Moet het auteursrecht op de schop of strenger gehandhaafd worden om de rechten (en inkomsten) van de makers te beschermen? Dat was in het kort de inzet van een ingelast ADE-debat tussen GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini enerzijds en top-dj Armin van Buuren en directievoorzitter Hein van der Ree van Buma/Stemra. Na een goed uur van pittig discussiëren had niemand de al lang en breed ingenomen stellingen verlaten en waren de partijen het nog steeds niet eens over de oplossingen voor het schenden van privacy en auteursrecht.

De vooraf in de media flink aangewakkerde strijd verliep volgens een voorspelbaar patroon. Van Buuren en Van der Ree verweten Sargentini er niks van te begrijpen en de door ongecontroleerd downloaden gedupeerde auteurs en entertainment-industrie in de kou te laten staan. Ook verweet Van Buuren GroenLinks de auteurswet te willen afschaffen en de maximale duur te willen beperken. De Europarlementariër op haar beurt weigerde in te stemmen met het controleren en na geconstateerde overtreding afsluiten van individuele internetgebruikers door ISP's (internet service providers). Sargentini ziet niks in Deep Packet Inspection, waarbij ISP's het internetgebruik van hun klanten automatisch controleren. Ze vreest voor de burgerrechten van gebruikers en verweet de muziekindustrie een gebrek aan visie. Volgens de politica voert de muziekindustrie een achterhoedegevecht door vast te houden aan auteursrecht. "Waarschijnlijk is het grote geld niet meer met auteursrecht te verdienen." Volgens Van der Ree is het in 1912 opgestelde auteursrecht in de kern goed. "Er zijn nu veel andere dingen zoals Limewire en Pirate Bay, maar het auteursrecht is geen probleem, als het maar wordt gehandhaafd."

De drie sprekers waren het er wel over eens dat er betaald moet worden voor muziek, twistpunt was of het de verantwoordelijkheid van de overheid of de ISP's is dat dat gebeurt, zoals Van Buuren en Van der Ree voorstaan. Of dat de industrie zelf met ideeën moet komen zoals Sargentini wil. Van der Ree: "Er wordt altijd ergens door iemand wat verdiend, in dit geval zeker door de ISP die een pakketje aflevert. Als je bedenkt dat 60% van alle internetverkeer te maken heeft met filesharing, dan snap je het economisch belang. ISP's kunnen zich niet verstoppen als zijnde doorgeefluik." Sargentini's voorstel om te praten over een ander commercieel model, zoals afdracht door The Pirate Bay, viel wel in goede aarde. In tegenstelling tot haar suggestie dat auteurs zelf meer inkomsten kunnen genereren, door bijvoorbeeld een reclamefilmpje naast de MySpace-player. Sargentini: "De politiek loopt altijd achter de ontwikkelingen aan, daar moeten we wat aan doen. Doe een oproep aan de politiek om zwaarder politietje te gaan spelen."

Van der Ree: "Als The Pirate Bay net zoveel gaat betalen als Radio 538, dan komt het goed." De Buma/Stemra directievoorzitter hoopt de nieuwe staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Teeven te overtuigen van de noodzaak om individuele downloaders via ISP's hard aan te pakken. "Dat is de enige manier, nu de rechter heeft gezegd dat The Pirate Bay niet hoeft te betalen en ISP's niet verantwoordelijk zijn. Ik hoop dat Teeven actie onderneemt, want dit is een soort digitaal witwassen wat we hier doen: illegaal op het net en legaal eraf." Sargentini: "Een beetje zoals het coffeeshopbeleid aan de voor- en achterdeur." Van der Ree: "Nee dit is veel erger, daar wordt op de verkoop nog BTW geheven. Er gaat voor honderden miljoenen de deur uit aan niet geheven belastingen. Ik geef de politiek zes maanden om met een plan te komen. Engeland heeft nu ook zo'n wet die heel voorzichtig mensen opvoedt."

In Frankrijk stimuleert de regering Sarkozy met subsidie dat mensen legaal leren downloaden, memoreerde Van der Ree. Daarop reageerde Sargentini: "Dat hebben jullie vorig jaar voorgesteld. Ik ben daar voorstander van, maar niet van patrolling op het internet. Ik wil voorkomen dat burgers die niets verkeerd hebben gedaan, volledig gecontroleerd worden." Van Buuren vroeg de GroenLinks-politica of ze met haar mobieltje wel eens naar het buitenland belt. "Dan ziet uw provider toch ook dat u naar Australië belt, dat is precies hetzelfde." Van der Ree: "In Nederland wordt de toegang tot internet door een handjevol spelers geregeld. Je kan alleen op internet via gatekeepers Ziggo en UPC, zij kunnen dat internetverkeer dus zo controleren. Er wordt veel over DPI gesproken en dat is heel niet zo gek." Hij verwierp de suggestie dat de providers alle info van gebruikers moeten doornemen, omdat Buma anders niet kan afrekenen. "Het is een geautomatiseerd systeem dat net zo kan werken als een flitspaal die alleen reageert op door rood rijden. De providers gebruiken het al voor spamfilters. U toch ook?" Sargentini: "Ik ben niet voor de controle van alle burgers die surfen. In Frankrijk worden tienduizenden per maand aangeschreven door die Hadopi-wet, die ook Three Strikes Out inhoudt. Ze willen dat opschroeven naar 150.000. Ik vind dat een achterhoedegevecht, je kunt beter naar een politieke oplossing zoeken."

