De Kift heeft wat te vieren. Het collectief uit Koog aan de Zaan bestaat deze maand maar liefst twintig jaar. En als er wat te vieren is bij De Kift, doen ze dat goed. Het koperen jubileum werd een aantal jaren geleden opgeluisterd met een heus oud-Hollands plaatjesboek, dit feest wordt gevierd met een maaltijd. Of beter in Kift-taal: een dis, met dranken en spijzen.
“Een van onze mooiste optredens ooit vond plaats op de Parade”, vertelt zanger Ferry Heijne. “We speelden in het restaurant van André Amaro. Het regende genadeloos en alle mensen schuilden bij ons in de tent. Aan de buitenkant hing een grijs gordijn van water. Wij speelden, André kookte en voor alle aanwezigen werd het een memorabele avond. We gaan een aantal optredens combineren met een maaltijd, verzorgd door Amaro. Uit twintig jaar Kift kiezen we de meest feestelijke nummers. We kunnen helaas niet elke avond een dis aanrichten, maar dat gevoel proberen we de komende tournee zo dicht mogelijk te benaderen.”
Het hoofdkantoor van De Kift ligt dan ook vol met kookboeken. Voor de beginnende kok en voor de gevorderde, in het Nederlands, in het Duits, opgekocht per kilo. De kookboeken worden door drummer en ontwerper Wim ter Weele op ambachtelijke wijze verwerkt tot hoesjes voor het nieuwe album, zoals inmiddels traditie is bij de band. Ergens in die kookboeken moet ook het recept voor Fromage de Tête staan. Hoofdkaas, ook wel bekend als zure zult. Kopvlees van een varken, vermalen met gelei, te snijden in plakjes. Het is de titel van het nieuwe, achtste album dat 1 september uitkwam. “In Frankrijk verkopen ze het in blikjes”, zegt Heijne. “Ik vind het een echt Kift-woord. Gaaphonger, Krankenhaus, Vlaskoorts, Hoofdkaas.“
“Alles is al gezegd of geschreven”. Met die woorden opent in 1989 het oeuvre van De Kift. De band is op dat moment diep geworteld in de levendige Zaanstreek. Het zijn de hoogtijdagen van de kraakbeweging, een tijd van onbegrensde mogelijkheden voor idealisten, maar het is ook de tijd van de tegenbeweging. Tegen de apartheid, tegen Shell in Zuid Afrika, tegen de huisjesmelkers in grote steden, tegen kernenergie en kernwapens. De verbetenheid is duidelijk terug te horen in de teksten van Yverzucht, het eerste Kift-album uit ‘89. De toenmalige zanger Maarten Oudshoorn schreef persoonlijke, maar ook politiek getinte teksten.
Oudshoorn verlaat de band al na één album, en de nieuwe frontman Ferry Heijne neemt die eerste zin letterlijker dan zijn voorganger hem ooit bedoeld had. Hij vindt zichzelf geen goede schrijver, en sprokkelt zijn woorden bij elkaar uit de rijke wereldliteratuur. Ordners vol fragmenten heeft hij bij elkaar verzameld. Soms een zin, soms een alinea, soms een heel gedicht. Literatuur over de Eerste Wereldoorlog kleurde het album Krankenhaus (1993) en Russische poëzie vormde de basis van 7 (2006). “Er is al zo ongelofelijk veel geschreven”, vertelt Heijne. “Ik vind het heel leuk om daar in rond te woelen en te spitten. Het is alsof je in een goudmijn bezig bent. Zo enthousiast als een goudzoeker is met zo’n klein klompje in zijn zeef, zo blij ben ik met een flard tekst die me raakt. Alle teksten houden verband met mijn gevoelsleven. Het is niet zo dat ik zelf alles meemaak wat de personages in de liedjes meemaken, maar een psycholoog kan vast een aardig beeld krijgen van wat voor persoon ik ben.”
Het bijtende idealisme van die eerste plaat maakte bij Ferry Heijne plaats voor de romantiek van het hulpeloze individu, sinds dat moment de kern van De Kift. Alleen al het aantal zuipers is nauwelijks te tellen. “Voor veel mensen is alcohol een manier om aan de harde realiteit te ontsnappen. Het vervormt of verzacht de werkelijkheid. Op zichzelf vind ik dat een treurig gegeven, maar het kan ook iets moois opleveren. Neem bijvoorbeeld Sherry, van het nieuwe album. Dat nummer is gebaseerd op het boek Moskou Op Sterk Water van Venedikt Jerofejev. Hij was een notoire dronkenlap, die niet alleen bier dronk, maar allerlei bizarre cocktails mengde en bij zichzelf naging wat voor effecten dat had. Dat leverde beelden en situaties op die mij aanspreken. De zuipschuiten in het werk van De Kift doen het niet voor de lol, maar ze proberen er wel iets moois van te maken. Ik heb - hoe moet je dat zeggen zonder pathetisch te worden - een soort mededogen met mensen die strijd moeten leveren om zich te handhaven. En ik heb iets met eenvoudige mensen.”
