Vrijdag 16 mei. Zanger/tekstschrijver Jim James van My Morning Jacket geeft samen met gitarist Carl Broemel een showcase in de Desmet-studio in Amsterdam. Tussen twee liedjes door vertelt hij dat hij ’s middags langs de Amsterdamse grachten wandelde. Hij knipte zijn nagels en gooide ze in het water. Het werd een soort ceremoniële uitwisseling tussen zijn handen en de gracht, zegt hij. “Ze zeggen dat het haar en de nagels van een mens het langst overblijven als je dood bent. Als ik ooit, in een volgend leven, terug kom en het water verdwenen is, liggen ze er misschien nog.”

My Morning Jacket heeft iets met Nederland, zelfs met de voorzichtige regen van die middag. Dat heeft veel te maken met het feit dat ons land het talent van Jim James vroeg omarmde, al bij debuutalbum The Tennessee Fire. Inmiddels is My Morning Jacket toe aan zijn vijfde album Evil Urges en is het thuis in Amerika een grote band geworden. Dat bleek maar weer uit de lyrische reacties die de band oogstte op het SXSW festival in Austin, Texas, eerder dit jaar.

Dat kleine verhaaltje over die vingernagels is typisch voor James. Er schuilt een merkwaardig soort geluk in. Klein, kwetsbaar en een tikkeltje sentimenteel. Het publiek in Desmet lacht erom – terecht, want het is grappig – maar James meent het wel. Het nieuwe album straalt muzikaal een grote zelfverzekerdheid uit, maar staat tekstueel bol van de vragen. Simpel gezegd: Jim James is een piekeraar, een twijfelaar, een bezorgde burger. Dat zie je als hij solo op het podium staat, dat hoor je in Evil Urges. Het is niet per se een zwaarmoedige plaat, want James is geen doemdenker. Hij koestert zijn geluk, maar maakt zich tegelijkertijd voortdurend zorgen om dingen die het bedreigen. En als je dat geluk eenmaal gevonden hebt, kun je maar beter even bij stil staan. Ook als dat soft overkomt.

Een van de nummers op Evil Urges – Look At You – lijkt wel geschreven als campagnelied voor een van de presidentskandidaten. In dat nummer omschrijf je iemand als een ‘shining example of peace and glory’ en ‘such a fine citizen’. Je gelooft dat hij kan leiden zonder angst en je wilt hem graag volgen. Is het zo?
“Haha, nee. Grappig is dat, meer mensen hebben dat al gezegd. Ik vind het eigenlijk wel leuk dat ze dat erin horen. Het nummer gaat niet over Barack Obama, hoewel we wel van hem houden."

Zou My Morning Jacket zich kunnen inzetten voor de campagne van een presidentskandidaat?
“We hebben in 2004 meegedaan aan de Vote For Change tour, toen John Kerry voor het presidentschap ging. We moedigen mensen wel aan om te gaan stemmen, maar we willen er liever niet te direct mee bezig zijn. Ik zou willen dat mensen wat vriendelijker met politiek om zouden gaan. Iedereen haat de tegenstander. Als mensen wat genuanceerder met elkaar om zouden gaan, zou er veel meer tot stand komen.”

Is het makkelijker om van Obama te houden dan van John McCain?
“Barack Obama vertegenwoordigt de hoop op verandering. Ik heb niet het gevoel dat John McCain een rotzak is, maar we zouden meer van hetzelfde krijgen als hij aan de macht zou komen.”

Het nummer gaat niet over Obama, over wie gaat het wel?
“Dat kan ik je niet vertellen.”

Waarom niet?
“Het is te persoonlijk. Het gaat over een relatie die ik met iemand had. Iemand die me erg inspireerde en die een goed voorbeeld was. Maar ik noem liever geen specifieke personen.”

Evil Urges is geen politiek album, maar de grote machten in de wereld zijn wel heel belangrijk. De buitenwereld hangt als een donkere wolk boven het persoonlijke geluk. Bijvoorbeeld in het titelnummer van de plaat. Wat bedoel je precies met dat nummer?
“Er zijn mensen die vanuit hun religieuze achtergrond bepalen wat goed is en wat slecht. Voor mij is dat verwarrend, omdat ik me nooit in een bepaalde religie heb kunnen vinden. Ik vind het fascinerend dat mensen bepaalde handelingen veroordelen, die voor ieder ander doodnormale uitingen van liefde zijn. Voor alle duidelijkheid: ik heb geen antwoorden voor dat soort kwesties. Ik weet ook niet hoe de wereld werkt.”

