Wie voor het eerst in Parijs is, bezoekt het Louvre en de Eiffeltoren. In Rome: het Colosseum en de Trevi-fontein. Meer dan in welke andere stad zijn de monumenten in New York nog volop in gebruik. Het is niet alleen het Vrijheidsbeeld en het Empire State Building, maar ook de eerste pizzeria in Little Italy en de legendarische jazzclubs in Greenwich Village. Jazz is geschiedenis, cultureel erfgoed. Zanger José James wil het genre weer toekomst te geven. 

Hij trok naar The Big Apple om die droom waar te maken, maar liep daar al snel tegen een muur op. “In New York spelen de beste muzikanten ter wereld, voor geen geld. Denk je echt dat ze op jou zitten te wachten? Toen ik daar net woonde, kwam er van muziek maken helemaal niets terecht. Inmiddels zou ik met niemand willen ruilen. Alles wat ik bereikt heb, heb ik verdiend. De mensen die nu met me willen werken, doen dat niet om rijk te worden, maar omdat ze het graag willen. En dat voelt goed.”

De broodnodige hulp kwam vanaf de andere kant van de wereld, van Brit Gilles Peterson, die James’ debuutalbum The Dreamer uitbracht op zijn Brownswood label. Daar verschijnt nu ook zijn nieuwe album Blackmagic, een soulvolle jazzplaat (of een jazzy soulplaat, het is net wat je wilt), met producties van onder meer Moodymann, Taylor McFerrin (de zoon van) en Flying Lotus. “Er is een breuk ontstaan in de zwarte muziek. Die breuk heet hiphop. Mensen zeiden: wat jullie daar doen, dat samplen en scratchen, dat is geen muziek. Veel mensen kunnen niet begrijpen hoe knap het werk van J Dilla en Madlib is. Jazz heeft altijd nieuwe ideeën van buitenaf opgepikt, maar bij hiphop hield het op. Voor mij zijn de producers met wie ik nu werk enorm belangrijk.”

Blackmagic is een ode aan de liefde, maar meer nog een ode aan de zwarte muziek. Ondanks het feit dat James strikt genomen helemaal niet echt zwart is. Zijn moeder komt uit Ierland, zijn vader uit Panama. "Het is ingewikkeld", zegt James. "Amerika is een vreemd land. Billie Holiday was ook half Iers. Iemand wierp ooit nota bene Malcolm X voor de voeten dat hij een lichte huid had. De familie van mijn vader is oorspronkelijk als slaaf vanuit West-Afrika op de Caraïben beland. Hij spreekt Spaans, betekent dat dan dat hij een latino is? Maar uiteindelijk maakt het niemand wat uit, en ben ik gewoon zwart. Heb ik in mijn leven de zogeheten 'black experience' ondergaan? Hell yeah! Word ik door een agent zomaar van de weg gehaald? Absoluut!"

Invloeden uit andere genres pakt James duidelijk wel op. Hij voelt zich een jazz-zanger (niet voor niets heet zijn band José James Quartet), maar zijn muziek past in de traditie van soulzangers als D'Angelo en Maxwell. Voor Blackmagic coverde hij een track van Benga’s dubstepalbum Diary Of An Afro-Warrior. Het origineel heette Emotions, James' versie Warrior. “Geweldig album vond ik dat. Ik was op dat moment aan het werk met Richard Spaven, een briljante drummer uit Londen, die ook drum ’n bass en broken beats ritmes beheerst. Ik heb mijn band gevraagd dat nummer te spelen. In één take was het goed.”

Uit dezelfde beatshoek komt ook Flying Lotus. De producer uit Los Angeles bracht twee jaar terug zijn doorbraakalbum Los Angeles uit op het WARP-label. Hij introduceerde zijn amalgaam van hiphopbeats en elektronica ook in de wereld van José James. Het titelnummer Blackmagic is het belangrijkste resultaat, maar interessanter nog is Code, een repetitieve track, die bestaat uit een steeds terugkerende melodielijn. Geen coupletten, geen refreintjes, enkel ritme. “Lotus staat in de traditie van experimentele zwarte muziek. Die gast is diep, en hij werkt als een componist. De manier waarop hij muziek benadert, doet me denken aan Thelonious Monk. We hebben niet samen achter de piano gezeten om liedjes te schrijven. Hij maakte tracks, waarvan ik dan soms maar twintig seconden gebruikte als loop. Dat stuurde ik vervolgens weer terug, waarna hij er weer mee aan de slag ging. Hij maakt dingen die ritmisch haaks op elkaar staan, maar die op een vreemde manier toch werken.”

Door de samenwerking met Flying Lotus maakt James zijn Coltrane-cirkel rond. De Amerikaanse beatmaker is de neef van wijlen Alice Coltrane, muzikant en echtgenote van John Coltrane. Voor zijn debuutalbum wilde James graag een sample gebruiken van de beroemde saxofonist, maar dat mocht niet. Afgelopen jaar deed hij in opdracht van de Brusselse Ancienne Belgique mee aan een Coltrane tribute project. “Het was een geweldig project om aan mee te werken. Ik wist dat het voorbestemd was, toen ze me de datum noemden waarop het plaats moest vinden. 23 september, de verjaardag van Coltrane. John Coltrane is de Mount Everest. Als je hem kunt beklimmen, ben je een 'bad ass'. Alles wat jij als jazzmuzikant doet, heeft Coltrane tien keer beter gedaan.”

Blackmagic verschijnt op Brownswood/PIAS. José James speelt 30 maart in de Melkweg en 31 maart in Tivoli de Helling. Blackmagic staat tijdelijk op de Luisterpaal.