Vanmiddag presenteert staatssecretaris van Justitie Fred Teeven (VVD) zijn wetsvoorstel om downloaden van materiaal uit illegale bron aan te pakken. Tot nu toe was in Nederland alleen het ongeautoriseerd uploaden illegaal. Hij benadrukte vanochtend in het RTL Nieuws dat het niet de bedoeling is om achter consumenten aan te jagen. Auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra en belangenvereniging van de entertainmentindustrie NVPI schaarden zich eerder vandaag al achter dat plan, maar er zijn ook kritische geluiden. "Teeven kan acties tegen consumenten niet uitsluiten", zegt Ot van Daalen van privacy waakhond Bits Of Freedom. "Daar gaat hij namelijk niet over."

Rechthebbenden hebben inderdaad de hulp van Teeven niet nodig om een civielrechtelijke zaak aan te spannen tegen individuele personen die hun auteursrecht schenden. Verschillende belangrijke partijen (o.a. Brein, Buma/Stemra en de NVPI) hebben al aangegeven dat ze in die oplossing geen heil zien, hoewel Brein-directeur Tim Kuik onlangs aangaf 'geen enkele behoefte te voelen om individuele gebruikers gerust te stellen'. Individuele gebruikers aanpakken kon bovendien al langer, omdat uploaden al langer onrechtmatig was. "We kunnen er moeilijk op vertrouwen dat Buma/Stemra deze koers blijft varen", zegt Van Daalen. "Bovendien vertegenwoordigen ze maar een deel van het repertoire. Als een muzikant beslist een downloader aan te klagen, dan mag hij dat."

Erwin Angad-Gaur van de Nederlandse Toonkunstenaarsbond (Ntb) is het met Van Daalen eens. "Teeven zegt: we gaan het wel verbieden, maar niet handhaven. Volgens de Europese richtlijnen mag dat helemaal niet. Het doel is om tussenpersonen aan te pakken. Waarom doet hij dat dan niet gewoon. Nu maakt hij persoon A, de consument, strafbaar om persoon B, de tussenpersoon, aan te pakken." "Het is juridische nonsens", zegt Ot van Daalen. "We hebben geen downloadverbod nodig om tussenpersonen aan te pakken. Er liggen al verschillende gerechtelijke uitspraken die dat bewijzen. Teeven hoopt door dit te zeggen minder weerstand tegen zijn plan te ondervinden."

Het Ntb vindt ook het afschaffen van de Thuiskopieregeling een slecht idee. Liever zou het een ontwikkeling de andere kant op zien, in de vorm van een soort internetheffing. "Dat kan op allerlei verschillende manieren, vrijwillig, verplicht voor iedereen, op basis van de hoeveelheid datagebruik, etcetera. Het auteursrecht is ooit gestart als een verbodsrecht, in de tijd dat je in het land nog maar drie drukpersen had staan. Drukte iemand zonder toestemming je boek, dan kon je daar gemakkelijker individueel achteraan. Gaandeweg is het veranderd van een verbodsrecht naar een vergoedingsrecht. Juist op internet ligt zo'n manier van denken voor de hand, maar nu wil men dat idee juist loslaten en terug naar een verbodsrecht."

Een heilloze weg, denkt Ot van Daalen. "Repressieve handhaving is een heilloze weg. Nederland moet geen voorbeeld nemen aan landen als Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, maar een eigen innovatief beleid voeren waarbij muzikanten echt een vergoeding krijgen voor hun werk. In Frankrijk worden dagelijks duizenden mails gestuurd naar mensen die iets illegaals downloaden, en ondertussen gaat het gewoon door. Dit is een opmaat naar technieken die de privacy van burgers schaden."