Donderdagavond 25 november presenteert 3VOOR12 weer drie muziekdocumentaires tijdens het IDFA in Amsterdam. Drie Nederlandse muzikanten kregen een sneak preview. De Rotterdamse mc Winne is groot fan van Ray Charles. Hij keek voor 3VOOR12 naar de documentaire Ray Charles' America.

De docu van Alexis Spraic over de in 2004 overleden icoon laat zich lezen als ultiem rags to riches verhaal: van straatarm, doof en wees, naar een internationale superster. De Rotterdamse mc Winne rekent Ray, de biografische film waarvoor Jamie Foxx een oscar won met zijn vertolking van Charles, tot zijn favoriete films. Maar wat vindt Winne van de documentaire?

Winne legt uit: "De film en de documentaire komen heel dicht bij elkaar in de buurt. Het gevoel dat ik van de film kreeg, komt wel overeen met wat ik in de docu zag. In die zin zijn beide goed gedaan." Wat Ray Charles zo groot maakt is volgens Winne zijn vermogen om 'te spreken tot alle mensen, alle klassen van de bevolking en alle nationaliteiten'. "Ik denk dat hij omdat hij blind was daarvoor een extra zintuig heeft ontwikkeld, ook in de muziek, om elke keer weer die snaar te raken. Dat heeft waarschijnlijk veel te maken met de tijd waarin hij leefde, waar de scheiding tussen zwart en blank nog heel duidelijk was."

Dat aspect leerde hij vooral dankzij Ray kennen en zag hij minder in de docu terug. "Ik weet niet of het aan de docu ligt. Als je zijn handicap ziet, zijn achtergrond en zijn drugsverslaving, dan kijk je naar iemand die heel veel pijn en tegelijk heel veel liefde heeft gehad. En dat heel goed wist te vertalen naar muziek. In de film zie je hoe zijn moeder er de nadruk op legde dat hij wel blind was maar niet stom en dat hij door te vechten toch zijn doelen kan bereiken."

In de documentaire zien we meer de vrolijke kant van Ray Charles. "Halverwege komt wel de pijn en de drugsverslaving naar voren. Aan de andere kant was die pijn ook niet allesomvattend, dus misschien is dit voor een docu wel goed. Ik denk als je geïnteresseerd bent in de man, dat je de film en de docu moet kijken en veel belangrijker: zijn muziek moet checken."

De documentaire laat zien hoe belangrijk Ray Charles was voor het zelfbewustzijn van de zwarte bevolking, maar ook voor de ontwikkeling van blanke muzikanten. Winne ziet daar geen weinig verschil in. "Muziek is sowieso universeel. Uiteindelijk delen alle mensen dezelfde ziel. Ik denk niet dat iemand de studio in gaat om muziek voor een bepaalde doelgroep te maken. Charles was wel één van de artiesten die begon met het slechten van die barrières."
Of dat in Nederland nog nodig is weet Winne niet. "Als je nu naar de politiek kijkt en ziet wat Wilders aan het doen is; het tegen elkaar opzetten van bevolkingsgroepen. Iedere individuele artiest kan daar op inspelen en laten zien wat een bullshit dat is. Ik vind dat artiesten dat als taak hebben. Als je het kan, moet je het minimaal proberen. Muziek is één van de weinige middelen die daartoe in staat is."

WInne geeft de documentaire van Alexis Spraic een dikke voldoende mee. "Vooral dat je die man zag op een andere manier. Je hebt van die kleine momenten dat hij over zichzelf of belangrijke gebeurtenissen praat, dat maakt wel wat los. Je zet normaal eerder de muziek op, maar hebt dan geen beeld van de man zelf. Je ziet ook geen video's van Ray Charles op tv. In deze docu zie je hoe hij echt was en dat is erg tof. Dat je bijvoorbeeld de opnamekamer ziet waar hij al die tijd heeft doorgebracht of zijn kledingkast en dat hij alle kledingstukken uit zijn hoofd kent." Charles vond dat doodgewoon: 'Ik speel duizend nummers live, waarvan ik alle  akkoorden en teksten ken, dan is het toch niet zo gek dat ik honderd pakken kan onthouden?'

Bovendien heeft Winne nog een belangrijk punt uit de documentaire meegenomen. Ray Charles was namelijk ook een zakenman, die - zeker voor die tijd - heel goed zijn financiële zaakjes op orde wist te krijgen. "Dat spreekt me zeker aan. Ik heb wel een aantal keer het gevoel gehad: ok step je game up! Je kan veel meer. In die zin heeft de docu wel motiverend gewerkt."

Bij gebrek aan een trailer, hieronder het nummer (anthem) waarna de docu vernoemd is. Ray Charles - America The Beautiful. Live in Concert with the Edmonton Symphony - 1981.