Economische Zaken moet zich harder inzetten voor openheid met betrekking tot het ACTA verdrag. Dat is de boodschap van dertien belangenorganisaties, die vandaag een brandbrief sturen aan het ministerie over het controversiële piraterijverdrag. Al maanden wordt in beslotenheid onderhandeld over het verdrag, dat niet alleen de handel in namaakartikelen, maar ook het illegaal downloaden van o.a. muziek en films tegen moet gaan. Initiatiefnemer Bits Of Freedom maakt zich er al langer druk om. “Al meerdere keren hebben we Economische Zaken erop aangesproken. Daarop wordt beterschap beloofd, maar de vraag is wat de minister daadwerkelijk gedaan heeft.”
Het ministerie opende enige tijd geleden een internetconsultatie, waarin belanghebbenden hun mening kunnen geven over de onderhandelingen. Niet toevallig werd die consultatie vrijdag afgesloten. Op zichzelf een goede zaak, vindt Ot van Daalen van Bits Of Freedom. “Het probleem is alleen dat tegelijk met de consultatie een nieuwe ronde van de onderhandelingen begonnen is. Er zijn in april weliswaar documenten over ACTA naar buiten gebracht, maar op deze manier reageren we op een achterhaald concept.” Volgens Van Daalen is het niet ongewoon dat onderhandelingen achter gesloten deuren plaatsvinden, maar kan het ook anders. “Het WIPO-verdrag over auteursrechten bijvoorbeeld is in volle transparantie tot stand gekomen. Er zijn congressen georganiseerd, waar alle belangrijke mensen mee konden denken.”
Dat vindt ook de Consumentenbond, een van de andere organisaties die zich aansloot bij het initiatief. “Er is al langer onvrede en die hebben we ook geuit, maar tot nu toe deden de verschillende organisaties dat los van elkaar”, aldus woordvoerder Barbara den Uijl. “Een belangrijk onderwerp als dit kun je niet in beslotenheid bespreken. Dan neem je je stakeholders niet serieus. Ook het Europees Parlement heeft zich nadrukkelijk uitgesproken voor meer openheid, maar de Europese Commissie gaat daar volledig aan voorbij. Kennelijk zijn er krachten aan het werk die sterker zijn dan de parlementaire democratie.”
Het Ministerie van Economische Zaken legt de kritiek naast zich neer. In een verklaring laat het weten zich wel degelijk ingespannen te hebben voor meer transparantie. “De inspanningen van Nederland en andere landen hebben ertoe bijgedragen dat de geanonimiseerde concepttekst van ACTA eind april jl. op het internet is gepubliceerd. Sinds deze publicatie heeft er een nieuwe onderhandingsronde plaatsgevonden in Luzern, Zwitserland van 28 juni tot en met 1 juli jl. Helaas hebben de ACTA-deelnemers na afloop hiervan geen overeenstemming kunnen bereiken over de publicatie van de aldaar totstandgekomen concept-tekst. Als voorheen zal Nederland zal zich echter onverkort sterk blijven maken dat de concept-tekst na afloop van de volgende onderhandelingsronde(s) wel weer openbaar wordt gemaakt.”
De zorgen van de organisaties deelt het Ministerie, zo laat het weten. De insteek is om geen afspraken te maken die ingaan tegen de huidige EU-wetgeving. “Dit betekent o.a. dat Nederland alert blijft dat in ACTA geen bepalingen worden opgenomen over het afsluiten van internet van consumenten die auteursrechtelijk beschermde werken downloaden (zoals “three strikes out” bepalingen), en evenmin verplichtingen worden geïntroduceerd voor ISP’s om de inhoud van documenten, die via hen op internet geplaatst worden, te monitoren en te filteren.”
Het Ministerie verdedigt ook nog eens deelname aan de ACTA-gesprekken. "De OESO berekende dat in de internationale handel in namaakproducten 150 miljard euro omgaat. De waarde van de totale handel en smokkel van gekopieerde producten was vermoedelijk honderden miljarden hoger volgens de OESO. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de economische groei en werkgelegenheid, bijvoorbeeld omdat dit de prikkel tot innovatie wegneemt. Bedrijven in de EU die hebben geinvesteerd in innovatie en R&D, kunnen dit daardoor niet terugverdienen. Ook uit het oogpunt van de consumentenbescherming, de volksgezondheid en de openbare veiligheid dienen deze praktijken effectief bestreden te worden. Denk bijvoorbeeld aan namaak-injectienaalden."