Tijdens het panel New Networks for Music Distribution gaven enkele relatief nieuwe muziekdistributiediensten als Spotify en Soundcloud hun visie op de toekomst van de muziekindustrie en hun rol daarbinnen. Nieuwe media goeroe Erwin Blom opende het panel met een uiteenzetting van zijn favoriete diensten in een veranderende industrie. Zo kwamen langs 22Tracks, Film It Yourself (FIY, 3VOOR12) en crowdsourcingplatform Kickstarter.

Zijn presentatie werd gevolg door een verhaal van Scott Cohen van het digitale distributieplatform The Orchard. Hij laat zien hoe de nieuwe initiatieven in de 21e eeuw vechten tegen een industrie die nog 20e eeuws is ingericht; top-down en gebaseerd om massamedia met een massabereik. “Maar zo werkt het niet meer. Als ik een mailing uitstuur naar alle fans met de oproep om de plaat te kopen, spreek ik de helft niet aan. Dat heeft de plaat namelijk al in het bezit. Zorg dus dat je mensen individueel kunt benaderen en een breder pakket aan producten aanbiedt. Niet alleen een divers aanbod in de breedte, maar ook in prijs en vorm. Als jij me vertelt hoeveel fans je hebt, kan ik je vertellen hoeveel je kunt verdienen met op je fans gerichte producten. Leer je publiek weer te bedienen en niet door het als een uniforme massa te beschouwen. De tussenpersonen (labels, e.d.) die zich niet weten aan te passen aan de nieuwe omstandigheden zullen verdwijnen. Enkel vertrouwen op het idee dat artiesten, programmeurs en dergelijke je nodig hebben, is een vergissing. Maar denk als artiest niet dat je alles zelf kunt. Daarvoor is deze industrie te gecompliceerd. Maak gebruik van kennis en ingangen van andere partijen en diensten.”

Cohen voorspelt dat nog dit jaar in bepaalde landen voor het eerst de inkomsten uit digitale distributie van muziek hoger zal zijn dan de inkomsten uit fysieke verkoop. Tevens zal de mobiele toegang tot internet en online diensten snel de vaste toegang inhalen. Overigens verdwijnt volgens hem het onderscheid tussen die twee in de beleving van de consument. Cohen houdt tot slot een pleidooi voor ‘gratis’. Maak het de consument alsjeblieft makkelijk om gebruik te maken van je dienst. Iedereen luistert naar muziek, maar we maken het ze moeilijk om gratis mee aan de slag te gaan. Geloof me, daarna gaan mensen er vanzelf geld aan uitgeven. Je kunt wel degelijk de concurrentie aan met gratis, omdat het geen concurrentie is. Mensen die gratis in aanraking komen met yoga en enthousiast worden gaan op den duur vanzelf matjes, pakjes en boeken aanschaffen. Zo werkt muziek ook. Zorg wel dat je geen uniform product aanbiedt, maar de fan op maat bedient.”

Shamal Ranasinghe van Topspin Media is het hier mee eens. “Tot voor kort behaalde artiesten zo’n vijf procent van hun inkomsten uit streaming distributie. Dit gaat nu al richting tien procent en zal snel wederom verdubbelen. Maar het kan nog veel hoger zijn wanneer je er slim mee omgaat. Slash verkocht bijvoorbeeld gesigneerde gitaren. Op dit moment zien wij dat de helft van de transacties producten betreft onder de tien dollar. Maar het segment daarboven zorgt wel voor vijfenzestig procent van de inkomsten. Zorg dus dat je in alle prijsklassen wat aanbiedt. De consument is echt niet alleen maar op zoek naar het goedkoopste. Als ze maar waar voor hun geld krijgen.”

Jonatan Froster van Spotify is vrij optimistisch over zijn missie met Spotify. “We zijn niet bang dat labels er uit zullen stappen. Het top-down systeem eventjes veranderen duurt lang. Voor ons en de artiesten is het nu belangrijk om zoveel mogelijk gebruikers binnen te halen. We zien dat mensen bereid zijn om er voor te betalen. Die bereidheid wordt steeds groter door betere ontsluiting middels mobieltjes en andere mobiele apparatuur. We krijgen nu vragen van Nederlanders hoe ze ons geld kunnen geven. We supporten nog geen iDEAL. Dat is een situatie waar je niet lang in wil zitten.  Voor de komende tijd hebben we ons drie doelen gesteld. Alleereerst moeten we groter worden. Een dienst als Spotify en het bijbehorende businessmodel werkt bij de gratie van een groot publiek. Ten tweede willen we de sociale mogelijkheden van de interface verbeteren. Mensen en playlist moeten makkelijker worden gevonden en muziek moet nog beter gedeeld kunnen worden. Ten derde zal het aanbod voor de premium gebruiker van Spotify sterk worden uitgebreid. Het aanbod wordt breder en de waarde wordt vermeerderd. Wij zullen geen editorial of gecensureerd aanbod ontwikkelen. Wel willen we middels gecompliceerde algoritmes mensen beter bedienen op hun muzikale wensen.

Het verhaal van Soundcloud is niet al te sterk. Het businessmodel zit natuurlijk anders in elkaar, maar David Noël reageerde ook erg gebeten op vragen uit het publiek over de actieve uitvoering van het bestaande takedown beleid van de service. “Ons beleid is niet veranderd. We hebben nieuwe software in gebruik genomen. Maar het is extreem marginaal wat we nu verwijderen. Er zullen altijd voorbeelden zijn, maar we zullen nu eenmaal samen moeten werken met de industrie. We zijn nog aan het werk in een oud systeem, zoals Scott ook al opmerkte. Wij kunnen niet op tegen de industrie en zijn gebonden aan hun spelregels.”

Al met al was het een was het panel wat lafjes, niet bevlogen en de passie voor muziek leek ook te ontbreken. Alsof de genodigden de strenge blik van de grote platenmaatschappijen en juristen over hun schouders mee voelden kijken. De komende jaren zal weer duidelijker worden wie het redden, wie de klassieke industrie aan zijn kant weet te krijgen en of artiest en consument er eindelijk wél beter van worden.