"Werken op festivals voelt als buitenspelen. Het weer, de mensen, de gemoedelijke sfeer." Aan het woord is Jan-Willem Zwart, aan het werk op de Zwarte Cross als projectleider van The Security Company (TSC). Nog geen twee maanden geleden kwam het bedrijf negatief in het nieuws. Een filmpje gemaakt tijdens het afsluitende optreden van Rage Against The Machine op Pinkpop toont hoe een van zijn collega's rake klappen uitdeelt aan een bezoeker. De betrokkene is ontslagen, maar daarmee is het beeld van de security niet meteen bijgeschaafd.
De beveiliging op festivals krijgt aardig wat kritiek te incasseren. Zo bleek ook uit de vele reacties onder het bericht over het Pinkpop voorval op 3VOOR12: ze zijn onbeschoft, intimiderend en er valt niet mee te praten. Maar hoe beleeft dan de beveiliging een festival? Daarom: voor één dag een festival bekeken door de ogen van security. Op het Zwarte Cross festival in Lichtenvoorde. "Eigenlijk zijn we voor even je beste vriend."
De zon verwarmt het terrein tot zo'n 28 graden. Zwart en zijn collega projectleider Frank Bijlsma drinken nog maar een flesje water voordat ze aan het werk gaan. Vandaag zijn tussen de 200 en 300 securitymedewerkers aan het werk. Backstage worden de medewerkers verdeeld in sectoren, iedereen krijgt een eigen plek toegewezen; buiten het terrein, bij de ingangen, podia, vaste posten, nooduitgangen, doorgangen en backstage. Daarnaast lopen er interventieteams rond. Mocht er iets zijn, dan zorgen zij voor versterking. En vandaag op Zwarte Cross wordt de menigte ook in de gaten gehouden met camera's.
The Security Company (TSC) uit Amstelveen maakt onderdeel uit van Mojo en verzorgt zodoende de beveiliging op grote festivals als Lowlands. Maar het bedrijf is ook in te huren. Dat doen onder meer Pinkpop en Zwarte Cross. Ja, security kan nogal eens statig en autoritair overkomen. Dat ontkent algemeen directeur Jacques Does niet, ook op het festival aanwezig. Maar dat was toch vooral vroeger het geval. "Security straalde gezag uit, regels dienden strikt te worden nageleefd. Maar dat is niet mijn manier van werken", zegt hij. "We willen niet de boeman spelen. Mensen zijn mondiger geworden, dat vraagt ook om een andere aanpak. Geen hardere, maar juist een gemoedelijkere."
Dan begint ook Bijlsma erover: "Service with a smile is ons motto." "Een dolletje moet kunnen", staat Zwart hem bij. "Pas nog stond het geluid van mijn mijn oortje opeens heel hard. Bleek dat er iemand aan mijn volumeknopje zat te draaien. Daar lach je dan om." Maar dat nu alles met een glimlach gebeurt, is een illusie. Zwart: "Je moet je grenzen weten. Als ik zeg 'kappen, nu is het mooi geweest', dan is dat duidelijk."
De beveiliging op festivals krijgt aardig wat kritiek te incasseren. Zo bleek ook uit de vele reacties onder het bericht over het Pinkpop voorval op 3VOOR12: ze zijn onbeschoft, intimiderend en er valt niet mee te praten. Maar hoe beleeft dan de beveiliging een festival? Daarom: voor één dag een festival bekeken door de ogen van security. Op het Zwarte Cross festival in Lichtenvoorde. "Eigenlijk zijn we voor even je beste vriend."
De zon verwarmt het terrein tot zo'n 28 graden. Zwart en zijn collega projectleider Frank Bijlsma drinken nog maar een flesje water voordat ze aan het werk gaan. Vandaag zijn tussen de 200 en 300 securitymedewerkers aan het werk. Backstage worden de medewerkers verdeeld in sectoren, iedereen krijgt een eigen plek toegewezen; buiten het terrein, bij de ingangen, podia, vaste posten, nooduitgangen, doorgangen en backstage. Daarnaast lopen er interventieteams rond. Mocht er iets zijn, dan zorgen zij voor versterking. En vandaag op Zwarte Cross wordt de menigte ook in de gaten gehouden met camera's.
The Security Company (TSC) uit Amstelveen maakt onderdeel uit van Mojo en verzorgt zodoende de beveiliging op grote festivals als Lowlands. Maar het bedrijf is ook in te huren. Dat doen onder meer Pinkpop en Zwarte Cross. Ja, security kan nogal eens statig en autoritair overkomen. Dat ontkent algemeen directeur Jacques Does niet, ook op het festival aanwezig. Maar dat was toch vooral vroeger het geval. "Security straalde gezag uit, regels dienden strikt te worden nageleefd. Maar dat is niet mijn manier van werken", zegt hij. "We willen niet de boeman spelen. Mensen zijn mondiger geworden, dat vraagt ook om een andere aanpak. Geen hardere, maar juist een gemoedelijkere."
