Het logo van North Sea Jazz, een trompet als vlaggenschip, prijkt groot op het doek achter podium Yukon. Voor het zaaltje moet je buiten om de grote zaal Nile heen, waar Earth, Wind & Fire zal afsluiten. Langs kraampjes van cd-winkels, sieradenverkoopsters en hapjeskramen. Er ligt tapijt in Yukon, en gordijnen hangen er aan de muren. Op het podium staat producer Mike Slott, slechts in gezelschap van zijn laptop.

North Sea Jazz (NSJ), sinds 2006 jaar gehouden in het Rotterdamse sportpaleis Ahoy, zoekt steeds meer zijn muzikale grenzen op. Dit jaar eindigen deze bij Viral Radio, de avonden voor experimentele, cutting-edge elektronische muziek. De twee mannen achter de organisatie, Juha en Cinnaman hosten de eerste avond van NSJ deze zaal onder de naam Hyperrythm. Producers op het festival, het lijkt een stap waarmee de organisatie haar duidelijke gezicht weleens zou kunnen verminken. Maar terwijl buiten de zaal mensen in oranje shirts discussiëren over de aankomende WK-finale (“Maar die Wesley, man man!”) van het Nederlands voetbalelftal, is aan het einde van de avond slechts één uitspraak de juiste: Viral Radio op North Sea Jazz is eigenlijk heel logisch.

Andrew Makkinga, vriend van Viral Radio, kondigt Dorian Concept al af, maar toch wordt spontaan besloten dat de producer uit Oostenrijk nog een track mag spelen. Uit de boxen komt een funky bassriff. Dorian Concept plukt aan zijn onzichtbare bassgitaar en toont zichtbaar een grote glimlach op zijn gezicht. Het publiek juicht en joelt. Naast een laptop werkt Oliver Thomas Johnson (zijn echte naam) ook met een keyboard. Daar duikt hij op, als een zeehond op zijn vis. Improvisatie speelt een belangrijke rol in de optredens van de producer, zo liet hij aan 3VOOR12 weten. Dat merk je ook vanavond. Het lukt hem om schijnbaar tegengestelde lagen muziek te vereenzelvigen. Hij durft, al is het soms maar drie seconden, het tempo plotseling te verhogen, gooit er met gemak een sample van Wu-Tang Clan doorheen en draait af en toe halverwege een track de muziek weg alsof het het einde van een plaat is. Zolang het energiepeil maar hoog blijft.

Voor Mike Slott die de avond in Yukon opent, geldt hetzelfde. Free jazz en jazz-arrangementen zijn een inspiratie voor de producer uit Ierland. De richtingen die hij zijn muziek opstuurt, volgen geleidelijk en zijn goed volgbaar, maar ook abrupt en verrassend. Hoewel de producer zich alle vrijheid veroorlooft, blijft zijn set een coherent geheel door de sfeer die hij om zijn beats heen creëert. Zijn muziek zweeft door de zaal, heel teder en sprankelend. Voor hem zit een dankbaar publiek op het tapijt. Het is dan misschien nog niet zo druk, maar de mensen die er zijn, luisteren aandachtig.

Ook buiten Yukon klinkt experimentele elektronische muziek. Zo laat iets verderop Jamie Lidell horen terug te willen naar zijn wortels. In zaal Maas zit de eerste ring, de tribune, als eerste vol. Lidell komt in een stijlvol vod op, samen met zijn nieuwe band. Hij stelt het publiek gerust dat ook nummers van zijn bekendste albums Jim en Mulitiply voorbijkomen, toch de meeste soulvolle platen in zijn discografie. Een nieuw nummer, I Wanna Be Your Telephone, wordt gretig door dansende meisjes vooraan verorberd. Maar dan zwaait Lidell na slechts drie nummers zijn band uit. Hij gaat terug naar 2002 en 1998, vertelt hij, waarna hij verandert in de gefreakte live ego-sampler van destijds. Alleen met zijn laptop, zingt hij live zijn samples in, die hij vervolgens door de mangel gooit. De meisjes stoppen met dansen, een wat oudere vrouw denkt dat het een grap is en lacht overdreven hard. Zodra er een stilte valt, klapt ze in haar handen. Maar Lidell gaat door en het lachen vergaat de vrouw snel. Toch werkt deze aanpak ook op dit festival, zeker niet op de laatste plaats omdat de charmante Lidell zijn soulvolle stem goed weet te gebruiken en hij op de juiste momenten contact zoekt met de mensen.

De verrassende combinatie van rapper Typhoon met New Cool Collective toont op North Sea Jazz wederom zijn kracht. Typhoon heeft zijn vrienden Rico en Sticks van de Fakkelbrigade meegebracht. Terwijl Benjamin Herman via zijn saxofoon het zweet van zijn gezicht blaast, krijgen de drie rappers het publiek met Tot Hier van hun stoel, want ook in tent Congo zijn er alleen zitplaatsen. “En, voelen jullie al een beetje het festivalgevoel?”, vraagt Typhoon zijn publiek nadat het massaal stond te springen.

Helaas is op diezelfde plek een uur later niet Gil Scott-Heron te zien, zoals het programmaboekje aangeeft. Hij komt niet en daarom is het optreden van Jose James vervroegd. Eerder dit jaar bracht de zanger nog een album uit met producties van housepionier Moodymann en beatmaker Flying Lotus. Maar vanavond staat zijn show in het teken aan John Coltrane. Zijn ode aan de jazzlegende bouwt langzaam op. Maar na nog maar een paar minuten op het podium toont James met zijn gezichtsuitdrukkingen al dat het een orgasmatisch optreden wordt.

Corinne Bailey Rae zingt gelijktijdig in zaal Maas over haar aan een overdosis drugs overleden man, terwijl de drummer met zijn kwastjes de trommels streelt. Het fragiele meisje in strakke, blauwe jumpsuit, geeft je een bevreemdend gevoel wanneer ze die teksten afwisselt met haar optimististmische oude werk, maar dat maakt het tegelijkertijd erg bijzonder om te zien.

In Yukon is dan Dimlite bezig als afsluiter van de avond, net als Dorian Concept komt hij uit een Alpenland. De Zwitser Dimlite wordt wel gezien als een van de grondleggers van de internationale beat scene. Ook hij haalt zijn invloeden uit jazz en hiphop. Vanavond staat hij als een Gaslamp Killer achter zijn laptop. Hij schudt druk met zijn hoofd op de muziek. Jammer genoeg weet hij zijn eigen, enigzins mystieke geluid, niet heel sterk te vertalen naar zijn live-set, daarvoor werkt Dimlite te fragmentarisch. Maar ondanks dat weet hij wel goed zijn stempel te drukken. Dimlite zingt, doch sterk vervormd, als enige vanavond live over zijn tracks. Wanneer naar het einde toe zijn laptop het lijkt te begeven, herstelt de producer zich na enige pijnlijke blikken goed. Het is niet voor niets dat Viral Radio deze producers samen met de nog niet eerder genoemde Hudson Mohawke heeft uitgenodigd. Zij hebben vanavond aangetoond dat deze vernieuwende stroming op North Sea Jazz past. Sterker nog, door deze scene in een andere setting te brengen, leer je op een andere manier naar de muziek luisteren en dan blijkt deze muziek nog een stuk veelzijdiger te zijn. Het experiment is geslaagd, ook voor het publiek dat danst tot het einde.


3VOOR12 doet ook verslag van de zaterdag en zondag North Sea Jazz.