Zelf voelt Heijne niet de drang om te experimenteren met alcohol of drugs. Dat laat hij liever aan de Russische schrijvers over. “Ten tijde van Krankenhaus heb ik wel eens geprobeerd om de werkelijkheid bewust wat te vervormen, maar daar kom je snel van terug. ‘s Nachts ben je heel enthousiast, maar als je de volgende dag nuchter terughoort wat je hebt opgenomen, denk je: jongen jongen, wat een pathetisch figuur. Ik begin gewoon 's ochtends om half negen. Dan drink ik een kop koffie en werk ik door tot een uur of vier, half vijf. En dan ga ik naar huis en drink ik een biertje. Op donderdag mag ik er twee, op vrijdag en zaterdag iets meer en op zondag weer één.”
Alle indrukken, gedachten en verwijzingen vormen samen een soort puzzel. Er is een raamwerk, er zijn flarden van een verhaal, maar er blijft nog veel te raden over. Een compleet wereldbeeld hoef je al helemaal niet te zoeken, dat is er niet. “Ik kreeg laatst een paar dvd’tjes van een vriend, met daarop de serie Carnivale. Ik heb ze alle zes bekeken en vond het prachtig. Er hangt een sfeer in die heel erg bij De Kift past. Maar het meest wonderlijke was: ik had niet door dat op elk schijfje twee afleveringen stonden. Ik heb dus alleen de oneven afleveringen gezien. Soms snapte ik er dan even helemaal niets meer van, maar dat vond ik juist mooi. Eigenlijk was ik teleurgesteld toen ik hem daarna in de juiste volgorde bekeek. Ik ben geen filosoof, meer een gevoelsmens. Al vind ik het wel fantastisch dat er mensen zijn die met een bepaalde logica nadenken over het leven en verbanden zien. En dat ze dan dat vervolgens glashelder voor mij opschrijven in een boek. Dan wordt er voor mij gedacht. Ik ben geen denker, ik ben een kijker.”
Het album Hoofdkaas is vanaf 1 september verkrijgbaar en wordt verdeeld door V2. 3VOOR12 nam 2 september een exclusieve sessie met De Kift op in de Desmet Studio’s in Amsterdam. Het optreden is van 6 tot en met 12 september iedere dag om 19:00 uur als Concert van de Week te zien op 3VOOR12TV/CENTRAL.
“Een van onze mooiste optredens ooit vond plaats op de Parade”, vertelt zanger Ferry Heijne. “We speelden in het restaurant van André Amaro. Het regende genadeloos en alle mensen schuilden bij ons in de tent. Aan de buitenkant hing een grijs gordijn van water. Wij speelden, André kookte en voor alle aanwezigen werd het een memorabele avond. We gaan een aantal optredens combineren met een maaltijd, verzorgd door Amaro. Uit twintig jaar Kift kiezen we de meest feestelijke nummers. We kunnen helaas niet elke avond een dis aanrichten, maar dat gevoel proberen we de komende tournee zo dicht mogelijk te benaderen.”
Het hoofdkantoor van De Kift ligt dan ook vol met kookboeken. Voor de beginnende kok en voor de gevorderde, in het Nederlands, in het Duits, opgekocht per kilo. De kookboeken worden door drummer en ontwerper Wim ter Weele op ambachtelijke wijze verwerkt tot hoesjes voor het nieuwe album, zoals inmiddels traditie is bij de band. Ergens in die kookboeken moet ook het recept voor Fromage de Tête staan. Hoofdkaas, ook wel bekend als zure zult. Kopvlees van een varken, vermalen met gelei, te snijden in plakjes. Het is de titel van het nieuwe, achtste album dat 1 september uitkwam. “In Frankrijk verkopen ze het in blikjes”, zegt Heijne. “Ik vind het een echt Kift-woord. Gaaphonger, Krankenhaus, Vlaskoorts, Hoofdkaas.“
“Alles is al gezegd of geschreven”. Met die woorden opent in 1989 het oeuvre van De Kift. De band is op dat moment diep geworteld in de levendige Zaanstreek. Het zijn de hoogtijdagen van de kraakbeweging, een tijd van onbegrensde mogelijkheden voor idealisten, maar het is ook de tijd van de tegenbeweging. Tegen de apartheid, tegen Shell in Zuid Afrika, tegen de huisjesmelkers in grote steden, tegen kernenergie en kernwapens. De verbetenheid is duidelijk terug te horen in de teksten van Yverzucht, het eerste Kift-album uit ‘89. De toenmalige zanger Maarten Oudshoorn schreef persoonlijke, maar ook politiek getinte teksten.
