Vorig jaar rond deze tijd dook de naam voor het eerst op: Spotify. De Zweedse dienst werd door velen aangemerkt als dé toekomst van de muziekindustrie. Het idee is simpel: voor een vast bedrag per maand of gratis met reclame, kun je onbeperkt muziek luisteren. Streaming, op je computer en op je mobiele telefoon. Alle vier de major labels doen mee, plus een groot aantal onafhankelijke labels. Spotify zou de ultieme muziekbibliotheek moeten zijn. Wie zou nog de moeite nemen illegaal te downloaden of cd's kopen als alle muziek direct en overal voorhanden was? In Zweden, Engeland en Spanje wordt Spotify enthousiast ontvangen, in maart kondigde Spotify aan na de zomer in Nederland te lanceren. Maar daarna werd het stil.

In maart had Spotify nog een Nederlands aanspreekpunt, in de persoon van Valentine Kreykamp. Zij verstrekte vast een aantal testaccounts aan smaakmakers in de muziekindustrie, om zo de lancering voor te verwarmen. Die lancering is er niet gekomen, en Kreykamp heeft inmiddels al maanden niets meer gehoord van haar Zweedse opdrachtgever. Het woord is aan de internationale persafdeling, die laat weten: “Nederland is een extreem interessante markt voor Spotify. Uit de vele gesprekken die we gevoerd hebben met Nederlandse fans van de service, weten we dat ze erg gepassioneerd met hun muziek bezig zijn. Het is te vroeg om te zeggen wanneer we live gaan in Nederland, maar ons doel is om dat zo snel mogelijk te doen.”

Een hoopgevend maar weinig concreet antwoord voor Nederlandse muziekliefhebbers. Een lancering in het voorjaar van 2010 lijkt te optimistisch, ondanks het feit dat in januari Niklas Ivarsson namens het bedrijf komt spreken op Noorderslag. Op de grote vraag – wat ging er mis bij de oorspronkelijke lancering in het najaar van 2009 – geeft Spotify geen antwoord, maar er is genoeg te speculeren. Zo vertelde Valentine Kreykamp in maart dat het bedrijf voor de lancering op zoek was naar een grote lokale partner, bijvoorbeeld een kabelexploitant of internetprovider. Het lijkt erop dat dat voorlopig niet gelukt is.

Ook een andere horde moet nog genomen worden. Zo heeft Spotify nog geen deal met rechtenorganisatie Buma/Stemra. Volgens Dirk Aldenzee van Buma/Stemra is dat geen reden voor het oponthoud. De rechtenorganisatie nam het initiatief voor het Noorderslag-seminar waarbij ook Spotify aanwezig is. “Wij grijpen elke gelegenheid aan om uit te leggen hoe wij de toekomst van de muziek op internet zien”, zegt hij. Volgens Aldenzee voert Buma vruchtbare gesprekken met de Zweden. “We zijn daar vrij pragmatisch in. Als we het gevoel hebben dat we eruit komen, houden wij een dienst niet tegen. Zo is Nokia Comes With Music al gelanceerd voor de contracten rond waren.”

Ook de Nederlandse platenindustrie spartelt niet tegen, zegt Wouter Rutten van branchevereniging NVPI. “De labels staan te juichen. Sommigen zijn nog wat sceptisch over de commerciële mogelijkheden van Spotify, maar dat is geen aanleiding om de dienst tegen te houden.” Sceptici zijn er niet alleen in Nederland. De twijfels gaan niet zozeer over het product zelf, maar critici vragen zich af of Spotify erin zal slagen genoeg mensen over te halen een betaalde account te nemen.

De oorzaak voor het afblazen van de Nederlandse lancering ligt dan ook vermoedelijk buiten ons land. Belangrijkste prioriteit is uiteraard de VS, de grootste muziekmarkt ter wereld. Daar wacht Spotify een stevig slagveld. Bij Last.fm is veel muziek beschikbaar in gepersonaliseerde radiostations, telefoongigant Nokia lanceerde zijn Comes With Music (onbeperkt muziek bij je telefoonabonnnement, sinds dit jaar ook in Nederland). Verder zijn er nog concurrenten als Rhapsody en MySpace (dat dit jaar sociaal muzieknetwerk Imeem overnam en de nek omdraaide), en onder dj's is een site als Soundcloud steeds populairder. Als klap op de vuurpijl wordt verwacht dat ook Apple volgend jaar met een nieuwe strategie komt. De computergigant kocht dit jaar al streaming dienst LaLa.

Terugkijkend was 2009 nog niet het revolutionaire jaar voor online muziek dat sommige mensen voorspeld hadden. Wat in het vat zit, verzuurt niet, zeggen veel mensen. Anderen vinden dat elke maand wachten schadelijk is voor de muziekindustrie. Zou 2010 dan hét jaar worden?