Ideaal is anders. In de grote zaal van Paradiso is de eerste dag van 5 Days Off in volle gang. DJ en producer Bibio draait dubsteptracks waar de muren van de club letterlijk van trillen. Zeker recht onder het podium, in het kleine productiekantoortje van Paradiso. Terwijl het opname-apparaat bijna van tafel trilt, geeft Steven Ellison alias Flying Lotus toelichting op zijn nieuwe album Cosmogramma. Een uur eerder stond hij zelf op het podium en zullen de muren van Paradiso misschien nog wel meer onder druk gestaan hebben. De beatmaker uit Los Angeles staat bekend om zijn zware bassen, vaak langzaam en intens. Maar meer nog onderscheidt hij zich met futuristische ritmische verschuivingen, alsof hij drie hiphopbeats over elkaar legt en ze toch goed uitkomen.

Cosmogramma, het is een larger than life titel, en dat past bij het album. Het is zijn derde en de opvolger van zijn bejubelde WARP-debuut Los Angeles. Die verwijzing naar zijn thuisstad is niet toevallig. De laatste jaren schoten de talentvolle producers er als psychedelische paddenstoelen uit de grond. Mannen als Daedelus, Nosaj Thing, The Gaslamp Killer reizen de hele wereld over, maar tot nu toe bewees Flying Lotus zich als de meest talentvolle. Zeker met Cosmogramma, een van de meest ambitieuze albums van de laatste jaren. “Ik had simpelweg een paar goede dubsteptunes kunnen maken”, zegt Ellison daarover. “Misschien waren mensen daar ook tevreden mee geweest, maar ik zelf zeker niet. Liever nodig ik luisteraars uit om de uitdaging aan te gaan.”

Flying Lotus kijkt verder en haalt inspiratie uit allerlei hoeken. Door zijn 5 Days Off set vlocht hij bijvoorbeeld een fragment van Radiohead's Idioteque. Opvallend voor een beatmaker met een hiphop achtergrond, maar wie de L.A. scene een beetje kent kan nauwelijks verbaasd zijn. The Gaslamp Killer draait tijdens dj-sets altijd wel iets van de Britse band, Nosaj Thing remixte onlangs een nummer van In Rainbows, en Flying Lotus heeft Thom Yorke te gast op Cosmogramma. “Voor mij is niet OK Computer, maar Kid A de klassieker”, zegt Ellison. “En Amnesiac is mijn favoriet. Ritmisch, maar meer nog melodisch. Pyramid Song is misschien wel het beste dat in mijn tijd geschreven is. Interessante ritmische patronen trekken altijd mijn aandacht. Al luister ik niet echt analytisch naar muziek, het gaat uiteindelijk puur om het gevoel.”

Maar om tot de kern van het album te komen, moeten we het dichter bij huis zoeken. Terug naar eind 2008. Flying Lotus zou toen ook in Paradiso spelen – toen nog in de kleine zaal – maar moest afzeggen om de best mogelijke reden: zijn moeder overleed. Amper een jaar eerder stierf ook zijn oud-tante Alice Coltrane, weduwe van saxofonist John Coltrane en zelf ook een bandleider van grote faam. “Mijn leven was behoorlijk donker toen ik aan Cosmogramma begon. Het leek wel een ziekte, een voor een overleden een aantal mensen die me dierbaar waren. Het dwong me om echt diep in mezelf te graven. In eerste instantie lag het voor de hand een heel donker album te maken, maar dat was maar de halve waarheid. Er was enorm veel goede energie om me heen, die ik ook in de muziek wilde verwerken. Het was zo druk dat ik nog amper de tijd heb gehad om echt stil te staan bij wat er allemaal gebeurd is.”

Het overlijden van zijn oud-tante heeft de meest herkenbare sporen achtergelaten in Cosmogramma. Zo leidde hij de titel af uit een van haar spirituele theorieën. “Het gaat over de materiële wereld en over het feit dat een groot deel daarvan niet meer dan een illusie is. Eerst kon ik niet eens geloven dat het een echt woord was, maar ik heb het opgezocht. Het gaat over het universum, over hemel en hel.” Het ideale uitgangspunt voor het album dat hij in gedachten had. “Op een gegeven moment had ik een idee in mijn hoofd. Ik wist precies hoe het moest worden. Toch was het een hele opluchting dat ik dat ook daadwerkelijk heb kunnen realiseren. Dat is minder makkelijk dan het lijkt. Vooral aan het einde was het moeilijk, maar het was het waard.”

Ellison werkte op Cosmogramma met meer muzikanten dan voorheen, waaronder bassist Thundercat (o.a. Erykah Badu en Sa-Ra) en zijn neef, saxofonist Ravi Coltrane. Het zorgt ervoor dat dit album rijker en organischer klinkt dan zijn voorgangers. Het album bestaat uit 17 verschillende hoofdstukken, die soms op elkaar voortborduren, soms ook voor een radicaal keerpunt zorgen: een dreigende opening, in your face, dan een zoekend tweede deel, gevolgd door een stevige kern die eindigt in de euforische partytrack Do The Astral Plane. Dan weer een jazz-achtig, abstracter deel, en vervolgens een duizelingwekkende finale. 

“Als ik een ding uit de muziek van mijn tante meegenomen heb, dan is het de zoektocht”, legt Ellison uit. “Ik heb een idee in mijn hoofd, maar dat betekent nog niet dat ik zelf de wijsheid in pacht heb. Het is een eeuwenoude manier om verhalen te vertellen. Eigenlijk is het net Star Wars! Je wordt geïntroduceerd in een nieuw universum, je ontmoet de helden, en dan gaat er iets mis. Je volgt de hoofdrolspelers op hun weg over de obstakels. Het zijn elementen die ieder mens begrijpt, ook als je een heel andere achtergrond hebt dan ik. Ik begrijp wel dat we in een tijd leven waarin mensen zelf hun favoriete tracks kiezen, maar ik hoop dat mijn luisteraars de eerste keer de moeite willen nemen om Cosmogramma van begin tot eind te horen.”

Cosmogramma verschijnt op WARP/V2. Het album is tijdelijk te beluisteren op de Luisterpaal.