Wie Blitzen Trapper een doorsnee folkrockbandje noemt, doet de band tekort, hoewel het Amerikaanse achterland behoorlijk doorklinkt op het onlangs verschenen album Destroyer of the Void. Vrijdag staat de band op Crossing Border.

Zelf doen: kort maar krachtig. Sinds de jaren zeventig het credo van de punkbeweging. Ook de hedendaagse indiescene heeft heeft het Do It Yourself principe hoog in het vaandel staan. Ook Blitzen Trapper. De Amerikaanse band groeide op in de indiecultuur van de staat Oregon aan de westkust en introduceerde het begrip in de folkrockscene. Maar Blitzen Trapper wordt in eigen land nog lang niet overal omarmd door de folkscene. Het zijn vooral de indiekids die massaal vallen voor de muziek van Blitzen Trapper. Pavement, de godfathers van de onafhankelijkheidsbeweging, introduceerde de band wereldwijd bij een groot publiek door ze als vast voorprogramma mee te nemen tijdens de recente reünietournee.

Even de feiten. Sextet Blitzen Trapper bestaat sinds 2000. Na drie albums die in eigen beheer werden opgenomen en vanuit de eigen kelder werden verscheept, kreeg de band een contract van het coole platenlabel Sub Pop, home of – onder meer – Fleet Foxes, Beach House, Iron & Wine en The Shins. Dit jaar verscheen het vijfde studioalbum Destroyer of the Void. Het album luistert als een weirde audiotrip: alsof David Bowie, Bob Dylan en The Beatles opeengepakt in een te krappe bandbus dwars door heel Amerika crossen. Het klinkt allemaal vertrouwd, maar ergens klopt iets niet.

Wiel opnieuw uitvinden

Om Blitzen Trapper goed te begrijpen, kun je het best naar de beginperiode van de band kijken. Toen ze, gespeend van enige muzikale kennis, de lange, druilerige, donkere dagen doorbracht in de grote bedompte kelders van hun witgeschilderde houten huizen rond de stad Portland. Eric Earley, frontman van de band, kwam wekelijks de oefenruimte binnen met een gitaarkoffer vol ideetjes. Vreemde bouwsteentjes die op eigenzinnige wijze tot liedjes werden gesmeed. Liedjes die bol stonden van het traditionele folkgevoel, maar dan anders.

Aparte harmonieën en even vreemde maatsoorten werden, zonder de spelregels van het muzikantenvak al te veel in het oog te houden, zo geschikt dat Blitzen Trapper al snel folkrock met een geheel eigen signatuur ontwikkelde. Vervolgens werd er net zolang geoefend tot iedereen het liedje van begin tot eind kon spelen. En als dat dan nog niet lukte, gewoon nog een keer proberen. En nog een keer. En nog eens. Samen het wiel opnieuw uitvinden, daar ging het om. En als het geen wiel werd, ook niet erg. Als het maar rolde. Maar zelfs als het vierkant werd, was het niet erg. En als er uiteindelijk genoeg liedjes waren, was er altijd wel een vriend met een taperecorder die de hele handel kwam opnemen.

Honderden bands in de relaxte staat Oregon ploeteren op deze manier, maar Blitzen Trapper trok een eigen plan. Door flink te experimenteren met verschillende instrumenten, opnametechnieken en elektronica kon de eigenzinnigheid van Earley en zijn vrienden nog beter rijpen. Goddank dat Blitzen Trapper niet meteen door de muziekindustrie werd opgepikt. Veilige keuzes konden zo nog even vooruit geschoven worden.

Haast een verzamelalbum

De eerste twee albums, in eigen beheer uitgebracht, Blitzen Trapper (2003) en Field Rexx (2004) zijn niet briljant. Prima te beluisteren, dat wel, maar echte noodzaak ontbreekt. Die vrijblijvendheid is ineens verdwenen op Wild Mountain Nation – aanvankelijk ook eigen beheer. De band speelt zich bij het florerende Sub Pop label in de kijker en het album wordt alsnog wereldwijd uitgebracht. Stronteigenwijs, bloedmooi en net zo experimenteel als traditioneel: Eric Earley heeft het los zand van hun eerdere studiopogingen meegenomen, maar er ditmaal een geslaagd eigen landschap van gecreëerd.

Wild Mountain Nation lijkt haast een verzamelabum van verschillende artiesten. Vuige honkebonkrock, traditionele folksongs en repeterende elektronica wisselen elkaar af. Alleen de prachtige stem van Earley bindt. Een stem waar rust van uit gaat en een die een helende werking lijkt te hebben. Ook klinkt er een bepaalde arrogantie in door. De arrogantie die Bob Dylan in de documentaire Don’t Look Back elk shot met zich mee draagt. Alsof ook Earley vanaf het begin al wist dat zijn Blitzen Trapper een gouden toekomst in het verschiet had liggen.

Eerder zei hij over de variatie op Wild Mountain Nation tegen 3VOOR12: ‘Ik luister bijna nooit een album van begin tot eind. Ook mijn eigen album niet. Maar ik beschouw de songs op het album wel als een eenheid, omdat ze iets zeggen over de omstandigheden waaronder ik ze heb geschreven. Ik weet niet meer wat er in die twee maanden precies gebeurd is. Nou ja, ik weet het een beetje: ik was in die tijd dakloos.’

Bizons op de prairie

Een vreemde snuiter dus, die Earley. Nog altijd verblijft hij geregeld lange periodes in de bosrijke omgeving van Portland. Gewoon in de open lucht, soms onder een brug, soms onder een dikke oude boom, tussen het zachte groen. Zo leerde hij ooit de natuur kennen en raakte er vervolgens aan verslaafd. Nog altijd trekt hij er met de fiets op uit om een te worden met zijn omgeving. Net zo lang trappen tot hij verdwaalt, de paden op de lanen in. Het gebrek aan focus in de begindagen van de band begint zich nu terug te betalen. Want hoewel Furr (2008) en Destroyer of the Void (2010) voor een groter publiek lijken te zijn gemaakt, kun je niet zeggen dat Blitzen Trapper het avontuur uit het oog is verloren en netjes op de gebaande paden is gebleven. Nog steeds weerklinkt in Blitzen Trapper het geluid van de bizons op de prairies, de goudgravers rond het kampvuur in de bergen, de snel groeiende stad en de eerste stoomtrein die alles met elkaar verbindt. Maar in elk nummer speelt Earley met dat gevoel voor de Amerikaanse folktraditie. Alsof hij af en toe de luisteraar even wakker wil schudden om te laten weten hoe hij hier verzeild is geraakt. Niet met de postkoets, maar op de mountainbike met tien versnellingen.

Blitzen Trapper speelt op vrijdag om 23.00 uur tijdens Crossing Border in de Koninklijke Schouwburg.