Dan begint ook Bijlsma erover: "Service with a smile is ons motto." "Een dolletje moet kunnen", staat Zwart hem bij. "Pas nog stond het geluid van mijn mijn oortje opeens heel hard. Bleek dat er iemand aan mijn volumeknopje zat te draaien. Daar lach je dan om." Maar dat nu alles met een glimlach gebeurt, is een illusie. Zwart: "Je moet je grenzen weten. Als ik zeg 'kappen, nu is het mooi geweest', dan is dat duidelijk."
Frank Vissers, de derde projectleider van vandaag, gaat het veld op voor een ronde. Vissers neemt me mee naar de ingang waar de dagjesmensen binnenkomen. Een lokale vrijwilligersgroep is aan het werk, twee mensen van TSC zien toe. Er wordt niet gefouilleerd, ze controleren alleen de kaartjes. Drie meiden komen het terrein opgelopen met grote tassen bij zich. Wat ze nu allemaal mee naar binnen smokkelen? Vesten, flesjes drinken, deo en een wegwerpcamera komen te voorschijn. "Het is best gek dat we niet gecontroleerd zijn", zegt Marleen, één van de drie. "We zijn dan wel boeren hè, maar er kan altijd een gek bijzitten die besluit zijn hooivork mee te nemen."
Of er gecontroleerd wordt en hoe, bepaalt de organisatie, legt Vissers uit. Gisteren werd er wel gecontroleerd, weet hij. "Dat maakt het als security soms best moeilijk." Want: security voert het reglement van de organisatie uit, maar wanneer iets fout gaat, dan worden zij er doorgaans op aangesproken. "Daarom proberen we ook zoveel mogelijk inspraak te hebben in dat reglement. Het meeste werk voor ons zit in het voortraject. Dan zijn we veel in gesprek met de organisatie en moet alles duidelijk worden: wat willen ze, welke doelgroep komt er op af", legt Does later uit.
Of er gecontroleerd wordt en hoe, bepaalt de organisatie, legt Vissers uit. Gisteren werd er wel gecontroleerd, weet hij. "Dat maakt het als security soms best moeilijk." Want: security voert het reglement van de organisatie uit, maar wanneer iets fout gaat, dan worden zij er doorgaans op aangesproken. "Daarom proberen we ook zoveel mogelijk inspraak te hebben in dat reglement. Het meeste werk voor ons zit in het voortraject. Dan zijn we veel in gesprek met de organisatie en moet alles duidelijk worden: wat willen ze, welke doelgroep komt er op af", legt Does later uit.
Op weg naar de crossbaan passeren we een bord met daarop geschreven 'flirten toegestaan'. Vissers: "Dat hoort toch wel een beetje bij de Zwarte Cross. Hier doen ze niet moeilijk, ze vragen gewoon of je mee gaat brommers kieken." Maar wat nou als dat brommers kieken pal onder het bord gebeurd? "Dan zal ik er wel wat van zeggen." Wanneer Vissers bij het bord staat, wordt hij om zijn nek gevlogen. Iemand wil met hem op de foto voor het bord. "Gaan we ook zoenen?" vraagt de bezoeker. "Ik zoen liever met een vrouw", antwoordt Vissers.
Wanneer we bij de crossbaan aankomen, wordt er flink met modder gegooid door een groepje jongens. Security of niet, ook wij lijken het te moeten ontgelden, maar gelukkig is het gevecht net te omzeilen. Meisjes die voorbij lopen vragen Vissers de weg naar de wc. Met een blik dat hij wel zal weten waar die staan. Op de crossbaan gebeurt van alles. Een wagen komt vast te zitten. Er klinkt gejuich, drankgelal en getoeter. Ik ben afgeleid en heb geen oor meer voor het verhaal dat Vissers mij vertelt. "Ik heb daar geen last van", zegt hij. "Als ik aan het werk ben, ben ik aan werk en dus alert. Ook wanneer ik privé naar een concert ga, kijk ik veel om mij heen. Pas wanneer dan de muziek begint, kan ik dat loslaten."
