Eurosonic dag 2: 1 Day Off met James Blake als absolute smaakmaker

Live post dustep op zijn best, Raumschmiere als brandende Messerschmidt

Atze de Vrieze ,

Het begint een mooie traditie te worden: 1 Day Off tijdens Eurosonic, in de twee zalen van Simplon. Een miniversie van het Amsterdamse festival, gericht op de nieuwe namen. Zaalhoppen? Welnee, voor deze sterke programmering kun je rustig de hele avond in hetzelfde pand blijven. Dat is zeker verstandig als je James Blake wilt zien, een van de absolute favorieten van dit festival.

Live post dustep op zijn best, Raumschmiere als brandende Messerschmidt

Het begint een mooie traditie te worden: 1 Day Off tijdens Eurosonic, in de twee zalen van Simplon. Een miniversie van het Amsterdamse festival, gericht op de nieuwe namen. Zaalhoppen? Welnee, voor deze sterke programmering kun je rustig de hele avond in hetzelfde pand blijven. Dat is zeker verstandig als je James Blake wilt zien, een van de absolute favorieten van dit festival. Ruim een half uur voor de Engelsman begint, staan er lange rijen voor de deur.

Naar dat hoogtepunt werd zorgvuldig toe gebouwd, al begon de avond met een wat vreemde eend, de Groningse rapper Kraantje Pappie, uit de Noah's Ark stal. Die primeurt vanavond tracks van zijn nieuwe album, met beats van zijn beroemde drum 'n bass stadgenoten Noisia. Zoals verwacht zijn dat hele dikke beats, die de oudjes van zijn Boulimia EP volkomen wegblazen. Kraantje Pappie zelf is president brak, Brak Obama, en meer van dat soort woordgrappen. Hij brengt macho rhymes op de massieve beats en zal vermoedelijk nooit bekend staan als de meest fijnzinnige rapper van Nederland, met zijn lyrics over natte kutten en blauwe ballen. De show eindigt in stijl. "Waar is Kraantje Pappie? Hij ligt in de hoek in zijn eigen kots!" (6)

En dat terwijl fijnzinnigheid nog wel het toverwoord is, zeker het eerste deel van deze avond. We zien achter elkaar een aantal elektronica acts met een gedurfde, eigen sound en veel 'echte' live elementen. Te beginnen bij Palmbomen, een eenmansact uit Amsterdam, die een indrukwekkende lichtinstallatie en een stevige bak analoge apparatuur met zich mee torst. Die heeft hij al een stuk beter onder controle dan een paar maanden geleden, toen zijn optredens nog wat chaotisch verliepen. Palmbomen maakt donkere, diepe chillwave, niet echt om op te dansen, maar op een vreemde manier toch catchy. Zijn jankende vocalen diep weg gestopt in de mix en ontregeld met effecten. Toch lijkt zijn set robuust, tot halverwege de laptop eruit knalt. Herkansing zaterdag tijdens Noorderslag. (7,5)

Zo'n stapel lichten kan Mount Kimbie ook wel gebruiken. De twee Britten zien er wat saai uit op het podium, maar gelukkig is hun muziek dat niet. Live betekent bij hen drumpads, samplers, echte drums, bas en gitaar, steeds afgewisseld en verwerkt in een kwetsbaar geluid. De dubstep voorbij, maar helaas is niet altijd duidelijk welke richting op. (7,5)

Ook SBTRKT maakt live elektronica, met dubstep en 2-step als startpunt. De Britse producer heeft tegenwoordig nog maar een half masker - halverwege naar volwassenheid? - maakt live zijn eigen drumsamples en heeft ook nog eens een zanger bij zich. Die lijkt meer te improviseren dan dat hij vaste songs afwerkt, maar het werkt wel. Het begin van de set is spaarzaam en broeierig, verderop wordt het net wat te lomp en bombastisch. Een flink deel van het publiek vertrekt intussen al naar beneden, om verzekerd te zijn van een plekje. (7)

Dan de man waar toch eigenlijk iedereen voor kwam: James Blake. Hij groeide de afgelopen maand uit tot een fenomeen, zeker nadat zijn debuutalbum vlak voor de kerst voortijdig op internet belandde. Voor die tijd bouwde hij al een naam op met een paar uitstekende EP's. Vanavond staan de songs van zijn album centraal. Songs ja, want waar zijn EP's een zekere connectie met de dubstep dansvloer hadden, horen we vanavond pianoliedjes. Wie goed luistert, hoort dat Blake's teksten vaak maar uit een of twee regels bestaan, die geloopt en vervormd worden, en zo opgaan in een hypnotiserend geheel. Merkwaardige muziek, maar tegelijkertijd ook met zo'n instant melancholie dat zelfs de dag-dj's op 3FM ermee weglopen. Het mag niemand meer verbazen als Feist-cover Limit To Your Love deze of volgende week Megahit wordt.