Sargentini's suggestie dat dat verlies tegenwoordig goeddeels goedgemaakt wordt door de hogere inkomsten van optredens, kwam haar op hoongelach uit de zaal te staan. "De percentages die verdiend worden met optreden zijn nu veel groter geworden dan met plaatopnames. Tot 2009 is dat met 136% toegenomen, dit jaar is dat iets minder maar voor 2011 ziet het er weer goed uit." Van der Ree: "U weet echt niet waar u het over heeft." Van Buuren viel bij: "Ik ken mensen wiens plaat op mijn site de favoriete trancetrack van het jaar was en die toch een baan moeten nemen. In Engeland is nu al de ticketverkoop aan het dalen omdat er geen nieuwe aanwas van talenten is." De dj voegde toe dat veel mensen wel muziek maken maar niet optreden. "Hoe moeten die hun brood verdienen dan als u het auteursrecht wil afschaffen?" Sargentini: "Niet iedereen kan geld verdienen met kunsten. Ik begrijp wel dat artiest geld willen verdienen maar of de entertainmentindustrie dat doet, maakt mij minder uit." Van der Ree riposteerde dat zo erkende schrijvers als John Ewbank, verantwoordelijk voor het repertoire van Marco Borsato, ook niks meer krijgen. Ook Judith Sargentini's suggestie dat het prima ging met de muziekindustrie, werd beantwoord met hoongelach. Van Buuren: "Music Store is net failliet, en de Free Record Store staat op het punt van omvallen. Er staan 400 mensen van de Music Store met hypotheken van de ene op andere dag op straat. Wat vindt u daarvan?" Sargentini: "Omdat dat een winkel was die niet meer verkocht." Iemand in het publiek merkt verontwaardigd op dat de Music Store toch echt een van de grootste verkopers in Nederland was.

Armin van Buuren gaf meermaals aan 'met lood in de schoenen' te zijn gekomen en zich liever op leuke zaken als het maken van muziek te concentreren. "Het is geen leuke boodschap dat je moet betalen voor muziek. Ik heb de schijn tegen als succesvol artiest en labelbaas, maar sta hier vandaag als auteur. Ik kan er goed van leven, maar ken een heleboel mensen die er niets mee verdienen." Van Buurens pleidooi in SpitsNieuws voor auteursrecht kwam hem op felle reacties te staan. "Ik ben fans kwijt naar aanleiding van het interview in Spits, maar sta hier omdat het probleem echt heel groot is. Inmiddels heerst in Nederland de cultuur, met name onder jonge kinderen, dat het allemaal maar normaal is om muziek te downloaden. Het is een schande dat ik naar de politiek toe moet om te zeggen dat dit niet langer kan. Ik heb twee ton geïnvesteerd in mijn nieuwe album en mensen vinden het normaal om te vragen of ik hun illegale kopietjes wil signeren." Hij pleitte ook uitvoerig voor activering van de door het vorige kabinet bevroren thuiskopieheffing op usb-sticks en mp3-spelers.

Over en weer waren er zo nogal wat verwijten en onbegrip. De partijen praatten gretig langs elkaar heen, maar waren beduidend minder scheutig met het aandragen van handzame oplossingen. Dat werd vooral Sargentini, die zich met een vijandige zaal geconfronteerd zag, niet in dank afgenomen. Alleen geaccrediteerden mochten de auteursrechtenstrijd bijwonen, wat resulteerde in een panelroom vol journaille en vooral: partijen uit de muziekindustrie als Cloud 9, labels en Brein-directeur Tim Kuik. Hij merkte op dat ondanks de opkomst van legale muziekpartijen als iTunes en Spotify, "je niet ziet dat mensen massaal The Pirate Bay verlaten". "Dus moet je illegale aanbieders blokkeren en dat kan heel eenvoudig." Sargentini bestreed die aanpak. "Ik zit ook in werkgroepen met minder gezellige onderwerpen als internetporno en men zegt me 'het kan niet'. Mensen vinden er toch een weg omheen."

Van Buuren besloot met de conclusie "dat GroenLinks wel een probleem constateert maar geen oplossing heeft". Hij onderstreepte nogmaals de ernst door uit te leggen wat er gebeurt als hij zijn album naar legale aanbieders als iTunes wil uploaden. "Ik heb een investering van twee ton in mijn album gedaan en binnen een week is het overal in Rusland te downloaden. Bij het uploaden wordt het al vanuit Rusland en Oekraine gehackt." Sargentini: "Hoe wil je dat dan aanpakken? Wat je niet moet doen is terugkeren naar het oude, dit gaat niet over. Wil je dat we alle jonge mensen die later jouw muziek kopen gaan aanschrijven? Ik wil dat niet. Wat ik niet begrijp is dat iedereen hier alles in het werk wil stellen om te controleren, wat denk ik niet veel gaat opleveren, maar wel veel gaat kosten."