1989 was een merkwaardig jaar in de popgeschiedenis. Artiesten van naam en faam die gedurende de gehele jaren tachtig nauwelijks werk van enig belang hadden afgeleverd, maakten ineens platen die tot de besten uit hun loopbaan gerekend konden worden.

Iets dat al meteen terug te zien is in de top 5 van VPRO's Song Van Het Jaar: Lou Reed op 3 en Neil Young op 4. Beiden hadden dat jaar vriend en vijand verrast met prachtplaten. Lou Reed kwam met de meest bejubelde plaat van het jaar New York, een plaat die door de Nederlandse critici tot de beste van het jaar werd benoemd. En Neil Young bracht Freedom uit. Eigenlijk een uitbreiding van het alleen in Australië verschenen mini-album El Dorado. Dat mini-album kreeg op de woensdagmiddagen bij Lotje en Fons alle aandacht. Er stonden met snoeiharde feedback ondersteunde nummers op, precies het geluid van bands als Sonic Youth en vooral Dinosaur Jr, waar ze in Nozems A Gogo zo dol op waren. Neil Young kreeg de bijnaam Dinosaur Senior en was na jaren ineens weer ultiem cool.

Lou Reed verraste ook vriend en vijand met zijn New York. De gehele jaren tachtig had hij net als collega Neil Young vooral geteerd op in de jaren zeventig vergaarde roem. Hun platen werden altijd met enige weemoed besproken, net als die van Bob Dylan, trouwens. Ook Dylan bracht in 1989 zijn beste uit dat decennium uit, Oh Mercy. Wie de jaarlijstjes nog eens bekijkt zal zich verbazen over het feit dat in 1989 Reed, Young en Dylan er de dienst uitmaakten, alsof het nog altijd 1974 was.

Het waren dan ook echt goede platen, al ontnamen ze wel het zicht op andere belangwekkende muziek uit dat jaar. De La Soul bracht de klassieker 3 Feet High And Rising uit, The Stone Roses maakten wat mij betreft de plaat van het jaar, al kwam The Stone Roses in Nederland nauwelijks in de lijstjes voor, en in Nederland verscheen een van de allerbeste platen ooit: Mental Floss For The Globe, het debuut van Urban Dance Squad.

De Utrechtse band had in korte tijd al een enorme live-reputatie opgebouwd, en was regelmatig te gast geweest in de radio-programma's van de VPRO op 3. De hybride van rock met funk en hiphop was toen uniek, de band zou internationaal een trend setten. Zoals we in 1990 zullen zien is het mengen van funk met rock dan zeer populair, ook bij de VPRO luisteraars.

Dit soort dansmuziek werd door de luisteraar getolereerd en gewaardeerd. Maar waar het Hitteam voorop had gelopen in het de luisteraar attenderen op het fenomeen hiphop, deden ze alsof house en techno niet bestonden. Dellen en IJzermans hielden er niet van, de acid-house revolutie die vanuit Engeland in 1988 Nederland had bereikt, ging volledig aan het duo voorbij.

De muziek werd net als de Belgische new beat variant wel opgepikt door Luc Janssen en Gerard Walhof die op Hilversum 3 de avond uitzendingen verzorgden. Maar waar het in 1988 nog was gelukt Front 242's Headhunter op de zevende plaats te krijgen en Stakkers onverbiddelijke Humanoid op 41, is het in de lijst van 1989 vergeefs zoeken naar hits van S-Express of een klassieker als Big Fun van Inner City.

Het waren ook tijden waarin liefhebbers van rock en dance zich nog niet zo gemakkelijk met elkaar verenigden. Dat zou pas veel later gebeuren toen bands als Underworld, The Chemical Brothers en het Amsterdamse Quazar de concertpodia betraden. In 1989 was alles nog veel meer gepolariseerd. Rockliefhebbers moesten niks hebben van techno en techno-dj's en -producers gingen er prat op dat zij die niet van hun muziek hielden er vooral niks van begrepen.

Red Hot Chili Peppers, Public Enemy en Urban Dance Squad brachten ook een nieuw geluid en dit was het geluid dat op woensdagmiddag te beluisteren was en waar de inzenders van briefkaartjes voor de Song Van Het Jaar het meest massaal op stemden.

Het was bij Lotje en Fons dat je ook voor het eerst iets van een nieuwe band uit Seattle kon horen, Nirvana. En dat niet alleen, IJzermans weet ook nog goed dat de band ook gewoon naar de studio kwam om een paar liedjes te spelen. Net als de Red Hot Chili Peppers en Dinosaur Jr dat deden.