Hoogleraar Hugenholtz: 'Grote zorgen over verlengde bescherming geluidsopnamen'

Mogelijke bescherming tot 70 of 95 jaar in het voordeel van platenmaatschappijen

Atze de Vrieze ,

De Amsterdamse hoogleraar Bernt Hugenholtz maakt zich grote zorgen over een op handen zijnde verlenging van de bescherming van geluidsopnamen. Op dit moment zijn de rechten daarvan vastgelegd tot vijftig jaar na release. Als het aan de EU ligt, wordt dat verlengd tot 70 of zelfs 95 jaar.

Mogelijke bescherming tot 70 of 95 jaar in het voordeel van platenmaatschappijen

De Amsterdamse hoogleraar Bernt Hugenholtz maakt zich grote zorgen over een op handen zijnde verlenging van de bescherming van geluidsopnamen. Op dit moment zijn de rechten daarvan vastgelegd tot vijftig jaar na  release. Als het aan de EU ligt, wordt dat verlengd tot 70 of zelfs 95 jaar. Hugenholtz schrijft daarover: "Slecht nieuws uit Denemarken. De Deense regering heeft officieel laten weten zijn standpunt te veranderen en verlenging te steunen. […] Aangezien de Denen een kwetsbare blokkade vormden in de Europese Raad, loert nu het gevaar dat de EU voorzitter (Hongarije) het voorstel er binnen paar weken doorheen zal duwen."

Waarom de Denen van standpunt veranderen is niet duidelijk, maar volgens Hugenholtz zou het alles te maken kunnen hebben met sterke lobby van de platenindustrie. Die heeft daar juist op dit moment groot belang bij, omdat een aantal belangrijke geluidsopnamen uit het eind van de jaren zestig binnenkort vrij komt. "De rechten verlengen tot 95 jaar (zoals in het oorspronkelijke voorstel stond) of 70 jaar (het voorstel van het Europees Parlement) zou het monopolie van de labels op deze waardevolle opnamen met een generatie verlengen."

Dat is een slechte zaak, vinden onder meer de Piratenpartij en GroenLinks, die de termijn juist fors terug willen brengen. Ook een aantal Europese academici (waaronder Hugenholtz) sprak zich al eens nadrukkelijk uit tegen de maatregel. In een gezamenlijk statement uit 2009 staat dat het de Europese economie kan schaden en dat het in het nadeel werkt van veel artiesten.

"Als Europa de mogelijkheid wil behouden te innoveren, moet het de structuur van de huidige industrie niet op slot gooien, juist op het moment dat grote technologische veranderingen plaatsvinden. Het moet digitale makers en archieven niet remmen in de exploratie van muziek, muziek waarvoor allang betaald is binnen de bestaande termijn. Het publiek laat zich niet voor de gek houden. Als auteursrecht afwijkt van zijn doel, is piraterij een makkelijke optie."

Erwin Angad-Gaur van belangenvereniging voor artiesten Ntb is het niet met Hugenholtz' lezing eens. Hij sprak zich in 2009 over de zaak uit in het Financieele Dagblad. Hij bestrijdt dat de maatregel vooral in het voordeel van platenproducenten is. "Dat de duur van intellecuele eigendomsrechten beperkt is, is niet meer dan redelijk. Er is geen enkele reden om geruime tijd na de dood van een kunstenaar en waarschijnlijk zelfs van zijn directe ervan nog steeds beperkingen te stellen aan het gebruik van zijn werk. Of je een artiest al tijdens zijn leven elke controle over zijn eigen werk mag ontnemen is echter twijfelachtig. Dit nog los van het feit dat ook uit onderzoek blijkt dat rechteninkomsten voor musici juist naarmate zij ouder worden een belangrijker bestanddeel van hun inkomsten gaan uitmaken.

Europa staat de komende jaren voor een aantal belangrijke beslissingen op het gebied van auteursrecht. Eerder deze week werd bekend dat de Engelse Maria Martin-Prat aangesteld is als EU-verantwoordelijke voor auteursrecht. D66 en de Piratenpartij stelden over die aanstelling kritische vragen, omdat Martin-Prat in het verleden directeur was van de IFPI, een lobby-organisatie van de platenindustrie. D66'er Marietje Schaake vreest dat het EU-beleid op het gebied van auteursrecht sterk in het voordeel zal zijn van de entertainmentindustrie.

Die vrees lijkt niet onterecht. Vorig jaar al nam het Europees Parlement het rapport Gallo aan, waarin aangedrongen wordt op strengere maatregelen tegen schending van het auteursrecht. Onder meer VVD'er Toine Manders is een groot voorstander van dat rapport.