De Song van het Jaar is jarig. In 1985 was de eerste, donderdag 16 december vindt de uitzending van dit jaar plaats. Gijsbert Kamer van de Volkskrant duikt de komende maand voor 3VOOR12 in het immense Song van het Jaar archief. Voor tijdens het lezen: de grote Song van het Jaar shuffle playlist op Spotify. 2017 tracks, vijf dagen. Stemmen kan hier. Alles over de Song van het Jaar vind je hier.

De jaren tachtig staan er om bekend muzikaal irrelevant te zijn. Wie dat bedacht heeft weet ik eigenlijk niet, vermoedelijk iemand die de jaren zestig en zeventig maar niet los kan laten. Maar je komt het nog altijd heel veel tegen, ook bij popmuzikanten die ik de afgelopen jaren gesproken heb. Opmerkingen als 'we groeiden op in die muzikaal horrible eighties' zijn gemeengoed geworden.

Mag ik hierbij vaststellen dat de jaren negentig muzikaal minstens zo beroerd waren? In ieder geval waar het de hitparade betrof. Leek het in 1992 tenminste voor de rockliefhebber nog even goed te gaan met hoge noteringen voor Nirvana, Pearl Jam en Metallica, in 1993 is het huilen met de pet op.

Laat ik de Top 10 van de singles Top 100 uit dat jaar even doornemen:

1.    Four Non Blondes: What's Up
2.    Haddaway: What Is Love
3.    2 Unlimited: No Limit
4.    Ace Of Base: All That She Wants
5.    UB40: Can't Help Falling In Love
6.    Culture Beat: Mr Vain
7.    Leila K: Open Sesame
8.    Rene Klijn: Mr Blue
9.    Freddie Mercury: Living On My Own
10.    Meat Loaf: I'd Do Anything For Love

Best verkochte album was de soundtrack van The Bodyguard met daarop het hemeltergende I Will Always Love You van Whitney Houston, een draak van een nummer dat het hele jaar terroriseerde. Begrijpt u nu waarom ik niet naar 90's Now feesten wil?

Vergeleken bij deze drek is de Song Van Het Jaar Top 100 een verademing. De VPRO moet in die jaren echt een vluchtheuvel geweest zijn voor die popliefhebber die wel eens wat anders wilde dan anonieme euro-house-deuntjes.

Wellicht dat de lijst daarom een tikkeltje eenzijdig overkomt. Vooral Amerikaanse rock domineerde dat jaar. Zelfs de Nederlandse gitaarbands leken het even niet meer te weten. De hoogste notering is voor Hallo Venray op 23 met Miracles.

Opvallend is dat veel van de hoog genoteerde artiesten speelden op het eerste Lowlands Festival dat in 1993 in Biddinghuizen georganiseerd werd. Ook toen al drie dagen, maar je kon nog dagkaarten kopen.

Het terrein was veel kleiner dan nu maar de toon werd gelijk gezet met bands als The Smashing Pumpkins, Tool, Iggy Pop en Rage Against The Machine. 1993 was het jaar dat The Smashing Pumpkins doorbraken met het tweede album Siamese Dream. Hier wat mij betreft terecht op 1 met Disarm. Ik vond het een verademing vergeleken met de grunge van Pearl Jam en Alice In Chains, die toen maatgevend was onder liefhebbers van alternative rock.

De show op Lowlands was goed, maar onvergetelijk waren de Pumpkins pas een paar weken later in Vredenburg. Zelfs in de Volkskrant heb ik wel eens moeten lezen dat de Smashing Pumpkins in Nederland nooit een goed optreden hebben gegeven, maar dat is aperte onzin.

De show in Vredenburg is wat mij betreft net zo legendarisch als die van R.E.M. zes jaar eerder in dezelfde zaal. Nooit zal ik vergeten hoe Billy Corgan na meer dan twee uur nog maar eens terug kwam en verbijsterd riep: 'Where Is My Band?'

Ik was fan van The Smashing Pumpkins maar als het om nieuwe Amerikaanse rock ging, ook alleen van hen. Rage Against The Machine zag ik voor het eerst in het voorprogramma van Suicidal Tendencies (de enige metalband die ik echt leuk vond) en later in een uitpuilende Melkweg. Ik vond en schreef dat ook, dat alles wat de band voor mij leuk maakte door Urban Dance Squad eerder en beter was gedaan.

Maar daar dacht het publiek wereldwijd duidelijk anders over, en achteraf kun je vaststellen dat de band met Killing In The Name een van de grootste rockklassiekers van de laatste dertig jaar heeft gemaakt. Het hoort onmiskenbaar in Top 10 van de Top 2000, en ik hoor hun debuutalbum veel liever dan Ten van Pearl Jam.

Een andere rockklassieker treffen we op 2 in de Song Van Het Jaar lijst: Cannonball van The Breeders. Een nummer van Kim Deal dat zich kan meten met haar Gigantic. Dat intro alleen al. Jarenlang onmisbaar voor elke dj die geen house draaide.

House en dance komen in de lijst wederom niet voor, maar er stond in 1993 wel een band aan de poorten te rammelen: Underworld.