Classic Albums: Sex Pistols jagen burgerlijke Brittten op de kast

Never Mind The Bollocks, Here's The Sex Pistols geeft punk een gezicht

Sander Kerkhof ,

Classic Albums is een documentaireserie op Nederland 3 over pop- en rockalbums, die worden beschouwd als de beste of meest opmerkelijke albums van een bekende band, of die een periode in de muziekgeschiedenis markeren. Zaterdag 19 maart is Never Mind The Bollocks, Here's The Sex Pistols van de Sex Pistols aan de beurt.

Never Mind The Bollocks, Here's The Sex Pistols geeft punk een gezicht

Classic Albums is een documentaireserie op Nederland 3 over pop- en rockalbums, die  worden beschouwd als de beste of meest opmerkelijke albums van een  bekende band, of die een periode in de muziekgeschiedenis markeren. Muzikanten, producers en geluidstechnici ontleden de muziek en geven zo  inzicht in de manier hoe het album is ontstaan. Zaterdag 19 maart is Never Mind The Bollocks, Here's The Sex Pistols van de Sex Pistols aan de beurt. De albums zijn ook te  beluisteren op de Luisterpaal.

"Het is de hel, het is verschrikkelijk en een heel klein beetje leuk, maar als je weet waar je naar toe aan het werken bent tolereer je dat allemaal. Het is ons gelukt om alle mensen waar we focking klaar mee waren op de kast te jagen."

De openingszinnen van John Lydon, alias Johnny Rotten in die andere Sex Pistols documentaire, The Filth And The Fury, spreken boekdelen. Never Mind The Bollocks, Here's The Sex Pistols was een aanklacht tegen al die grijze muizen die de hele avond maar apathisch naar hun tv zaten te staren.

De anarchy uit de titel van debuutsingle Anarchy In The UK hoefde niet zo extreem te worden opgevat, aldus Rotten. "Als je daar in die stoel zit is zelfs het opstaan om een kop thee te zetten al een soort anarchie."  Midden jaren zeventig lag ook de economie in Engeland op haar knieën; hoge werkelooshoed, sociale chaos, stakingen. Genoeg voedingsbodem voor chaos, en het was aan mastermind en manipulator Malcolm McLaren om een muzikale lont in het kruidvat te steken.

Samen met zijn vriendin Vivien Westwood bestierde hij een hippe kledingzaak op de Londense King's Road. "Ik was altijd bezig met mode en vormgeving", zegt McLaren in Classic Albums. "De Sex Pistols waren mijn eigen sculptuur, mijn creatie." McLaren zag er wel iets in een om een hit-album te maken en scharrelde wat jongens bij elkaar. Muzikaal talent niet vereist. John Lydon, zoon van Ierse immigranten met groen haar en een Pink Floyd t-shirt met I HATE er op gestift, was kind aan huis bij SEX, zoals de sm-boetiek heette. Uren bracht hij er door met het luisteren naar muziek en het jatten van kleren. McLaren bood hem een baantje aan. Of Lydon misschien zanger van zijn nieuwe bandje Sex Pistols worden? Johhny deed auditie door woordloos een plaat van Alice Cooper mee te mimen.

De Pistols tekenden bij EMI, maar de eerste single Anarchy In The UK werd na twee weken al weer uit de handel genomen. Sex Pistols vergaarden nationale roem door een televisie interview waarin de bandleden met scheldwoorden en ruige taal de presentator en de rest van het land in de zeik namen. EMI zwicht onder de druk van haar aandeelhouders en zet de band op straat. Virgin durft het wel aan en brengt Never Mind The Bollocks, Here's The Sex Pistols in 1977 uit. 