Oudshoorn verlaat de band al na één album, en de nieuwe frontman Ferry Heijne neemt die eerste zin letterlijker dan zijn voorganger hem ooit bedoeld had. Hij vindt zichzelf geen goede schrijver, en sprokkelt zijn woorden bij elkaar uit de rijke wereldliteratuur. Ordners vol fragmenten heeft hij bij elkaar verzameld. Soms een zin, soms een alinea, soms een heel gedicht. Literatuur over de Eerste Wereldoorlog kleurde het album Krankenhaus (1993) en Russische poëzie vormde de basis van 7 (2006). “Er is al zo ongelofelijk veel geschreven”, vertelt Heijne. “Ik vind het heel leuk om daar in rond te woelen en te spitten. Het is alsof je in een goudmijn bezig bent. Zo enthousiast als een goudzoeker is met zo’n klein klompje in zijn zeef, zo blij ben ik met een flard tekst die me raakt. Alle teksten houden verband met mijn gevoelsleven. Het is niet zo dat ik zelf alles meemaak wat de personages in de liedjes meemaken, maar een psycholoog kan vast een aardig beeld krijgen van wat voor persoon ik ben.”
Het bijtende idealisme van die eerste plaat maakte bij Ferry Heijne plaats voor de romantiek van het hulpeloze individu, sinds dat moment de kern van De Kift. Alleen al het aantal zuipers is nauwelijks te tellen. “Voor veel mensen is alcohol een manier om aan de harde realiteit te ontsnappen. Het vervormt of verzacht de werkelijkheid. Op zichzelf vind ik dat een treurig gegeven, maar het kan ook iets moois opleveren. Neem bijvoorbeeld Sherry, van het nieuwe album. Dat nummer is gebaseerd op het boek Moskou Op Sterk Water van Venedikt Jerofejev. Hij was een notoire dronkenlap, die niet alleen bier dronk, maar allerlei bizarre cocktails mengde en bij zichzelf naging wat voor effecten dat had. Dat leverde beelden en situaties op die mij aanspreken. De zuipschuiten in het werk van De Kift doen het niet voor de lol, maar ze proberen er wel iets moois van te maken. Ik heb - hoe moet je dat zeggen zonder pathetisch te worden - een soort mededogen met mensen die strijd moeten leveren om zich te handhaven. En ik heb iets met eenvoudige mensen.”
Zelf voelt Heijne niet de drang om te experimenteren met alcohol of drugs. Dat laat hij liever aan de Russische schrijvers over. “Ten tijde van Krankenhaus heb ik wel eens geprobeerd om de werkelijkheid bewust wat te vervormen, maar daar kom je snel van terug. ‘s Nachts ben je heel enthousiast, maar als je de volgende dag nuchter terughoort wat je hebt opgenomen, denk je: jongen jongen, wat een pathetisch figuur. Ik begin gewoon 's ochtends om half negen. Dan drink ik een kop koffie en werk ik door tot een uur of vier, half vijf. En dan ga ik naar huis en drink ik een biertje. Op donderdag mag ik er twee, op vrijdag en zaterdag iets meer en op zondag weer één.”
Alle indrukken, gedachten en verwijzingen vormen samen een soort puzzel. Er is een raamwerk, er zijn flarden van een verhaal, maar er blijft nog veel te raden over. Een compleet wereldbeeld hoef je al helemaal niet te zoeken, dat is er niet. “Ik kreeg laatst een paar dvd’tjes van een vriend, met daarop de serie Carnivale. Ik heb ze alle zes bekeken en vond het prachtig. Er hangt een sfeer in die heel erg bij De Kift past. Maar het meest wonderlijke was: ik had niet door dat op elk schijfje twee afleveringen stonden. Ik heb dus alleen de oneven afleveringen gezien. Soms snapte ik er dan even helemaal niets meer van, maar dat vond ik juist mooi. Eigenlijk was ik teleurgesteld toen ik hem daarna in de juiste volgorde bekeek. Ik ben geen filosoof, meer een gevoelsmens. Al vind ik het wel fantastisch dat er mensen zijn die met een bepaalde logica nadenken over het leven en verbanden zien. En dat ze dan dat vervolgens glashelder voor mij opschrijven in een boek. Dan wordt er voor mij gedacht. Ik ben geen denker, ik ben een kijker.”
Het album Hoofdkaas is vanaf 1 september verkrijgbaar en wordt verdeeld door V2. 3VOOR12 nam 2 september een exclusieve sessie met De Kift op in de Desmet Studio’s in Amsterdam. Het optreden is van 6 tot en met 12 september iedere dag om 19:00 uur als Concert van de Week te zien op 3VOOR12TV/CENTRAL.