3VOOR12 bespreekt Album van de Week (26): Bon Iver

Bon Iver, Bon Iver is rijker dan het debuut

Atze de Vrieze ,

Dat Justin Vernon in zo'n korte tijd een van de toonaangevende figuren binnen de Amerikaanse indiewereld zou worden, dat had niemand verwacht. Hij zelf vermoedelijk ook niet. Toch gebeurde het, en zeker niet alleen door dat mooie verhaal: zanger met gebroken hart trekt zich terug in de wildernis. Hij kwam buiten met het album For Emma, Forever Ago, een zeer intieme indiefolkplaat. Nu verschijnt de opvolger, simpelweg getiteld Bon Iver, Bon Iver.

Bon Iver, Bon Iver is rijker dan het debuut

Dat Justin Vernon in zo'n korte tijd een van de meest toonaangevende figuren binnen de Amerikaanse indiewereld zou worden, dat had niemand verwacht. Hij zelf vermoedelijk ook niet. Niet voor niets klinkt in Holocene, het derde nummer op zijn tweede album, deze schrikreactie: "And at once I knew I was not magnificent." Toch gebeurde het, en zeker niet alleen door dat mooie verhaal: zanger met gebroken hart trekt zich terug in de wildernis van Wisconsin om de confrontatie met zichzelf aan te gaan. Hij kwam namelijk buiten met het album For Emma, Forever Ago, een zeer intieme indiefolkplaat met golvende songs, vrijwel volledig in kopstem gezongen. Nu verschijnt de opvolger, simpelweg getiteld Bon Iver, Bon Iver.

Vernon is een stuk minder introvert dan dat romantische verhaal doet vermoeden. Na For Emma maakte hij niet alleen EP Bloodbank, maar begon hij ook zijproject Volcano Choir, leverde hij een bijdrage aan het Gayngs project en bracht hij zelfs een paar weken door in de studio van Kanye West, naast wie hij als enige special guest zijn opwachting maakte op het Coachella festival. Een gevarieerd spectrum, dat in zekere zin wel zijn weerslag heeft op zijn tweede Bon Iver album.

Niet dat we hiphop horen. Zelfs de 80s softpop (van Gayngs) is beperkt gebleven tot het laatste liedje, Beth/Rest. Maar dat Vernon verder kijkt dan zijn eigen akoestische gitaar, is overduidelijk. Te beginnen bij zijn eigen band, die Vernon naar de grote festivals bracht. Speelde hij zijn debuut nog helemaal zelf vol, de opvolger voelt meer als een bandplaat. De akoestische gitaar wordt soms ingeruild voor een elektrische, een galmende piano of een pedalsteel. Die laatste wordt bespeeld door Greg Leisz, die veel werkte met de door Vernon bewonderde Lucinda Williams. In openingssong Perth speelt een voorzichtig geïntroduceerd marsritme een cruciale rol. En dan is er ook nog de opvallende aanwezigheid van een blazerssectie, bescheiden maar zeer bepalend. 

Door de verandering van instrumentarium klinkt Bon Iver, Bon Iver op sommige momenten logger dan zijn voorganger, maar Vernon heeft de songs ook weer niet te strak in de lak willen zetten. Nog steeds neemt hij opvallend veel ruimte om een song op gang te laten komen. Het nummer Wash drijft op een steeds herhaald en zeer eenvoudig pianoloopje, met spaarzame strijkers. Eerste single Calgary begint met een ijle synthesizer en Vernon's falset. Pas na bijna anderhalve minuut sluit de drummer zich aan. Na vier minuten eindigt het liedje weer waar het begon, maar met een tokkelende gitaar in plaats van een synthesizer. Een refrein heeft het niet, wel cryptische zinnen als 'don't you cherish me to sleep never keep your eyelids clipped hold me for the pops and clicks I was only for the father's crib'.

Niet makkelijk te kraken, die teksten van Bon Iver. Het zijn een soort raadsels, waarvan de oplossing nooit gegeven zal worden. Net zoals zijn liedjes veel sfeer bevatten, maar qua structuur weinig houvast. Nog meer verwarring schept hij door echte plaatsnamen (Calgary, Perth) in songtitels af te wisselen met fictieve (Hinnom, TX, Michicant). Wat is het nu, een wereldse plaat, als antwoord op de afzondering van het debuut? Of toch meer een reis in het hoofd? Het zal niemand lukken deze songs volkomen te doorgronden, maar het zijn geladen zinsneden als 'I could see for miles, miles, miles' (Holocene) en 'Never gonna break' (Minnesota, MI) die blijven hangen.

Deze opvolger klinkt in vele opzichten anders dan het debuut, maar in de basis is er niets veranderd. Het zijn trage songs die zich aandienen, even heel dichtbij komen en vervliegen alsof ze door mist omhuld zijn. Die ongrijpbaarheid is en blijft de belangrijkste eigenschap van Bon Iver.

Bon Iver, Bon Iver verschijnt op 4AD/V2. Het album is tijdelijk te horen op de Luisterpaal. Bon Iver speelt woensdag 26 oktober in een uitverkocht Vredenburg Leidsche Rijn.