Wanneer we bij de crossbaan aankomen, wordt er flink met modder gegooid door een groepje jongens. Security of niet, ook wij lijken het te moeten ontgelden, maar gelukkig is het gevecht net te omzeilen. Meisjes die voorbij lopen vragen Vissers de weg naar de wc. Met een blik dat hij wel zal weten waar die staan. Op de crossbaan gebeurt van alles. Een wagen komt vast te zitten. Er klinkt gejuich, drankgelal en getoeter. Ik ben afgeleid en heb geen oor meer voor het verhaal dat Vissers mij vertelt. "Ik heb daar geen last van", zegt hij. "Als ik aan het werk ben, ben ik aan werk en dus alert. Ook wanneer ik privé naar een concert ga, kijk ik veel om mij heen. Pas wanneer dan de muziek begint, kan ik dat loslaten."
Richting het hoofdpodium vertelt Vissers over de verschillende cursussen die hij en zijn collega's volgen. "De Wall of Death zul je hier niet meemaken", weet hij. "Daar is hier het publiek niet voor." Over de Wall of Death heeft hij geleerd in de pitcurus begin dit jaar. "Het publiek verdeelt zich in twee helften waarna ze na aftellen op elkaar in rennen. Op YouTube staan filmpjes (zoals hier en hier, FF), maar ik heb het nog niet met eigen ogen zien gebeuren. Toch hebben we het daar dan over. Je moet overal op voorbereid zijn", vertelt hij.
Op Pinkpop dit jaar was de Wall of Death wel te zien, weet Does later te melden. "Een leerling schrok toen ze het zag gebeuren. 'Moet er niet ingegrepen worden' vroeg ze paniekerig." Nee, weet hij al. "Wonderwel heeft zo'n muur nauwelijks gevolgen voor de deelnemers." "Maar", zegt hij. "Het is wel goed om in de gaten te houden of op zo'n moment de rest van het publiek wel voldoende beweegruimte heeft. Is dat niet het geval, dan zullen we ingrijpen."
Terwijl de meeste mensen zich naar de crosswedstrijden begeven, gebeurt er iets onverwachts bij Dennis, die op dat moment op het podium staat. De zangeres vraagt een jongen- "jij ja, met het roze haar!"- het podium op te komen. "Normaal wordt hierover vooraf overlegd met security. Dat is nu niet gedaan", weet Vissers. Toch reageert de man met een v op zijn borst voor het podium coulant en brengt de jongen via de zijkant naar boven.
Op Pinkpop dit jaar was de Wall of Death wel te zien, weet Does later te melden. "Een leerling schrok toen ze het zag gebeuren. 'Moet er niet ingegrepen worden' vroeg ze paniekerig." Nee, weet hij al. "Wonderwel heeft zo'n muur nauwelijks gevolgen voor de deelnemers." "Maar", zegt hij. "Het is wel goed om in de gaten te houden of op zo'n moment de rest van het publiek wel voldoende beweegruimte heeft. Is dat niet het geval, dan zullen we ingrijpen."
Terwijl de meeste mensen zich naar de crosswedstrijden begeven, gebeurt er iets onverwachts bij Dennis, die op dat moment op het podium staat. De zangeres vraagt een jongen- "jij ja, met het roze haar!"- het podium op te komen. "Normaal wordt hierover vooraf overlegd met security. Dat is nu niet gedaan", weet Vissers. Toch reageert de man met een v op zijn borst voor het podium coulant en brengt de jongen via de zijkant naar boven.
Op de camping maakt een groepje jongens een praatje met een securitymedewerker die op een stoel pal in de zon zit. Waar het gesprek over ging? "Ik vroeg hem of hij het niet warm had, met al die kleren aan", vertelt één van hen. Het is een praatje van niks, waar security regelmatig het doelwit van is zo blijkt vandaag. Maar Vissers kan er zelf ook wat van. "Zeker spijt dat je je veldbed niet mee hebt genomen" roept hij naar een jongen die in de hete zon zijn leeggelopen luchtbed oppompt. En naar een jongen met flesjes olie in de hand grapt hij of hij dorst heeft.
"Zet mij niet bij een slagboom neer, dat is veel te saai. Mensen gaan de evenementenbeveiliging in, omdat ze houden van contact met mensen", vertelt Vissers. "Privé ga ik niet naar festivals, maar dat hoeft ook niet om te begrijpen wat een festival is en wat een festivalgevoel inhoudt. Ik wil graag gastheer zijn. We zijn er niet alleen om de vrijheid van het publiek in te perken, al voelt dat misschien voor sommigen jongeren zo. En we zijn er ook niet alleen om grappen mee te maken. Mensen weten ons te vinden wanneer het nodig is, en wij stappen andersom op mensen af. Als het nodig is, maar soms gewoon voor de leuk. Eigenlijk zijn we tijdelijk je beste vriend."