De Song van het Jaar is jarig. In 1985 was de eerste, donderdag 16 december vindt de uitzending van dit jaar plaats. Gijsbert Kamer van de Volkskrant duikt de komende maand voor 3VOOR12 in het immense Song van het Jaar archief. Voor tijdens het lezen: de grote Song van het Jaar shuffle playlist op Spotify. 2017 tracks, vijf dagen. De stembus is gesloten, volg de uitslag in de uitzending van aanstaande donderdag op 3FM (vanaf 19.00 uur). Alles over de Song van het Jaar vind je hier.

Heeft er wel eens een liedje met zo'n enorme overmacht gewonnen als Take Me Out van Franz Ferdinand in 2004? Drie keer zoveel stemmen als de nummer 2, Vertigo van U2, dat was ongehoord.

En dat voor een Brits gitaarliedje. Dat was helemaal uitzonderlijk. Britpop had het traditiegetrouw een stuk moeilijker in de Song Van Het Jaar dan Amerikaanse rock. Ook Nederpop deed het vaak beter.

Maar Franz Ferdinand brak met veel tradities, iets wat ze vooral in het buitenland veel applaus opleverde. Britse bands hadden in het buitenland de naam arrogant en lui te zijn. Nooit te porren voor enige promotie en in Nederland niet veel meer dan een optreden in de hoofdstedelijke Melkweg of Paradiso te doen.

Dat er zelden of nooit een Brits gitaarbandje in de VS doorbrak, kwam vooral omdat de meeste Britten er niks voor voelden maandenlang in een bus door het land te rijden, en in iedere stad weer dezelfde onnozele radio-interviews te geven.

Franz Ferdinand wel, en dat leverde meteen succes op. Toen de band zichzelf op South By Southwest in Austin presenteerde, sloeg dat enorm aan. Eindelijk weer eens een Britse band die er helemaal voor gaat met zeer opgewekte, toegankelijke gitaarmuziek. Dankzij Franz Ferdinand was het later voor bands als Arctic Monkeys, Kaiser Chiefs en Editors een stuk eenvoudiger om zich internationaal te profileren.

In Nederland ging het ook voorbeeldig. Er was in november 2003 een optreden op London Calling, een dag later in het Utrechtse Ekko. Er was een show voor VPRO's Club 3VOOR12 en in maart 2004 zag ik een van mijn favoriete optredens ooit: Franz Ferdinand, opnieuw in Ekko maar nu in een stijf uitverkochte zaal. En wat een hit was dat Take Me Out.

Hoewel? Een hit werd het vreemd genoeg niet. De Hilversums muziekpolitie zou latere singles van Franz Ferdinand wel gaan steunen, maar dat lieten ze bij Take Me Out vreemd genoeg achterwege. Pas toen de band op de festivals zichzelf ook live had bewezen aan een groter publiek, viel in Hilversum het kwartje.

Gelukkig was er de VPRO nog, en vooral hun luisteraars. Een 3FM favoriet als Holiday In Spain van Bløf en Counting Crows, een van de grootste hits van dat jaar werd hier terecht voor opzij geschoven.