009 - de trompettist was 22, speelde met zijn band op elk grote festival, was een mediafenomeen en verkocht meer dan 40.000 albums - was het momentum daar om een eigen bolwerk te starten. Dat is nu een feit, bevriende muzikanten als C-Mon & Kypski, Boemklatsch, Dazzled Kid (Tjeerd Bomhof van Voicst) en La Boutique Fantastique zijn dagelijks letterlijk op roepafstand.

'Het is vermoedelijk af op de dag dat we eruit moeten', zegt Benders, terwijl hij om zich heen kijkt in de grootste ruimte van het gebouw. In het midden staat een aantal banken, daar omheen overal instrumenten, een piano, drumstel, percussie. Her en der staan schotten en boven de bank hangt een enorme plaat van schuim. 'We hebben deze ruimte nu redelijk onder controle', legt Benders uit. 'Die platen moeten de ruimte droger maken. Het galmt niet meer allemaal naar boven weg. We blijven nog steeds door ontwikkelen. Ik heb laatst een modulaire synthesizer gekocht, zo'n ding dat je helemaal zelf in elkaar moet patchen. Daar ben ik nu druk mee. Er komt tot nu toe alleen maar acid house uit.'

India
Na het Hiphop Orkest ging Benders op reis met rapper Pax. Die reis heeft duidelijk indruk gemaakt, want hij komt terug in Kytecrash, vooral in het nummer Mumbai. De trip fungeerde als een soort absoluut nulpunt, een grote resetknop.
'Die reis was geweldig. Het was de eerste keer dat ik echt met Pax op stap geweest ben. Na het Hiphop Orkest moest ik enorm bijkomen. Het ging allemaal zo hard, dat ik een lange remweg nodig had. Het project was allang afgelopen, maar ik was er in mijn hoofd nog steeds mee bezig. India is zo'n ontzettend culture shock, je kunt je daar alleen maar aan overgeven. De sociale overcapaciteit die we hier hebben, heb je daar totaal niet. Vandaag is de missie: we willen een mango. Je pakt een fiets of een brommertje, rijdt naar het volgende dorp, koopt een mango en eet hem op onder een boom. En dan ben je gelukkig voor de rest van de dag. Het was gewoon heerlijk.'

Daar is hij dan, Eric Vloeimans, de goedlachse meester. Jaren geleden gaf hij Benders nog les op het conservatorium. Twee jaar, waarvan Benders er één kwam opdagen. Hij is laat, maar het kon niet anders. 'Ik had mijn auto in de prak gereden, alles deed het weer, maar toen ik vanochtend mijn raampje open draaide, wilde het niet meer dicht. Ik probeerde ook de andere kant, en toen zat ik met twee open ramen. Er moest iets aan gebeuren.' Terwijl Colin Benders zijn verhaal afmaakt, begint Vloeimans opzichtig aan de bank te sjorren. Vanaf dat moment heeft hij het heft in handen, en daar geeft Benders hem graag de ruimte voor.

'Een dag nadat ik terug kwam uit India, speelden we voor het eerst met Kytecrash', vervolgt Benders. 'Volkomen blanco. Dat was nog voor we de plaat opgenomen hadden. Meteen het diepe in.'
'Een oude maat van me die Jazz in Duketown organiseert vroeg me of ik niet eens met Colin wilde spelen', vult Vloeimans aan. 'Dat wilde ik wel, maar de vraag was hoe. Aanschuiven bij het Hiphop Orkest leek me een slecht idee. Hartstikke leuk, dat orkest, maar ik zou toch verdwijnen in het geheel en niet helemaal mezelf kunnen zijn. Ik wist dat Colin mijn band Gatecrash leuk vond, hij was eens komen kijken op Oerol. En zo werd de basis de band Gatecrash en vroegen we Colin zelf mensen mee te nemen. Hij kwam met rapper Pax, en met toetsenist Niels Broos, die weer een leerling is van mijn toetsenist Jeroen van Vliet. Ze spelen allebei hetzelfde instrument, en dat vergt flexibiliteit. Wij spelen natuurlijk ook hetzelfde instrument, maar met de trompet is dat anders. Je speelt om de beurt een solo, af en toe door elkaar. Als je met twee Fender Rhodes orgels zomaar akkoorden door elkaar gaat spelen, wordt het een zooitje.'

