Garbus heeft als muzikant een bevoorrechte positie. Ze reist de wereld rond en bekijkt het thuisfront met een zekere afstand. Daar komt nog eens bij dat ze enige tijd in Canada woonde, zij het zonder verblijfsvergunning, en dus is ze nu terug. Niet in het hippe Brooklyn of Los Angeles, maar in Oakland, Californië. tUnE-yArDs is een typische act van de nieuwe eeuw. In het begin deinsde ze er niet voor terug bij bevriende muzikanten op de bank te slapen en te spelen voor wie het maar wilde zien. Langzaam maar zeker groeide haar bekendheid. 'Mijn eerste album bracht ik in eigen beheer uit, op cassettebandjes. Dat klinkt misschien niet ambitieus, maar ik verkocht ze met veel passie, hoor! Ik had geen idee hoe ver het me zou brengen. Uiteindelijk pikte label 4AD me op."

De Amerikaanse indie underground biedt een grote verscheidenheid aan bands, maar het wereldje is ook klein. Zo wordt tUnE-yArDs begeleid door dezelfde tourmanager die een tijd meereisde met Animal Collective, een band die na jarenlang spelen in de marge ineens een grote naam werd, de excentrieke Ier John 'Fitz' Fitzgerald. 'Niet veel mensen kennen Fitz, maar stiekem heeft hij veel invloed op heel veel bands uit de afgelopen tien jaar. Fitz heeft een eigen podcast, DOODCAST. Hij is helemaal gek van psychedelische muziek uit de jaren zeventig en tachtig. Hij was dj in Berlijn en organiseerde feestjes in Berlijn. Kortom: hij was op cruciale plekken in de afgelopen tien jaar. En ons laat hij in de bus elke dag iets nieuws horen.'

Moeten we de muziek van tUnE-yArDs dan ook psychedelisch noemen? Garbus neigt er wel naar. 'De term psychedelisch suggereert voor mij dat de muziek je mentaal naar een andere plek brengt. Dat is iets wat wij absoluut nastreven. Het moet een transcendentale ervaring zijn. We schilderen ons gezicht, als teken dat we met een soort viering bezig zijn. Op een gegeven moment viel me bovendien op dat mensen drugs gebruiken bij mijn concerten. Ik zei, heel naïef: wat ziet iedereen er gelukkig uit! 'Ik denk dat ze xtc op hebben', zei iemand toen tegen me.'

In haar begindagen was tUnE-yArDs een eenmansband. Garbus legde de muzikale lagen een voor een aan, met behulp van looppedalen. Spectaculair om naar te kijken, zij het ook wat rommelig. In de loop der jaren wist ze die nervositeit steeds beter om te zetten in een krachtige spanningsboog. Al een tijdje speelt ze met een bassist, maar sinds kort komen daar twee saxofonisten bij. Niet de meest logische uitbreiding voor een band. 'Uiteindelijk was het precies wat mijn muziek nodig had. De saxofoons brengen het naar een hoger niveau. We hebben ook drummers uitgeprobeerd, maar ik kwam er al snel achter dat een van de dingen die tUnE-yArDs live bijzonder maakt, is dat je mij al die ritmes live ziet maken. Dat moet zo blijven. Ik heb ook achtergrondzangers overwogen, maar uiteindelijk vervullen de saxofoon ook die rol. Al zijn ze wel een stuk luider dan mijn stem.'

Niet alleen ritmisch speelt Afrikaanse muziek een hoofdrol in het geluid van de band, ook de saxofoons doen denken aan de afrobeat van Fela Kuti. 'Ik heb ze expliciet gevraagd daarnaar te refereren in hun spel. De blazers hoeven niet altijd precies gestemd te zijn, zoals je dat vaak hoort in oude dancehall en afrobeat. In Nigeria is het vochtig, het is daar onmogelijk een saxofoon goed gestemd te houden. Maar ik wil Fela Kuti niet imiteren, of wie dan ook. Ik wil eerlijk zijn ten opzichte van wie ik ben en waar ik ben. Het nummer Gangsta gaat daar ook. Veel muziek die me inspireert is niet mijn realiteit. Ik worstel daar best wel mee, en ik vind dat ik dat ook moet doen. Hoe kan ik daar als blanke vrouw uit een middenklasse gezin uit Connecticut eerlijk mee omgaan?'
 
Meerdere tUnE-yArDs liedjes gaan over zaken die haar eigen leven niet direct raken. Straatcultuur, geweld, rellen. Wederom is Gangsta een treffend voorbeeld. 'Het is een observatie, op een bepaalde manier maakt het deel uit van mijn leven. Oakland, de stad waar ik woon, heeft een gewelddadige reputatie. Die reputatie is niet altijd de werkelijkheid, maar er is wel degelijk een zekere spanning. Zeggen vaak dat het ras-gerelateerd is, maar feitelijk heeft het meer met klassen te maken. Feit is alleen dat veel arme mensen in Oakland zwart zijn. Mensen zeggen al snel dat geweld slecht is, maar het is gecompliceerder dan dat. Als de overheid niet naar je luistert, als de politie zijn werk niet doet, dan blijft er maar een middel over om je diepe sociale frustratie te uiten. Ik wil voor zo'n onderwerp niet weglopen, ik wil er juist over schrijven.'

'Het is tegenstrijdig. Aan de ene kant vind ik mijn land geweldig. Toen ik terug kwam uit Canada, had ik hoge verwachtingen van Obama. Maar na een jaar of twee realiseerde ik me dat ik naïef geweest was. De veranderingen kwamen niet zo snel als ik gehoopt had. Het is een rare tijd om in de VS te wonen. Het is een zooitje. De 'American dream' op dit moment is: als ik mijn hele leven lang maar hard genoeg werd, word ik uiteindelijk beloond. Het is een heel kapitalistisch beginsel. Ik heb daar niet zo'n behoefte aan. Ik wil niet veilig wonen in een huis met een hoog hek er omheen. Ik wil door mijn wijk kunnen lopen, mensen ontmoeten. Veel mensen noemen het een naïeve droom. Het is een angstige tijd, omdat niemand weet wat er gaat gebeuren. Maar dat er een soort revolutie gaat plaatsvinden, dat lijkt me wel zeker.'

Volgens Garbus is het land gevangen in een web van conservatieve gedachten. Ook het media-klimaat staat een open blik in de weg. Politici mogen geen twijfel tonen. In tegendeel, ze moeten in korte soundbites hun kiezer overtuigen. 'Dat is een gigantisch probleem. En juist daar kan muziek een belangrijke rol spelen. Mensen vragen mij wel eens: wat wil je uitdragen? Nou, niks. Ik wil mijn ervaringen delen, vragen stellen die het begin kunnen zijn van een discussie. Dat is voor mij de dialoog, niet de mediacultuur waarin we leven.'