Op het Cross-Linx festival in Eindhoven hield Tindersticks er afgelopen vrijdag na veertig minuten mee op. De band had te veel last van het luid converserende publiek. Effenaar directeur Marjolein Appelboom: "De band vroeg nog expliciet om stilte. Ze zeiden achteraf dat ze nog nooit zoiets hadden meegemaakt." Wie stopt de babbelaars?

Het vroegtijdig afgebroken concert van Tindersticks is lang niet het enige incident waarbij kwetsbare muziek last heeft van pratende bezoekers. Voor veel liefhebbers, zalen en artiesten is het een terugkerend probleem. Hoe zorg je ervoor dat de muziek die stilte, aandacht en contemplatieve omstandigheden verdient, het ook krijgt?

Lucky Fonz III heeft wel een idee. Dankzij zijn ervaringen als leraar op een middelbare school en zijn beginperiode als artiest in luidruchtige cafés en voorprogramma’s, is hij inmiddels bedreven in het stil krijgen van een zaal. "De aandacht van het publiek of een schoolklas vast houden kan erg moeilijk zijn. Het hangt vaak van veel omstandigheden af waar je zelf soms weinig invloed op hebt. De mensen die je moet zien te boeien, of dat nu een klas of mensen bij een concert zijn, opereren als een eenheid. Je moet er daarom voor zorgen dat je aan de goede kant blijft. Boos worden helpt dan sowieso niet."

Ook zalen zelf zetten zich in om het publiek stil te houden. Cas Boland, hoofd PR & Marketing bij Tivoli: “Bij akoestisch en jazz optredens flyeren we vaak om stilte. Daarnaast hangen we ook tot stilte verzoekende A4'tjes op. Veel meer kunnen we niet doen. Als het echt te gortig wordt, kunnen we mensen daar op aanspreken.” Het voordeel van Tivoli is volgens Boland de lengte van de zaal. “Achterin kunnen mensen, als ze dat toch willen, met elkaar praten zonder dat andere mensen daar last van hebben. Ik heb nog nooit meegemaakt dat de overlast van pratende bezoekers hier echt uit de hand liep.”
 
Medewerkers van de Effenaar hebben volgens Appelboom vrijdag bij Tindersticks ook tevergeefs geprobeerd de luidruchtige bezoekers stiller te krijgen De Eindhovense popzaal had vooraf geen extra maatregelen genomen. "Als bands daar om vragen, kan dat altijd. Dan sluiten we de bar, lassen we een pauze in of hangen we posters op met de vraag of mensen stil willen zijn. Dat was nu niet het geval." Het was volgens Appelboom vooral een ongelukkige samenloop van omstandigheden die de avond nekte. “De bezoekers kwamen net over van het Frits Phillipstheater, de andere locatie van het festival. Het merendeel had al wat biertjes gedronken en Tindersticks speelde een erg stille, ingetogen set. Die combinatie pakte erg slecht uit.” 

Lucky Fonz III doet, zoals hij zelf zegt, erg zijn best om de aandacht van het publiek vast te houden. "Ik zie het ook als mijn plicht als artiest om ervoor te zorgen dat mijn liedjes zo goed mogelijk overkomen. Daar is showmanschap voor nodig. Om het publiek stil te krijgen of te houden moet je soms iets niet-artistieks doen. Je moet een gezamenlijke verantwoordelijkheid kweken. Vaak is er toch een soort wip-wapeffect. Als de een stil is, is de ander dat ook. Dat tipping-point is erg belangrijk." De shows van Lucky Fonz zijn vaak semi-seated. Ook speelt hij soms bewust zachter. "Dan moet het publiek wel. Het gaat er uiteindelijk om dat artiesten, publiek en zaal samenwerken er zo'n geslaagd mogelijke avond van te maken." 

Rotown in Rotterdam is een lange zaal met palen waar het zicht van, met name de laatste rijen, op het podium beperkt is. Om te voorkomen dat mensen achterin met elkaar gaan praten, heeft de zaal tv-schermen opgehangen. Programmeur Joey Ruchtie: "We willen geen politieagentje spelen. Door het creëren van de juiste omstandigheden komen we al heel ver."  Zo programmeert de Rotterdamse popzaal ook nooit akoestische concerten op zaterdag. "Dan wil het publiek toch wat anders. Toch weten sommige artiesten ook volledig op eigen kracht een zaal muisstil te krijgen. Zo hadden we hier afgelopen donderdag Tim Knol. Hij stond moederziel alleen op het podium, op sokken. Je kon een speld horen vallen."