De weerstand tegen Fred Teevens voorstel voor een downloadverbod neemt toe. Stichting NORMA vreest dat een verbod op illegaal downloaden samen met de afschaffing van het thuiskopiestelsel 'leidt tot een verslechtering van de positie van rechthebbenden'. De belangenbehartiger voor naburige rechten van uitvoerend kunstenaars zegt dat Teeven zijn 'doel voorbijschiet' en pleit voor versterken van het huidige uploadverbod. Stichting de Thuiskopie vindt afschaffing van het thuiskopiestelsel 'niet realistisch' en 'juridisch onhoudbaar'. En de verzamelde internetproviders lieten vandaag weten het downloadverbod te beschouwen als motie van wantrouwen.

Het downloadverbod zou over twee jaar in praktijk kunnen zijn. Teeven wil een eind maken aan de uitzonderingspositie van Nederland binnen Europa en schreef gisteren in zijn 'speerpuntenbrief Auteursrecht 20©20': "Voor zover bekend kennen binnen Europa alleen Nederland en Zwitserland een stelsel waarin downloaden uit illegale bron is toegestaan onder de thuiskopie-exceptie." Volgens de Stichting NORMA hebben 24 Europese landen wel een thuiskopiestelsel en in de meeste gevallen daarnaast een downloadverbod. NORMA en Stichting de Thuiskopie halen onderzoek aan, waaruit blijkt dat het merendeel van alle thuiskopieën niet van internet afkomstig is. NORMA-directeur Wisso Wissing: "Door het blijven toestaan van deze andere vormen van thuiskopiëren, zullen rechthebbenden grote schade lijden. Afschaffen van de thuiskopievergoeding is onredelijk en bovendien in strijd met Europese en internationale regelgeving."

"In de Europese Auteursrechtrichtlijn is bepaald dat, indien een lidstaat toestaat dat consumenten mogen kopiëren, daar een vergoeding voor rechthebbenden tegenover moet staan. In heel Europa bestaan dergelijke vergoedingstelsels", schrijft De Thuiskopie in een persbericht. NORMA draagt meer argumenten aan tegen de plannen van Teeven. De eerste betreft financiële schade. Door het downloadverbod niet te handhaven 'bij consumenten die op beperkte schaal bestanden up- en downloaden' en de afschaffing van het thuiskopiestelsel zouden "rechthebbenden voor dit 'beperkte gebruik' van meer dan 6 miljoen Nederlandse downloaders ook in de toekomst niet worden vergoed".

Teeven schreef dat hij verwacht dat 'rechthebbenden de vergoeding voor het kopiëren verwerken in de prijs van het product. NORMA noemt die verwachting 'irreëel' en stelt dat de individuele artiesten niets terug zouden zien van een dergelijke doorberekening en dat "een prijsverhoging zou leiden tot concurrentienadeel met het buitenland waar zo'n systematiek niet wordt toegepast en een thuiskopiestelsel van kracht is." De Thuiskopie reageert op de verwachtingen van Teeven: "Opvallend, nu hij tegelijkertijd stelt dat hij het legale aanbod wil stimuleren. Dat lijkt moeilijk te rijmen met een prijsverhoging van dat aanbod." Persvoorlichter Wiebe Alkema van het ministerie van Veiligheid en Justitie verwijst voor een reactie naar de brief die de staatssecretaris gister naar de kamer stuurde. "De staatssecretaris is heel duidelijk geweest."

De VVD-bewindsman wijst daar ook op "de mogelijkheden die er bestaan om het kopiëren met technische middelen te reguleren". NORMA ziet niets in die technische middelen: "Het voorstel om rechthebbenden aanvullend technische beschermingsmaatregelen toe te laten passen (zoals kopieerbeveilingen) is onwerkbaar." De Thuiskopie betitelt Teevens pleidooi voor technische maatregelen ook als 'opvallend', "aangezien hij als lid van de Kamercommissie die in 2009 een rapport uitbracht over het Auteursrecht nog de positie innam dat dergelijke kopieerbeveiligingen geen reële oplossing voor het probleem bieden. Volgens de Commissie hadden dergelijke maatregelen elk draagvlak bij het publiek verloren."

NORMA vindt bovendien dat Teeven verder gaat dan nodig met zijn voorstel voor een downloadverbod om inbreukmakende websites aan te pakken die illegaal aanbod faciliteren. "Immers zijn er ook mogelijkheden om het huidige uploadverbod te versterken, namelijk via maatregelen die Teeven nota bene zelf voorstelt: het vastleggen van wetgeving binnen de huidige rechtspraak en het verruimen van de bestaande mogelijkheden van handhaving." NORMA ziet verder meer in een nieuw vergoedingsstelsel voor thuiskopiëren. De Thuiskopie: "Afschaffing van de thuiskopieregeling zonder dat daar een realistisch alternatief tegenover staat is dan ook niet wenselijk en bovendien juridisch onhoudbaar."

Omdat Teeven rekent op verwerking van de vergoeding in de productprijs, concludeert hij dat "een heffingenstelsel dan slechts zou leiden tot dubbele of onnodige betaling door de consument". Volgens Alkema is dat 'een belangrijk argument om af te zien van handhaving van de thuiskopieregeling' en is daarmee de De Thuiskopie overbodig. "Als die regeling niet meer onder De Thuiskopie valt, hebben we die in de toekomst niet meer nodig." De persvoorlichter wil er verder niet veel over zeggen, omdat NORMA ook nog een procedure tegen de staat heeft lopen over de bevriezing van de thuiskopieregeling tot 2013. "Het vorige kabinet heeft al besloten de thuiskopieregeling voor een aantal jaar te bevriezen vooruitlopend op nieuw beleid. Dat beleid is er nu. Minister Hirsch Ballin zei toen in reactie op de commissie Gerkens tijdens de ontwikkeling van nieuw beleid de regeling te willen bevriezen."

De volgende stap is nu algemeen overleg in de Tweede Kamer over de voorstellen van Teeven. Vrij binnenkort meent Alkema, die verwacht dat een daadwerkelijk wetsvoorstel in de loop van het jaar volgt.