Echt praktisch is het niet, maar het heeft wel wat. Om de paar minuten dendert een tram recht over de oefenruimte van zZz (als ‘jazz’ zonder ‘ja’), middenin het Amsterdamse Vondelpark. Er staat inmiddels genoeg apparatuur om fatsoenlijke opnames te maken, maar dat kan uiteraard alleen buiten de dienstregeling om. “Dat is misschien ook wel het beste”, zegt Björn Ottenheim. In dit sfeervolle hol onder de brug, want zo mag je het gerust noemen, brengen Ottenheim en zijn bandgenoot Daan Schinkel pakweg twintig uur per week door.
Een kluizenaarsbestaan kun je het moeilijk noemen: zZz deelt de ruimte met Jan Schenk van The Hospital Bombers, in hetzelfde pand repeteren bands als Voicst en Moss. Even verderop zit ook Henk Jonkers, bekend van bands als Fatal Flowers en Scram C Baby, maar ook als producer van zZz. Drie jaar geleden tekende hij voor het debuutalbum van het duo - Sound Of zZz - en de afgelopen tijd hielp hij de band met Running With The Beast, het tweede album.
zZz is een opvallende band. Ottenheim speelt drums, Schinkel toetsen, meer hebben ze niet nodig. Liefst gebruiken ze oud-Hollandse orgels, waar traditioneel godvruchtige liederen op gezongen worden. De twee maken met die beperkte uitgangspositie wilde, rauwe, psychedelische rock, die haast fysiek is. “We hebben met Anouk in Ahoy gespeeld en in Japan op festivals voor 6.000 mensen, en dat gaat eigenlijk heel goed”, zegt Schinkel. “Maar we houden er wel van als de mensen dicht op ons staan.” “Binnenkort spelen we in de Berlijnse club White Trash Fast Food”, zegt Ottenheim. “Het is een oude Chinees. Het plafond is er laag en vaak is het stampvol. De perfecte ambiance voor zZz. Het is te gek als meisjes hun tasje naast je drumstel neerzetten en dan lekker gaan swingen.”
Net als de White Trash heeft het repetitiehok van zZz een geschiedenis. In de oorlog deed het dienst als schuilkelder, maar in 1968 werd het complex door de gemeente omgetoverd tot beatkelder Lijn 3, vernoemd naar de tram die er onlosmakelijk aan verbonden is. “Pink Floyd en The Who hebben er nog gespeeld”, zegt Ottenheim. zZz heeft wel iets met dit soort plekken. “Het mooie van vergane glorie is dat er in elk geval ooit glorie geweest is. De geschiedenis van plekken als deze is niet opgeschreven, maar leeft wel in verhalen die af en toe opduiken.”
Toen zZz begon, afficheerde de band zichzelf als sleazerockers. “Gemaakt van ruw materiaal, een beetje ranzig, uit de goot. Met hele basale middelen”, luidt de definitie. De omschrijving klopt nog steeds, maar zZz wil graag afscheid nemen van de geliefde term, omdat hij de lading niet genoeg dekt. “In ons hart zijn we sleaze”, zegt Ottenheim. “En we organiseren nog steeds het jaarlijkse Sleaze Fest”, zegt Schinkel. “Maar als je mensen vraagt wat ze zich voorstellen bij sleaze, dan noemen ze bands als Peter Pan Speedrock. Met alle respect voor Peter Pan Speedrock, te gekke band, maar heel anders dan wat wij doen. Wij zijn meer delicaat.” “Ik vind Peter Pan Speedrock ook delicaat”, corrigeert Ottenheim. “Die drummer slaat heel hard, maar wel delicaat. Maar verder heb je gelijk. We hebben de zwerver uit de goot gehaald, steken hem in een strak pak en sturen hem naar de kapper”, zegt Ottenheim. “En dan krijg je Bryan Ferry.
Waar debuutalbum Sound Of zZz nog associaties opriep met erotische horrorfilms uit de jaren zeventig, past Running With The Beast inderdaad beter bij film noir, of bij de films van David Lynch. Een vergelijking met een vervallen seksclub - twijfelachtige vlekken in de roodsatijnen bekleding - kunnen op instemming rekenen. Klasse met een duister randje, daar mikt zZz op. De muziek is meer gelaagd geworden, letterlijk door het gebruik van meerdere lagen synthesizers over elkaar heen, door effecten over drums en stem en meer tempowisselingen. Maar vooral door middel van verwijzingen naar het muzikale voorland. Als één ding blijkt uit Running With The Beast, dan is het wel dat zZz zijn klassiekers kent.
“We hebben een hoop stijloefeningen gedaan”, zegt Schinkel. Zo is daar het nummer Amanda, een knipoog aan Amanda Lear, discokoningin uit de jaren zeventig en tachtig. De blonde seksbom is weer typisch zo’n voorbeeld van wat zZz aantrekt: een vrouw met een verhaal. Ze poseerde in fetisjkleding op de hoes van Roxy Music’s For Your Pleasure (1973), was de maitresse van David Bowie en de muze van Salvador Dalì. En dan was er nog de grote vraag of ze wel echt een vrouw was, gevoed door haar zware, mannelijke stem. Als Marlene Dietrich na een whisky te veel. “Het liedje gaat over vergankelijkheid”, vertelt Ottenheim. “Je bent nu gelukkig, geniet er maar van.”
Dat klinkt persoonlijk, maar zZz is niet in eerste instantie bedoeld om gebeurtenissen uit het dagelijks leven een plek te geven. “Ik hoef niet echt iets van me af te spelen“, zegt Schinkel. “We zijn met onze muziek op zoek naar een soort kick.” “Onze kracht ligt in het oproepen van sfeer”, zegt Ottenheim. En dus is het wachten op een mooie opdracht uit de filmwereld. zZz solliciteert alvast openlijk door een nummer op de nieuwe plaat The Movies te dopen. “We moeten weer eens contact opnemen met die Warmerdam”, zegt Ottenheim. “Ik zou graag de complete score van een Nederlandse film willen maken. Ik weet zeker dat hij bekroond wordt!”
Running With The Beast van zZz verschijnt 14 november op Excelsior/V2. 3VOOR12 zendt vanaf zaterdag 8 november iedere dag om 19:00 uur een exclusief optreden van de band in de Desmet Studio’s in Amsterdam uit op 3VOOR12TV/CENTRAL.
De rock noir van zZz
Amsterdams duo is de sleaze voorbij
Met hun nieuwe album Running With The Beast is het Amsterdamse duo zZz de goedkope horrorporno voorbij. "We hebben de zwerver uit de goot gehaald, steken hem in een strak pak en sturen hem naar de kapper”, zegt Ottenheim. “En dan krijg je Bryan Ferry.