De Song van het Jaar is jarig. In 1985 was de eerste, donderdag 16 december vindt de uitzending van dit jaar plaats. Gijsbert Kamer van de Volkskrant duikt de komende maand voor 3VOOR12 in het immense Song van het Jaar archief. Voor tijdens het lezen: de grote Song van het Jaar shuffle playlist op Spotify. 2017 tracks, vijf dagen. Stemmen kan hier. Alles over de Song van het Jaar vind je hier. Vandaag 1987, het jaar van R.E.M., John Hiatt en Tröckener Kecks.

In 1987 brak er voor de Britse pop een barre tijd aan. Ook op de radio. The Smiths waren er mee opgehouden, en een opvolger viel zo snel niet aan te wijzen. The Wedding Present was een band die door John Peel als enige wettige erfgenaam van The Smiths werd aangewezen, maar John Peel was niet meer op de Nederlandse radio te horen. Het VPRO’s hitteam liet het album George Best verder goeddeels aan zich voorbijgaan.

Het lijkt wel alsof er met Peels gedwongen vertrek eind 1986 ook een einde komt aan leuke, frisse nieuwe Britse gitaarpop. Vanaf oktober 1984 was Peel iedere woensdagavond tussen acht en negen te horen geweest en bij hem hoorde je nieuw werk van The Smiths, The Fall en Nick Cave altijd als eerste.

Maar het lag voor het grootste deel aan de Britse popmuzikanten zelf dat in 1987 alle aandacht uitging naar Amerikaanse rock ’n roll. Want bands als R.E.M., Sonic Youth, Hüsker Dü, Replacements en Los Lobos of zangers als Chris Isaak en Steve Earle, deden stelden nieuwe Britse bands als The Jasmine Minks, Soup Dragons en Stump toch in de schaduw.

En het ging in die jaren erg goed met Nederlandse rock ’n roll. Bands als Claw Boys Claw, Fatal Flowers en Tröckener Kecks trokken volle zalen en werden ook van VPRO luisteraars publiekslievelingen. Dat betaalde zich terug met hoge noteringen in de jaarlijkse Song van het Jaar competitie. Zo treffen we de Kecks in 1987 op een derde plaats en in 1988 op een vijfde plaats.

Maar, zo wil de legende, de Kecks hadden een beetje vals gespeeld, iets waar. Zo werd me verteld door bassist en merchandiser-man van de band Theo Vogelaars, die daar meer van moest weten. ‘Geen sprake van’, het manipuleren van zo’n lijst was ‘volstrekt tegen de punkhouding in die we toen hadden’, zo stelt Vogelaars desgevraagd. ‘Ons publiek zou nooit pikken dat we tijdens optredens of zo actie zouden voeren.’

Daar zal hij wel eens gelijk in kunnen hebben. Wel was de Tröckener Kecks zo ongeveer de eerste Nederlandse band die het belang van merchandise inzag. Hiervoor verantwoordelijk was Vogelaars die, zodra de laatste noten waren gespeeld, naar achteren sprintte om zijn stand te bemannen. ‘Mensen dachten dat het mijn broer was die er stond.’ Beroemd waren de baretten met Kecks speldje van een optreden waren. ‘Ik kreeg er een voor mijn verjaardag en die stond wel. Toen zei iemand dat ie wel wist waar ik er honderd zou kunnen bestellen. Leek me een goed idee.’

Maar het idee dat je met het verkopen van die petjes en zelfgebleekte t-shirts een behoorlijk tweede inkomen kon vergaren was niet aan de orde. ‘We zagen het gewoon als goede reclame, mensen met petjes en shirts van de Kecks.’ Dat was een hoge notering in de Song Van Het Jaar competitie natuurlijk ook, maar daar bemoeide de band zich niet mee. Maar, zo suggereert Vogelaars, ‘het zou best kunnen dat onze fanclub wel acties heeft ondernomen, maar wij zelf zeer zeker niet.'

Hoe dan ook, Nu Of Nooit, dat in 1987 de derde positie haalt (tussen John Hiatt en Prince in) blijft een onbetwiste Nederpop-klassieker en ik kan me ook niet herinneren dat ik echt verbaasd was dat het liedje zo hoog stond. De Kecks waren cool en daarmee uit.

Wat me het meest aan de lijst opvalt is toch het ontbreken van U2. Zij brachten in maart 1987 The Joshua Tree uit. Een van hun meest bejubelde albums, waar ze in Nederland in dat jaar drie top-tien hits mee scoorden, maar de VPRO selecteerde geen enkel nummer van die plaat. Achteraf gek. Als U2 niet alternatief genoeg was, hoe zat dat dan met John Hiatt (op 2 met Have A Little Faith In Me) en Chris Isaak (op 9 met Blue Hotel)?

Ook Michael Jackson die dat jaar met Bad de opvolger van Thriller uitbracht, ontbreekt. Prince mocht wel meedoen, maar die was in 1987 dankzij het album Sign O’The Times (gelijknamige single hier op 4) zo goed als ongenaakbaar. Zijn album stond bijna overal bovenaan in de jaarlijstjes, gevolgd door Document van R.E.M (Song van het Jaar met The One I Love en Sister van Sonic Youth en Bad van LL Cool J.