Popjournalist Peter van Bruggen schreef in de periode '76, '77 twee verhalen over de Sex Pistols voor OOR. Die stukken zijn opgenomen in de verzamelbundel De Beste Muziekverhalen van 1945 Tot Nu.  De muziek van Sex Pistols sprak van Bruggen eigenlijk helemaal niet zo aan. "Ik vond het een ruige uitvoering van The Monkees. Het was gewoon een relband. Het was natuurlijk een in elkaar gezet zooitje, door Malcolm McLaren bij elkaar gezocht. Ze konden ook geen muziek maken, behalve gitarist Steve Jones."

Toch is het terecht dat Never Mind The Bollocks in de serie Classic Albums is opgenomen, want in de tijd is het zeker een markeringspunt. "Meer vanwege het sociologische aspect dan vanwege de muziek. Als je dit album naast iets van The Ramones legt verbleekt het." Van Bruggen zag de Pistols in een vroeg stadium al in Londen en voelde wel aan dat er iets bijzonders aan de hand was toen één van de leden van Roxy Music hem mee nam naar een tv opname van de band. "Alle Londense bandjes die er toen of later iets toe deden zaten daar." 

De Sex Pistols markeerden een nieuwe start, punk kreeg een gezicht. "Vergelijkbaar met de opkomst van The Beatles in 1962. Maar omdat het allemaal al een keer eerder was gebeurd, wisten die jongens heel goed wat ze aan het doen waren. Corruptie lag daardoor heel erg op de loer."

Makkelijk waren ze niet, maar Van Bruggen vond het ook geen hele vervelende jongens. "Platenmaatschappijen wilden niets met die band te maken hebben. Daarom belden ze mij. Of ik de Sex Pistols met mijn busje kon ophalen op Schiphol." Van Bruggen heeft wel mooie herinneringen aan die tijd. "Kun je je voorstellen dat je met de Sex Pistols en een mooie meid van de platenmaatschappij in een mini Cooper op weg bent naar een restaurant omdat Mick Jagger daar zit te eten?"

De spanningen tussen de explosieve Lydon en de manipulatieve McLaren worden mooi blootgelegd in de uitzending. "Malcolm liet iedereen geloven dat we sukkels waren, talentloze jongetjes die hij van de straat had geraapt", zegt Lydon. Bassist Glen Matlock wordt al snel de band uit gezet. Lydon had een hekel aan hem, vooral omdat Matlock van de Beatles hield. Die antipathie werd duidelijk aangemoedigd door McLaren, die Matlock ook te netjes en gewoontjes vond. Hij werd vervangen door John Simon Ritchie, de grootste fan van de Sex Pistols en een vriendje van Lydon. Hij noemde Ritchie Sid Vicious, vernoemd naar zijn hamster Sid, die Ritchie eens in zijn hand beet. Sid stond altijd vooraan en vond in die tijd volgens de overlevering met zijn freaky springerige dansjes en passant de pogo uit.

Okee, Sid zat dus in de band, maar kon niet spelen en lag bovendien in het ziekenhuis met hepatitis tijdens de opnames van het album. Op Never Mind The Bollocks is hij dus niet te horen. Gitarist Steve Jones speelde ook de baspartijen in.

Slechts 1 studio-album maakten de Sex Pistols. Na een Amerikaanse tournee verliet Johnny Rotten in 1978 al de band. Hij verafschuwde de amusementsindustrie waar hij inmiddels volop in meedraaide.  Rotten was het ook zat om als een marionet door McLaren heen en weer geslingerd te worden. Zijn jeugdvriend Sid Vicious nam de rol van bandleider over, maar dat bracht, zoals eigenlijk te verwachten, niet veel goeds. Met zijn dood op 2 februari 1979 kwam er de facto een einde aan de de groep. "De Sex Pistols zijn uit elkaar gespat. Dat pleit dan wel weer voor ze", aldus Van Bruggen.

Zaterdag 19 maart van 20.55 tot 21.55 uur komt Never Mind The Bollocks, Here's The Sex Pistols bij Classic Albums op Nederland 3 aan de beurt. De albums zijn ook te  beluisteren op de Luisterpaal.