Afgelopen zaterdag ontaardde de Love Parade in Duisburg in een complete chaos. 19 mensen overleden in het gedrang bij de ingang van het festivalterrein, waaronder een Nederlander. Vele anderen raakten gewond. Welke fouten er precies gemaakt zijn moet uit onderzoek blijken, maar dat er van alles mis ging is wel duidelijk. Ook in Nederland speelt veiligheid de laatste tijd een belangrijke rol rond festivals, zeker na het incident in Hoek van Holland. Afgelopen week nog werd een optreden van De Staat op het Nijmeegse festival de-Affaire afgelast omdat men vreesde voor een te grote toeloop van publiek. Zijn we in Nederland strenger?

Volgens Jeroen Jansen van ID&T (o.a. Sensation, Mystery Land) hebben Nederlandse festivals hun veiligheidsbeleid goed op orde. “Ik ken geen festival in Nederland waar zoiets zou kunnen gebeuren”, zegt hij. “Het is nog onmogelijk te zeggen wat er nu precies fout ging in Duisburg, maar je kunt de situatie daar sowieso moeilijk vergelijken met de evenementen die wij organiseren. Wij verkopen tickets en weten zo vrij exact hoeveel mensen een evenement zullen bezoeken. Daar stellen we de capaciteit van het terrein op in. Daarnaast ligt er een plan klaar voor als toch ineens mensen massaal het terrein af moeten, bijvoorbeeld in het geval van onweer. Zo zijn er speciale borden om mensen naar uitgangen te begeleiden, die in nood snel geactiveerd kunnen worden. We weten na twintig jaar evenementen organiseren veel over de psychologie van de crowd en maken op basis daarvan in samenspraak met de politie een plan van aanpak.”

Het grootste gratis muziekfestival van Nederland, het Haagse Parkpop, erkent dat het inschatten van je publiek lastiger is zonder kaartverkoop. “Dat neemt niet weg dat wij door jaren ervaring wel goed kunnen inschatten wat we kunnen verwachten”, zegt Guus Dutrieux van organisator Ducos. “Er zijn bij Parkpop niet één, maar vijf plekken waar mensen het park in kunnen. We monitoren constant de drukte bij die ingangen. Dat doen we met camera’s, maar ook bijvoorbeeld door de toestroom met het openbaar vervoer in de gaten te houden. In een zo vroeg mogelijk stadium sturen we mensen waar nodig naar andere ingangen.”

Ervaring speelt een belangrijke rol bij de veiligheid, beamen beide. “De Love Parade is sinds kort een rondreizend circus, dat dit jaar voor het eerst Duisburg aandeed”, zegt Jeroen Jansen van ID&T. “Dat zou een rol kunnen spelen.” Veel festival in Nederland zijn zeer professioneel, constateert Ronny Hooch Antink van Loc 7000, een bedrijf dat zich bezighoud met de veiligheid en vergunningen van onder meer Lowlands. "Ik zie in Nederland eigenlijk nooit excessen. Ik kan me ook geen geval herinneren waar ik met samengeknepen billen rondgelopen heb. Veel festivals waar wij mee werken hebben al jaren een goede samenwerking met de overheden. Wat er precies in Duisburg gebeurd is kun je lastig beoordelen, maar het lijkt erop dat zowel de organisatie als de overheid gefaald heeft. Als een miljoen mensen verwacht en een terrein hebt waar maximaal 500.000 bezoekers op passen, dan zie ik niet hoe dat goed moet eindigen."

De kans dat een festival als Parkpop overvallen wordt door de hoeveelheid bezoekers, acht Dutrieux klein. “Dan doe je je werk als programmeur niet goed. Al herinner ik me wel een incident rond de Koninginnenach een aantal jaren geleden, waar ongelofelijk veel mensen op een concert van Anouk af kwamen. Toen werd mensen geadviseerd om niet meer naar de stad te komen.” “Het is wel belangrijk om te constateren dat het wel kan, zo’n enorme menigte in een stad”, zegt Jansen. “We hebben het gezien rond het WK, waar enorm veel mensen samen waren.”

In Amsterdam ging dat goed, in Utrecht durfde de burgemeester het niet aan om een groot scherm in de binnenstad neer te zetten. Dat mocht uiteindelijk alleen aan de rand van de stad. Meer festivals hebben te maken met strengere veiligheidsnormen. “Die discussie speelt wel”, zegt Dutrieux. “En die moet na het festivalseizoen ook gevoerd worden. De samenleving is verhard, maar het kan ook niet zo zijn dat we mensen het recht op massale culturele vieringen ontnemen.” Het incident in Duitsland is koren op de molen van voorzichtige burgemeesters, denkt Dutrieux. “Het allerergst is dit natuurlijk voor de doden en gewonden, maar ook voor de sector ben ik er niet blij mee. Hopelijk kunnen we met zijn allen constateren dat het wel kan.”

Volgens Jeroen Jansen kan er wel nog een professionaliseringsslag gemaakt worden in Nederland. "Ik kan me voorstellen dat je dit soort dingen meer centraliseert, waardoor je gebruik maakt van elkaars expertise." Hooch Antink sluit zich daarbij aan. "Nu is het zo dat iedereen die dat wil een evenement voor 60.000 bezoekers mag organiseren. Daar zou je strenger naar kunnen kijken. Gemeentes kunnen gebruik maken van elkaars ervaring. In sommige gemeentes vinden regelmatig grote evenementen plaats. Zij hebben de ervaring die andere gemeentes ontberen. Er zou een centraal orgaan kunnen komen met kennis en ervaring."