Dries Roelvink heeft voor het eerst in zijn carrière een nummer-1-hit gescoord. De volkszanger zag zijn liedje Alleen Door Jou vanuit het niets naar de bovenste plek in de charts stijgen. Aan het succes ging een slimme campagne vooraf, waarin Twitter de hoofdrol speelde. Ook zijn optreden bij de Gay Pride (in gele zwembroek) zorgde voor veel aandacht. Het failliet van de hitparade, roepen sommigen. Als je met zo’n schaamteloze campagne een hit kunt scoren, wat is die Single Top 100 dan nog waard?

Dries Roelvink zelf is door het dolle heen. Vanuit zijn vakantiehuis in St. Tropez vertelt hij: “Ik ben zojuist met mijn kleren aan het zwembad in gesprongen. Elk interview met mij begon altijd met de vraag: zo, dus jij hebt nooit op nummer 1 gestaan hè? Ik ben ongeveer tegelijk begonnen met Joling en Froger, en zij hebben er natuurlijk veel meer uit gehaald dan ik. Nu is het eindelijk gelukt, en daar ben ik ongelofelijk blij mee. Of ik de eerste ben die door een Twitter-campagne een hit scoort, weet ik niet. Vroeger deed je instores om singles te verkopen. Ik heb wel eens 150 singles verkocht bij zo’n instore, maar het waren er ook wel eens vier.”

Roelvink is inderdaad niet de eerste die social media inzet om de charts te beïnvloeden. Begin dit jaar riepen Jeroen van Koningsbrugge en Dennis van de Ven (alias Draadstaal alias Jurk) hun aanhang met succes op om hun single Zou Zo Graag te kopen. In Engeland lukte het Rage Against The Machine met kerst op nummer 1 te komen toen fans via Facebook opriepen een signaal af te geven tegen de commerciële X-factor troep. “Het is niet nieuw”, zegt Ed Hoogeveen, hitparade expert van vakblad Entertainment Business. “Dit soort dingen gebeurt als sinds jaar en dag. Fans van Coldplay of Golden Earring kopen ook singles om hun favoriete band in de charts te krijgen. Kennelijk is dit het populairste liedje van de week. Dankzij downloadplatforms is het wel veel gemakkelijker om zo’n actie op te zetten. Je hoeft er de deur niet meer voor uit.”

Dat vindt ook Michel Admiraal, die voor onderzoeksbureau GfK de Single Top 100 samenstelt, een lijst op basis van enkel verkoopgegevens. Radiostations verwerken daar vaak nog airplay in. Het is wel gemakkelijker geworden om een hit te scoren, beaamt hij, ook omdat je minder singles hoeft te verkopen dan vroeger. Maar Roelvink is wel degelijk een overtuigende nummer 1. “Exacte aantallen geven we niet, dat maakt het wel heel makkelijk om de lijst te beïnvloeden. We geven alleen een indexering. Roelvink krijgt als nummer 1 de notering 100, de nummer 2 blijft steken op 69. Ik baal er niet van dat een single op deze manier scoort. De Single Top 100 is een marketinglijst geworden, een vorm van promotie voor een artiest.”

Jan Dirk Vis, die de zaken van Dries Roelvink beheert, denkt dat Roelvink ongeveer 3.000 singles heeft moeten verkopen om op nummer 1 te komen. Een exactere schatting kan hij pas later maken. Volgens Vis is de gunfactor in dit geval doorslaggevend geweest. “Iedereen gunt het Dries om eindelijk die nummer 1 te halen”, zegt hij. Roelvink zelf is het daar mee eens. “Ik heb mensen horen zeggen: dat liedje vind ik niks, maar ik gun het jou wel.” Die gunfactor kwam niet toevallig tot stand. Vis en Roelvink speelden handig in op de cultfactor van de zanger, die onder andere populair is bij De Jaap en verschillende mensen van HP/De Tijd. “We hebben iedereen vooraf benaderd of ze mee wilden doen, hoe moesten ze zelf maar bepalen”, zegt Vis. “Ik stond tijdens de Gay Pride met iemand te praten die zei: ik vind het zo leuk dat je dit doet, in je gele zwembroek, dat ik mijn 8.000 Twitter-volgers ook ga oproepen je single te kopen.” “Het is geen toeval”, zegt Vis. “Er is maanden over nagedacht. Ook qua timing: in oktober moet je twee keer zoveel singles verkopen om te scoren.”

Manipulatie alom dus, maar op een faire manier, vindt Michel Admiraal. Zoals chartmakers vroeger probeerden te achterhalen of managers bij instores zelf 150 singles afrekenden, proberen ze tegenwoordig te achterhalen of artiesten zelf duizenden downloads afnemen. Zeker in het schnabbelcircuit kunnen artiesten jaren vooruit met een hit op zak, dus het belang om de lijst te beïnvloeden is groot. “We gaan uit van normaal consumentengedrag, oftewel één aanschaf per persoon. We controleren dat door middel van IP-adressen. We willen de lijst zo zuiver mogelijk houden.” Voor Roelvink is een nummer 1 een nummer 1. “Vroeger deelde ik tientjes uit aan mijn familie om mijn single te kopen. Dan zei de medewerker van de platenzaak wel eens tegen ze: zeg, zag ik jou niet net door de straat lopen met Dries Roelvink?”