Kitsch
Die vijf dagen Kytecrash hebben een merkwaardig project opgeleverd. Een zeer gevarieerde plaat in elk geval, uiteenlopend van jaren tachtig fusion tot minimalistische freejazz, met invloeden uit onder meer dub reggae en drum 'n baas. Nog opvallender dan die twee toetsenisten is misschien nog wel de toevoeging van Mathijn den Duif aan de line-up. Hij is de vaste geluidstechnicus van Kytopia, maar nu staat hij op het podium. De trompettisten zijn geen van beiden vies van een enorme bak effecten over hun geluid. En allebei hebben ze iets met het openlijke sentiment dat hun instrument ook in zich heeft. Dat wisten we al van Kyteman, die immers een onvervalste hit scoorde met het emotionele Sorry. 'De massale factor', noemt Benders het. 'Een fijn klankspectrum, ik ga er plat voor.'

Vloeimans durft zelfs het woord kitsch in de mond te nemen. 'Ik ben begonnen in de fanfare', zegt hij. 'Het nummer Your Majesty is mijn ode aan het Urker Mannenkoor. Ik heb het oorspronkelijk geschreven voor de film Majesteit, maar het daar uiteindelijk niet voor gebruikt. Dat koor, dat zijn we zelf, we hebben hier in de ruimte heel hard staan schreeuwen. Om eerlijk te zijn: ik heb nog nooit naar het Urker Mannenkoor geluisterd. Het is dus een beetje lulkoek, maar ook weer niet. Als je op een luchtige manier iets vertelt en mensen aan het lachen kunt brengen, helpt dat mensen bij het luisteren naar je muziek. Wie de lachers op zijn hand heeft, heeft de aandacht.'

Hoge C
Maar de grote charme van het album is onmiskenbaar de dynamiek tussen de twee hoofdrolspelers en hun gedeelde instrument. 'De trompet is een gevaarlijk instrument’, zegt Vloeimans. ‘Je staat altijd vooraan in de band, nooit ergens veilig achter de bassist. Met de saxofoon kun je nog een beetje smoezelen, maar de trompet is in your face, het valt direct op wat je doet. We zeggen wel eens gekscherend over de sax: hang dat ding in de wind en er komt geluid uit. Het is een houten blaasinstrument, het riet doet het vibratiewerk. Er is niets aan een trompet dat vibreert. Je moet het helemaal zelf doen. De hoge C halen is topsport. Dat maakt het ook een ontzettend masturbatie-instrument.'
Benders rolt bijna van de bank van het lachen, en Vloeimans pakt door.
'Nee maar echt! Je moet voor de grap eens 'high c' intoetsen op YouTube. Je weet niet wat je ziet, wat een uitslovers allemaal. Natuurlijk is het heel geil om alles te kunnen op dat ding, daar studeer je voor. Maar uiteindelijk moet de techniek in dienst staan van wat je te vertellen hebt.'
'Er is geen hiërarchie, ook niet als je een solo speelt', stelt Benders. 'Je kunt dat niet doen zonder ondersteuning van de band. De band geeft jou die ruimte, op voorwaarde dat je het interessant houdt. Het is een groepsding.'
'Als muzikanten geen verbinding met elkaar hebben en voor zichzelf staan te spelen, zie je dat direct', zegt Vloeimans. 'Je ziet dat iemand op zichzelf zit te masturberen. Het ergste wat dan kan gebeuren is dat je je eigen naam roept als je klaarkomt.'

3 On Stage: Kytecrash, zaterdag 26 maart, Nederland 3, 0:20 - 01:00 uur

3VOOR12RADIO, donderdag 31 maart, tussen 22:00 en 01:00 uur.