3VOOR12 bespreekt Album van de Week (1): Radiohead

Op In Rainbows hebben de liedjes een dienende rol

Radiohead heeft de nieuwe plaat nu eens gecontroleerd laten lekken. In oktober was In Rainbows al voor een zelf te bepalen prijs te downloaden. Of dat nu veel geld en respect heeft opgeleverd, valt nog te bezien. In ieder geval ligt de plaat nu ook fysiek in de winkels.

Op In Rainbows hebben de liedjes een dienende rol

Wat krijgen we nu! Is 3VOOR12 zó 2007, zó Web 1.0 dat het een album pas bespreekt wanneer het fysiek in de schappen ligt? En dat na de ‘revolutionaire’ release van In Rainbows via het net en voor een zelf te bepalen prijs! Nee, of ja. In oktober gaven we het woord aan onze Last.fm vrienden. Deze week de hervatting: In Rainbows is nu ook tastbaar Album van de Week.

Radiohead’s zevende verdient deze reprise. Want wat is er veel over In Rainbows geschreven, maar weinig over het album zelf. Dat roept de band natuurlijk ook over zichzelf af. Door de jaren heen heeft dit vijftal zich vaker druk gemaakt over de buitenkant, het systeem, de politiek en de industrie. Wanneer de miljoenenverkopers dan na een mysterieuze online hypecampagne een plaat voor een zelf te bepalen prijs online laten lekken, kun je heftige reacties verwachten. De marketingtruc achter In Rainbows lijkt een gevolg van een wel erg grote financiële eis van Radiohead aan het oude label (UPDATE: nee toch niet). De strategie is uit de hoge hoed van het management gekomen, daar hebben Thom Yorke en zijn mannen alleen maar Ja tegen gezegd.

Maar genoeg randzaken. Je zou het bijna vergeten, maar er ligt nu mooi wel een album in de schappen. Zelfs een hele boxset voor de echte liefhebber. Met onder andere nóg een plaat met acht nieuwe nummers, waaronder Last Flowers; één van de beste nummers die de band ooit heeft geschreven. Het zijn echter de tien nummers op cd één die in de discografie van Radiohead zullen verschijnen als het zevende studio album.

In Rainbows is in vele opzichten groter dan de spreekwoordelijke som der delen. Thom Yorkes soloplaat uit 2006 was goed. Gitarist Jonny Greenwoods filmscore voor de nog in Nederland uit te komen P.T. Anderson film There Will Be Blood is eveneens fraai. Echter, wanneer de bandleden samenkomen, vullen ze elkaar op grootse wijze aan. De zo geliefde en gehate stem en liedteksten, de bizarre en onorthodoxe strijkers, de spannende bijna mathematische riffs en basloopjes samen met de tegendraadse drums, vormen als Radiohead een synergie dat in de loop der jaren een ijkpunt voor alternatieve gitaarmuziek is geworden. Waar bands als Arcade Fire, Battles, Animal Collective of LCD Soundsystem deze positie in de tweede helft van dit decennium overnamen, bewijst Radiohead met In Rainbows nog steeds invloedrijk en relevant te zijn.

Ondanks enkele grote hits is Radiohead nooit een echte singlesband geweest. De door de band verkozen single Jigsaw Falling Into Place is prachtig, maar geen echte radiokiller. Echter als een-na-laatste nummer van de plaat klopt het als een bus. Zo vinden ook All I Need, Faust Arp en House Of Cards pas echt hun bestaansrecht in de context van het album.

Er zijn altijd een paar puristen die een album pas draaien als het hoesje fysiek in het handje ligt. Voor wie de verleiding van beluistering heeft weten te weerstaan: In Rainbows is geen electronische en expirimentele plaat. Het is ook geen tweede OK Computer. En nee, terug naar de britpopliedjesband van eind jaren tachtig is Radiohead ook niet gegaan. Ook hierin lijkt In Rainbows groter dan de som der delen. Want de luisterliedjes staan er wel degelijk op; Nude, Videotape, ook het experiment is vertegenwoordigd; 15 step, Reckoner en had All I Need niet ook op OK Computer kunnen staan? De band weet met dit album wederom iets aan zichzelf toe te voegen en heeft met de zevende release, ondanks alle heisa rondom de marketingtruc, de plaat voorop gesteld. Hiermee is de lat voor vele vernieuwende artiesten na OK Computer en Kid A wederom hoog gelegd.