"Beter een keizer in Nijmegen, dan een God in Frankrijk". Er hangt een tegeltje aan de grof gestuukte muur in Huize De Staat. Links en rechts wordt het geflankeerd door portretten van volkszanger Frans Bauer. Volgens Torre Florim, frontman van De Staat, de erfenis van een filmmaker die enige tijd in het huis woonde. Het is een ideale plek voor een band. Onder de rook van Nijmegen, aan overkant van de Waal, in het voorstadje De Lent, zonder directe buren.

Er is een studio, een oefenruimte en een squashbaan annex zwembad. Er liggen tennisrackets en balletjes in, maar goed voor de gezondheid is die betonnen bak niet, want de heren zijn te lui om te stofzuigen. Of nee, dat zou ze tekort doen: ze zijn er veel te druk geweest met het opnemen van album nummer twee: Machinery. Donderdagavond werd het album gepresenteerd in De Vereeniging in Nijmegen. Zaterdagavond zendt 3VOOR12 het concert uit in 3 On Stage op Nederland 3.

Uitdagende plaat
Een jaar lang was het vrijwel stil rond De Staat, na het overweldigende jaar 2009. In januari van dat jaar verscheen Wait For Evolution, en in een paar maanden tijd speelde de band alle belangrijke festivals en het clubcircuit plat. Je zou haast vergeten dat de band in 2008 ook al heel Nederland door reisde, zij het op bescheiden podia. Torre Florim bemoeide zich bovendien ook nog eens met de muziek van anderen. Hij maakte een Nederlandstalige EP met Roosbeef en zat achter de knoppen bij The Mad Trist. "Daarvoor was ik een tijd lang van maandag tot woensdag in Maastricht. Woensdagnacht reed ik dan terug naar Nijmegen. Donderdag, vrijdag en zaterdag speelden we dan met De Staat, en op zondag wachtte een volle mailbox. Voor nieuwe liedjes schrijven was ik veel te druk." "Ik was niet te druk", zegt drummer Tim van Delft, die vandaag mee is als chaperon. "Ik was op maandag, dinsdag, woensdag aan de drugs."

"Mensen zeiden vaak dat we staccato spelen, machinaal", zegt Florim. "Dat wilde ik extra benadrukken. Veel gitaarpartijen kun je ook zien als een slagwerkpartij. De verschillende ritmes worden samen een machine. Dat is precies het leuke, losse elementen die samen een geheel vormen. Als een machine draait hoor je alleen het geronk, maar als je naar de losse elementen luistert, is het een verzameling van piepjes en kraakjes. Een voorbeeld daarvan is Serial Killer, dat begint met een ingewikkelde riff die los niet om aan te horen is. Pas als de kick en de snare erin komen snap je het ineens."

"Precies zo stond ik ook te kijken toen ik het voor het eerst hoorde", zegt Van Delft. "Torre tikte een patroon in op de computer, en ik dacht: wat bedoel je nou man? Het is een heel uitdagende plaat voor mij geworden. Ik heb flink zitten zweten om het onder de knie te krijgen, en als dat eenmaal lukt, kan het gaan leven. Dan begint de swing." "Dat moet ook", vult Florim aan. "Het is geen machine, uiteindelijk zijn het vijf gasten."

Halal slachting
Machinery is een groot geluidsexperiment, geleid door een muzikant die geobsedeerd is door de studio. Machinery is een bandplaat, en dat hoor je. De mogelijkheden van de vijf basisleden zijn flink opgerekt, heel af en toe werd de hulp van buiten ingeroepen: drummer Bram Hakkens (o.a. Kyteman's Hiphop Orkest) speelt op vier nummers mee als tweede drummer, zangeres Kelly Thijssen van The Routines doet mee op Sweatshop. "Sweatshop vroeg gewoon om een vrouwenstem", zegt Florim. "Ik zong het in, toen kwam Rocco erbij, en toen kwam het derde stukje en wilde ik er nog iets bij hebben. Songs als Old MacDonald Don't Have No Farm No More en Keep Me Home werden laag voor laag met de hele band opgenomen. Ik maakte dan in mijn eentje een basis, en daarop bouwden we met zijn allen voort." "We hebben wekenlang elke dag gerepeteerd", zegt Van Delft. "Van 13:00 uur tot 's avonds laat. Een heftige periode, maar ook lachen."

En zo is Machinery een overweldigende en vooral ambitieuze plaat geworden. Maar over zijn teksten doet Torre Florim niet al te gewichtig. In de heftige ritmische song Old MacDonald Don't Have No Farm No More omschrijft Florim een halal slachting tot in detail. "Ik heb op Wikipedia opgezocht hoe dat in zijn werk gaat", zegt hij droogjes. "In de context van het liedje klinkt het heel lomp. Dat is het natuurlijk ook wel, een beest laten doodbloeden. Toch is het niet per se een statement. Ik ben gewoon gefascineerd door dat soort dingen. Serial Killer is eigenlijk best wel fout, dat komt gewoon van de serie Dexter. Normaal wordt een seriemoordenaar als een enorme creep neergezet, in die serie niet. Dat vond ik een interessant idee. In ieder land is moord zo'n beetje de ergste misdaad die je kunt plegen, misschien op pedofilie na. Maar zelf kijkt een seriemoordenaar daar vast anders naar, anders zou hij het niet doen. Ik vind het interessant om vanuit zijn perspectief een liedje te schrijven."

Radiohits
Het nieuwe album is uitgesprokener en eigenzinniger dan Wait For Evolution, en is allerminst gericht op radiohits. Dat is wel het laatste waar de band zich mee bezig houdt in het creatieve proces, vertelt Tim van Delft. De ideale wereld ziet er voor De Staat anders uit. "Ik vergelijk het altijd met een band als Battles, een heel leipe band, die behoorlijk ontoegankelijke muziek maakt", zegt Torre Florim. "Maar ze kunnen wel in elk land een club uitverkopen, en zo reizen ze de wereld rond. We willen geen modeverschijnsel zijn, maar een plekje veroveren in de harten van de mensen." "Dat klinkt zoetsappig, de harten van de mensen. De piemels." "We willen een plekje veroveren in de piemels van de mensen."

Machinery verschijnt op Mascot Records. Donderdagavond werd het album gepresenteerd in De Vereeniging in Nijmegen. Zaterdagavond zendt 3VOOR12 het concert om 00:05 uur uit in 3 On Stage op Nederland 3.