James Blake (22, Londen) vond het eigenlijk wel fijn dat zijn debuutalbum bijna twee maanden voor release op internet lekte. Nu ging de hype tenminste ergens over. Daarvoor waren enkel twee behoorlijk geproduceerde en voornamelijk instrumentale EP’s aanleiding voor een flink rumoer bij liefhebbers, blogs en journalisten. "Voorkomen dat een album lekt is als dweilen met de kraan open. Mensen willen nu eenmaal muziek delen, dat is eigenlijk iets heel moois. Ik ben ook wel gevleid door de situatie. Blijkbaar is men benieuwd, onder de indruk en wil men het anderen aanbevelen. Het is prettig dat men nu eindelijk iets kan horen. Ik weet ook dat de mensen die van plan waren om mijn album te kopen dat nog steeds zullen doen en hoop dat die groep alleen maar groeit."

De eerste single van het album – Limit To Your Love, een cover van de Canadese zangeres Feist – is hard op weg een hit te worden. James lacht er een beetje om. "Het werd de single, omdat dat het meest toegankelijke nummer van de plaat is. Dat het nu ook aanslaat, is bizar en had ik echt nooit verwacht. Ik glimlach nog steeds wanneer ik die bassen er in hoor knallen op de radio. Eigenlijk bestaat het nummer enkel uit een boel klikjes en mijn stem, tot de piano er weer bij komt. Stiekem hoop ik dat het iets kan betekenen voor muziek in een bredere context. Als mensen Limit To Your Love accepteren op de radio is er wellicht meer mogelijk."

James Blake is een vriendelijke rustige jongen die van zijn slaapkamer een studiootje maakte. Veel apparatuur heb je tegenwoordig niet nodig. Zijn piano neemt nog de meeste ruimte in. "Ik ben ruim een jaar met dit album bezig geweest. Deze periode en dit album staan voor mijn groei, volwassen worden. Er zitten elementen van groeipijn in, zaken uit mijn jeugd en het groeien als mens. Ik heb het gevoel dat ik sterk ben veranderd. Ik heb in korte tijd veel gereisd en gedaan, dat heeft mij gevormd en onafhankelijker gemaakt."

Blake studeerde Populaire Muziek aan de Goldsmiths University. Hij nam daar zelfs een deel van de plaat op. "Ik wist dat het album af was toen we een paar nummers van de tracklist gooiden. Het werd er kernachtiger van. Dat voelt als het snoeien van een fruitboom. Je geeft de vruchten meer energie en ruimte om te groeien. Echt af was het toen ik op de universiteit het nummer Give Me My Month had opgenomen. Op het laatste moment is dat nog aan de tracklist toegevoegd. Het vormt een mooi akoestisch moment op de plaat. Ik heb dat nummer op een dictafoon opgenomen en er is daarna niets aan veranderd. Het zijn de originele opnames met zang en piano. Je hoort de ruis er nog doorheen. Ik vond mijn stem op die bewuste opname zo bijzonder dat ik er niets meer aan wilde veranderen. Het gaat natuurlijk in tegen de producer in mij die nummers helder en af wil laten klinken, maar tegelijkertijd weet ik dat je niet moet sleutelen aan een goede opname en dit was die ene goede opname."

"Ik heb moeten leren om mijn eigen stem te gebruiken in mijn muziek. Ik heb altijd gezongen, maar om mijn stem ook te gebruiken als instrument, om hem te samplen en ermee te spelen, dat is echt wennen." Niet alleen voor James was het wennen. Op twitter en blogs gingen de afgelopen weken stemmen op voor de ‘underground’ James Blake. Een doorbraak en mainstreamsucces zou maar slecht zijn voor een jonge producer die het experiment niet schuwt. Zelf moet hij daar om lachen. "Ik word niet beïnvloed door albumverkopen. Ik schrijf gewoon mijn muziek en maak wat ik wil maken. Als er mensen zijn die moeite hebben met het feit dat ik nu ook liedjes schrijf, is dat hun probleem. Dit is wat ik doe en wat ik naast het echte producerswerk altijd heb gedaan. Het zou heel goed kunnen dat mensen door mijn dj-sets, producerswerk en de EP’s een eenzijdig beeld hebben gekregen van de artiest James Blake. Men is misschien nog gewend aan artiesten die lange tijd één ding doen, maar zo ben ik niet. Ik wil blijven innoveren en groeien."

James Blake komt oorspronkelijk uit de dubstepscene: een wereld vol jonge producers die los gaan met nieuwe productietechnieken, digitale distributie en kenmerkende diepe bassen. "Ik hou van die scene en draai nog elk weekend twee keer. Met één voet sta ik in die wereld en met de andere meer in de liedjeswereld. Dit album is ook zeker niet bedoeld om uit de dubstepscene te geraken."

Het album For Emma, Forever Ago van Bon Iver uit 2008 haalde hem over de streep om meer met zijn stem te doen. Als andere invloeden noemt hij Anthony Hegarty (van Antony and the Johnsons) nu-soulster D’Angelo, Arthur Russel, Joni Mitchell, Stevie Wonder en Bonnie "Prince" Billy. Een divers rijtje artiesten, maar allemaal vernieuwers in hun genre en tevens vocale wonderkinderen. "Ik heb het afgelopen jaar steeds nummers gemaakt waarop ik mijn stem gebruikte. Die legde ik opzij voor het album. De voornamelijk instrumentale en rijkere nummers kwamen op de EP’s terwijl ik doorwerkte aan dit album."

Wie het album beluistert, valt op dat James Blake niet alleen zijn eigen stem samplet en vervormt, maar ook speelt met traditionele songstructuren. "Mijn teksten schrijf ik niet liniair. Een couplet kan ineens een refrein worden. Meestal weet ik niet waar het heen gaat met een nummer. Soms laat ik iets liggen en schiet mij onderweg ineens te binnen hoe ik verder kan met de compositie. Af en toe werk ik met een plan, meestal is het tasten in het donker met enkele losse ideeën." Een ander opvallend terugkerend verschijnsel op de plaat is het gebruik van stilte. In het nummer Lindesfarne I vallen stiltes tot wel tien seconden lang. "Stilte is belangrijk op het album, maar ik maak er niet bewust gebruik van. Het is niet een instrument dat ik specifiek inzet. Wanneer ik zeker ben over een bepaald geluid dan wil ik dat het de ruimte krijgt in het nummer. Ik wil het dan niet overvoeren met accessoires. Soms is simpel en basaal zo ongelofelijk mooi. Zo ontstaat stilte in een nummer. Overigens, als maar genoeg mensen zeggen dat ik zo van de stilte ben, ga ik vanzelf herrie maken. Zo ben ik dan ook wel weer."

Op 4 maart geeft James Blake op festival 5 Days Off een dj-set in de Melkweg Amsterdam

Beluister James Blake - James Blake (Universal), nu op de Luisterpaal.