"Fabchannel was te vroeg, het idee te revolutionair"

Het einde van Fabchannel: waar ging het mis?

Fiona Fortuin ,

Uit het niets bracht Fabchannel vorige week het nieuws: vrijdag de dertiende gaat de website op zwart. Het lukte het muziekplatform niet om geld te verdienen. Een bedrijf dat negen jaar geleden ontstond in de bezemkast van Paradiso, maar na vier jaar subsidie niet op eigen been kon staan. Waar ging het mis?

Het einde van Fabchannel: waar ging het mis?

Sinds 2008 stond Fabchannel op eigen benen. Geen subsidie meer, maar rond moeten komen van eigen inkomsten. Dat leek goed te gaan. Vorig jaar haalde het bedrijf een deal binnen met Universal Nederland, werden Nu.nl en Spiegel.de mediapartners, kwamen er videoadvertenties en zelfs afgelopen maand nog was het nieuws dat het bedrijf met Bol.com in zee zou gaan. Toch ging het fout. Na negen jaar gaat vrijdag de dertiende de website op zwart.

Fabchannel begon in 2000, in een bezemkast boven in Paradiso- dat mag je best letterlijk nemen, met het idee om kleinere, opkomende bands meer onder de aandacht te krijgen. Dus de optredens in Paradiso filmen en online zetten.

De eerste jaren moest Fabchannel het vooral hebben van investeringen. Vooruitgang werd per stap gemaakt, hoe klein soms ook. Vanaf 2005 werden dat reuzensprongen, noodzakelijk om de toekomst zeker te stellen. Een vierjarige subsidie van 180.000 euro per jaar wordt toegekend en Paradiso investeert samen met Dutchview drie ton in een nieuwe videostudio. Dit alles moet ervoor zorgen dat meer labels overtuigd raken van de promotionele waarde van Fabchannel, wat tot dan toe moeizaam gaat. In 2007 tekent Fabchannel een deal met V2, later volgen het Nederlandse Excelsior en Epitaph. Er wordt een poging gedaan om uit te breiden, maar in Nederland lukt dat alleen met de Melkweg. In het buitenland krijgen twee podia in Barcelona en Los Angeles hun eigen Fabchannel.

En dan maakt het platform zich langzaam op voor een subsidieloze periode en gaat op zoek naar allianties, alternatieve inkomstenbronnen. Op iTunes start de verkoop van downloads en live opnames en er komt een fabplayer die het mogelijk maakt om waar dan ook de opnames te embedden. Het ziet er goed uit, dat vindt de gemeente Amsterdam ook en neemt om die reden in 2007 zelfs nog een belang in Fabchannel van 25 %. Omgerekend zou dat 1,25 miljoen euro zijn, al wil de gemeente dat niet bevestigen.

De gemeente dus als je back up. En toch gaat het mis. Van al die plannen komt niets terecht. De woordvoerder van de betrokken Amsterdamse wethouder Carolien Gehrels kan niet zeggen hoeveel geld er exact in het project is gestoken, en hoeveel daarvan kwijt is. "Dat wordt nu bekeken, 26 maart komt dit in een de raadscommissie ter sprake. Je wordt niet zomaar aandeelhouder, we hadden alle vertrouwen. Het businessplan zag er goed uit, het aantal unieke bezoekers per dag steeg de laatste jaren van 7.000 naar 15.000. Het is ook niet zo dat we alleen een zak geld gaven en verder er niet naar omkeken. Het geld gaven we in fases, om zo de controle te behouden." Het probleem bij Fabchannel noemt hij het 'rechtenverhaal'. "Ze kregen het niet voor elkaar om grootschalige concerten rechtmatig te clearen. Daarop liep het spaak."

Michiel Gaasterland werkte tot voor kort als marketing director bij Monteverdi, een soort Fabchannel maar dan voor klassieke muziek. Daarvoor was hij dat bij EMI. Fabchannel volgde hij met interesse. Een prachtig initiatief, noemt hij het. "Het is sneu dat ze het niet gehaald hebben. Fabchannel had grote ambities, daarvoor zijn grote investering nodig. Diepe zakken en een lange adem, daar komt het in dit soort zaken op neer."

Fabchannel is een te kleine partij, zegt hij, om platenmaatschappijen er van te overtuigen dat zij hun content gratis moeten afstaan. "Dat zal anders zijn wanneer de traffic groter is. Neem Facebook. Die zijn nog niet bezig met geld verdienen, maar eerst alleen nog met bereik. Elke dag krijgt het platform er 60.000 nieuwe leden bij. Daar brengen maatschappijen straks de content vrijwillig naartoe, als het moet met de fiets, om het voor niks aan te bieden. Wellicht was een samenwerking met een contentpartij een oplossing geweest, of een deel van je bedrijf verkopen aan zo'n partij, zodat je van content gegarandeerd bent."

Subsidie is volgens hem niet de oplossing. "Dat is leuk, maar daar heeft mijn moeder niets aan. En zij met anderen betalen daar aan mee. Uiteindelijk moet Fabchannel zijn eigen broek omhoog kunnen houden. Maar goed, de beste stuurlui staan aan wal. Ik kan dit dus wel zo mooi vanachter mijn bureau vertellen, maar sta er zelf maar eens voor."

Bart ter Steege, analist bij internetadviesbureau Jungle Minds en fanatiek volger van ontwikkelingen op het internet. Vooral de stap van het bedrijf om met Bol.com samen te werken zag hij met vertrouwen tegemoet. "Het is tof dat webwinkels zo'n samenwerking aangaan, ik had graag gezien hoe dat zou uitpakken, een internetwinkel als tv-station. Ik geloof in zo'n verdienmodel; Fabchannel die met zijn concerten productinformatie levert." Maar zover kwam het niet, er heeft één concert online gestaan. "Fabchannel was te vroeg, het idee is te revolutionair. Maar dit model gaat nog wel werken. Nu is het nog niet zo gek dat labels geld vragen voor de content, zij verdienen tenslotte geld aan auteursrechten. Maar er komt een tijd dat daar verandering in komt. Het archief telt nu zo'n 1000 concerten, dat is toch aardig wat. Ik ben geneigd om te zeggen dat over Fabchannel het laatste woord nog niet is gezegd. Als je het goed doet is er geld. Ik merk dat het gevoel leeft dat Fabchannel best nadrukkelijk op zoek is naar overname."