James Blake is de meester van de dynamiek, en die is in veel gevallen vernuftiger dan in zijn 'hit'. Hij begint zijn set met Unluck, een kale pianotrack die niet echt beats heeft, maar meer kleine tikjes. Dan die stem, soulvol, overladen met effecten. Het is te gemakkelijk om hem een autotunezanger te noemen. Blake gebruikt een harmonizer, die zijn stem uiteen laat vallen in verschillende toonhoogten. Hij gebruikt zijn stem echt als instrument. Op plaat klinkt het alsof hij een zanglijn met drie verschillende effecten drie keer heeft ingezongen, om ze vervolgens aan elkaar te plakken, maar dat blijkt hij zo ook gewoon in een keer te kunnen. Halverwege stuwt hij de song naar een hoogtepunt door heel even aan te zetten met zijn synthesizer. Het is dezelfde techniek die Bon Iver in zijn folksongs gebruikt: hij maakt het soms zo klein dat een relatief helemaal niet zo extreme piek aanvoelt als een duizelingwekkende climax. Het allerbeste voorbeeld daarvan is natuurlijk single Limit To Your Love, waarin een warme piano gecontrasteerd wordt door een overweldigend laag basgeluid, waar Simplon letterlijk van beeft.

Rechts van Blake zit een drummer, die zeer spaarzaam speelt. Stilte is immers het belangrijkste element in Blake's muziek, al lijkt een groot deel van het festivalpubliek zich daar weinig van aan te trekken. Daar weer naast nog gitarist, die ook een sampler bestuurt. Dit is pas het derde optreden in deze formatie en technisch gaat er nog het nodige mis (zo valt in I Never Learnt To Share het loop pedaal uit en geven de speakers soms storende bijgeluiden), maar qua geluid en vocalen weet James Blake de verwachtingen meer dan waar te maken. Fenomenaal optreden van een jongen die een heel eigen, fragiel geluid durft neer te zetten. Blake sluit af met een cover van dubstep supergroep Digital Mystikz. (9)

Eigenlijk kan daarna alles alleen nog maar tegenvallen, en daarom is het goed dat de programmeurs gekozen hebben voor een breuk in de avond. Een uur na James Blake zien we het Finse K-X-P op de planken. Timo Kaukolampi was vroeger producer van Annie, maar tegenwoordig een krautpunker met smeerolie op zijn legerlaarzen, die zo cool is dat hij zijn haar moet kammen tijdens het spelen. Hij heeft een drummer en een fretloze bassist bij zich, die lange songs spelen. Alles behalve kokette pop, al hoor je wel disco-elementen. De vieze, undergroundvariant wel te verstaan. De set begint wat introvert en richtingloos en eindigt ook zo, maar vanaf het tweede nummer - 18 Hours Of Love - weet Kaukolampi zijn publiek een dik kwartier te stevig te grijpen. Taaie muziek, maar als je de groove eenmaal te pakken hebt is het gemakkelijk hem vast te houden. (7)

Dan tot slot de complete tegenpool van James Blake, T Raumschmiere. De Duitser stort zich als een brandende Messerschmidt op het Eurosonic-publiek. Hij is gekomen met maar een doel: alles moet kapot, te beginnen bij zijn eigen apparatuur. Al binnen een kwartier hangt hij letterlijk aan het plafond te bungelen, duwt hij de tafel apparatuur tot de rand van het podium en werpt hij zich in de armen van de mooie meisjes vooraan. Daar sta je dan, oog in oog met de vlees geworden destructie uit Berlijn, de butsen in zijn voorhoofd van de vele valpartijen: van het plafond, van de tafel, van het podium. Het gaat steeds net goed, maar Raumschmiere heeft het duidelijk vaker gedaan.

Sterker nog: hij doet het al tien jaar. In 2003 brak hij door met het album Radio Blackout en vooral met single Monstertruckdriver, een groteske technopunktrack met een lompe schaffelbeat. Het is ook nu het hoogtepunt van zijn volstrekt chaotische set. Old school Raumschmiere dus, en je kunt je afvragen waarom hij dan precies op dit showcase festival staat. De een zal zijn live set een freakshow vinden, de ander een boeiend zelfdestructie spektakel. En Raumschmiere, die eindigt weer met zijn hoofd op de monitor, het snoer van zijn microfoon om zijn arm gedraaid. Een ding is zeker: niemand hoefde zich te vervelen. (7)

De uitstekende avond in Simplon eindigt met Partyharders, een Belgisch dj-duo dat in tegenstelling tot alle acts van de avond volstrekt inwisselbare beukbeats draait. Voor de rest was het een uitdagende, eigenzinnige avond zoals je ze zelden tegenkomt. 5 Days Off zonder de onvermijdelijke publiekstrekkers.