Religie is de laatste jaren steeds belangrijker geworden in de Verenigde Staten, vooral na 9-11. Maak je je daar zorgen om?
“Dat klopt, het is best eng. Aan de andere kant: je kunt mensen niet kwalijk nemen dat ze op zoek zijn naar een soort geborgenheid en een gemeenschap. Religie brengt mensen bij elkaar. Ik heb ook niets fundamenteel tegen het geloof, ik heb alleen nooit iets begrepen van georganiseerde religie. Het verbaast me dat mensen hun hele leven investeren in iets dat ze niet kunnen bewijzen.”

In Evil Urges laat je je tegenhouden door de buitenwereld. Veel andere liedjes op het album gaan ook over het feit dat mensen niet doen wat hun hart ze ingeeft. Zo ook in het nummer Librarian, waarin je een mooie bibliothecaresse vraagt haar bril af te zetten en haar haren los te gooien. Vind je het moeilijk je instinct te volgen?
“Daar heb ik inderdaad moeite mee. Ik heb de neiging alles veel te veel te overdenken, vooral als het om relaties gaat. In plaats van op de mooie vrouw in de bibliotheek af te stappen, raak ik geobsedeerd door haar.”

Waar komt dat beeld van die sexy bibliothecaresse vandaan?
“Er is een Halloween kostuum van de sexy librarian. Een bibliothecaresse hoort natuurlijk beleefd en netjes te zijn, in dat kostuum is het een ordinaire slet. Het nummer gaat over het feit dat ik me doorgaans meer aangetrokken voel tot mensen die niet met hun seksualiteit te koop lopen.”

Heb je op dit moment een relatie?
“Nee. Het gekke is, op het moment dat we met het album begonnen had ik een hele goede relatie. Een aantal nummers komt daar uit voort. Maar die relatie viel langzamerhand uiteen. Op het album vind je dus hele positieve gevoelens, maar ook negatieve. Dat maakt het voor mij persoonlijk een heel vreemd album.”

In datzelfde nummer, Librarian, praat je nogal nostalgisch over de boeken in de bibliotheek, die nauwelijks meer gebruikt worden sinds we het internet hebben. Heb je gemengde gevoelens over de moderne technologie?
“Absoluut. Technologie is geweldig. Op het gebied van gezondheidszorg heeft de ontwikkeling van technieken geweldige dingen opgeleverd. En het is natuurlijk cool om mensen zomaar even informatie te kunnen mailen die ze nodig hebben. Maar aan de andere kant vernietigt technologie de menselijkheid. Mensen realiseren zich nog niet goed wat de impact van het internet is, ik zelf ook niet. Het is zo’n idiote uitvinding. Sommige mensen zijn er nu al verslaafd aan. Ze brengen er meer tijd door dan in hun echte leven. Je hoeft je huis niet meer uit. Je doet je boodschappen online, je ontmoet je vrienden daar, je hebt alles wat je nodig hebt.”

Staat het tempo je ook tegen?
“Inderdaad, het lijkt wel of snelheid het allerbelangrijkst is. Er gebeurt veel meer, maar mensen genieten er minder van.”

En toch zoek je die verwarring juist op. Jullie hebben Evil Urges midden in New York opgenomen, terwijl jullie ook – zoals gewoonlijk – in the middle of nowhere hadden kunnen gaan zitten.
“Dat zou misschien nog wel verwarrender geweest zijn. New York kan vervreemdend zijn, maar het kan ook uit prettig zijn om juist overal middenin te zitten. Wij zijn gecompliceerde mensen. We hebben een bepaald idee in ons hoofd van wie we zijn. Waar we goed in zijn, waar we minder goed in zijn. Ik probeer manieren te vinden waarop ik dat beeld van mezelf completer kan maken. En dat is niet makkelijk.”

Evil Urges van My Morning Jacket verschijnt op Rough Trade/Konkurrent. My Morning Jacket speelt op 8 juli in de Melkweg in Amsterdam. Het optreden van My Morning Jacket in Desmet is van zaterdag 14 t/m vrijdag 20 juni elke dag te zien als Concert van de Week om 19:00 uur op 3VOOR12TV/CENTRAL.