Ties Hillekens is een literaire marskramer: met zijn bus vol dichtbundels en romans bezoekt hij markten, festivals en universiteiten met zijn 'mobiel instituut ter bevordering en verspreiding van poëzie, literatuur en mooie muziek'.

Hij stalt houten wijnkisten uit, bedrukt met de krullerige namen van Franse chateaus, maar gevuld met Hemingway en Campert. De poorten zijn nog niet open voor het publiek en Ties Hillekens maakt zijn Open Dicht Bus klaar voor bezichtiging. Hij sliep zijn eerste nacht op het festivalterrein in het gangpad tussen de hoge boekenkasten in de laadruimte van zijn vintage Mercedes bestelbus. Ties is een literaire marskramer: met zijn bus vol dichtbundels en romans bezoekt hij markten, festivals en universiteiten. In de late jaren zeventig begon zijn voorganger Sjef Wiersma met een platenuitleen, een fonotheek aan huis om wat hij ontdekte op muziekgebied te delen. In 1984 kwam daar de Open Dicht Bus bij, met dezelfde missie, maar dan voor literatuur. Een persoonlijke, gidsende variant op de bibliobus. Voor een gulden kon men een dichtbundel of een plaat lenen. Eind 2008 nam Ties Hillekens het stuur over van inmiddels de derde bus, de eerdere twee gingen ten onder in vlammen en een verkeersongeluk. Nu is alle inhoud van de bus te koop voor vriendelijke prijzen. 'Ik vind het belangrijk dat iedereen, ongeacht sociale klasse, een boek kan aanschaffen. Met de boekwinkel zijn er twee problemen: de prijs is te hoog en de keuze te beperkt.' De keuze in de Open Dicht Bus staat ver af van de actuele bestsellerlijsten en wordt grotendeels bepaald door een vaste inkoper die een reizend en lezend leven leidt.

Een groep jonge vrouwen, werkend als 'trash bashers' - flessenopruimers bij de stand van Grolsch - heeft de bus ontdekt. 'Wiens schuilnaam is Marek van der Jagt ook alweer?' Ze vinden het nog wat vroeg voor poezie, toch slaat een van hen een bundel open om eruit voor te dragen voor haar vriendinnen. 'Ik beschouw dit graag als een vrijstaat,' zegt Ties. De vorige avond reed hij zijn vrijstaat het uitgestrekte festivalterrein op. 'Het voelde of ik het paard van Troje naar binnen reed.' We zitten op de treeplank aan de achterkant van de bus in de zon. Zijn sigarettenas laat hij vallen in een leeg blikje sardines in tomatensaus. Voor ons beiden is het de eerste keer op Lowlands. 'Daar komen ze!' Het publiek stroomt door de poorten, de line-up van grote artiesten in het hoofd, hun gedachten bij alles wat ze zich hebben voorgenomen te ontdekken. 'Er lopen altijd mensen rond die iets met lezen hebben,' zegt Ties. Hij helpt de klanten die weinig met boeken in aanraking zijn gekomen met instappen. 'Soms pak ik terstond een boek uit de kast: lees dit maar.' Ties ziet literatuur nadrukkelijk niet als iets elitairs. 'Ik vind het heerlijk om erover te ouwehoeren. Ik leer ook van mijn klanten.' Zelf bewondert hij de Haarlemse schrijver L.H. Wiener, voor wie de waardering nu lijkt te stijgen. 'Ik ken en lees hem nu al tien jaar. Hij is de meester van de alinea.' Een schrijver die niets de vertellen heeft maar iedereen zou moeten lezen is Herman Brusselmans. Maar met Mulisch en zijn pauwengedrag heeft Ties weinig op.  

Wie even rust zoekt in de opwinding en het gedrang vindt dat bij Ties en zijn bus. Het voertuig staat opgesteld bij de literatuurtent om onverwacht op te stuiten. Dat kost je misschien een kwartiertje Blink-182. Ties: 'Martin Bril zei: je mist meer dan je meemaakt en dat is helemaal niet erg.'

Een bijdrage van DORST, het nieuwe jongerenmagazine van de VPRO

Meer Lowlands op de speciale festivalsite