Is het einde van de popspeciaalzaak in zicht? Berichten over dalende verkoopcijfers op de cd-markt volgen elkaar al jaren op, online retailer Bol.com presenteert recordwinsten, afgelopen maand kondigden major labels EMI en Warner aan dat de single verdwijnt en als klap op de vuurpijl kondigde speciaalzaak Boudisque deze week zijn sluiting aan. Boudisque is niet de enige. De laatste maanden was er ook al slecht nieuws over onder meer Brutus in Amsterdam en Playland in Delft. Is de ouderwetse platenzaak echt ten dode op geschreven? Het aanbod dunt langzaam uit, maar de overblijvers zijn optimistisch. “Ik verwacht dat we hier collectief ons pensioen gaan halen”, zegt Anton Speijers van Concerto in Amsterdam.

Downloaden mag dan gemeengoed zijn, echte muziekliefhebbers zullen altijd muziek blijven kopen. Met die gedachte houden popspeciaalzaken al jaren de moed erin. Een echte muziekliefhebber download wel, is de gedachte, maar zal uiteindelijk het product willen hebben. Boudisque kwam tot de conclusie dat het een illusie is, collega’s zijn optimistischer. “Wij zien geen verschuiving”, zegt Speijers. “Mensen hechten nog steeds waarde aan een fysiek product. We zien bijvoorbeeld een stijging in de verkoop van vinyl. We hebben wel 250 vinylsingles verkocht van I Bet You Look Good On The Dancefloor van Arctic Monkeys. Er komen nog steeds mensen uit het hele land in onze winkel die een dagje aan het shoppen zijn in Amsterdam.” “We draaien al jaren stabiel”, zegt ook Hans Parlevliet van Velvet. Hij heeft de omzet de afgelopen jaren zelfs licht zien stijgen. Ook Sounds in Venlo moppert niet. “De gouden jaren zijn al een jaar of acht voorbij, maar met een klein beetje bezuinigen draaien we al jaren stabiel”, zegt mede-eigenaar Leo Hagens.

Een goede platenzaak past zich continu aan de wensen van de klant aan. Rein Mos van Plato Utrecht zoekt zijn heil in de verbreding van zijn assortiment. “Wij zijn op dit moment op zoek naar een groter pand. We hebben de laatste jaren een steeds ruimer assortiment films gekregen en we zouden ook graag boeken over muziek willen verkopen. Er is nog genoeg ruimte voor cultuurgerelateerde producten.” Ook Velvet scoort naar eigen zeggen op de breedte. “Onze vestiging in Rotterdam heeft een paar jaar geleden veel problemen gekend toen de Media Markt vlakbij opende. De winkel verkocht altijd veel zwarte muziek. Dat is nog steeds zo, alleen moet de winkel het nu van de diepte hebben. Maar dat is juist heel erg leuk.” Een goede mailorder om de concurrentie met Bol.com aan te gaan, heeft voorlopig alleen Velvet.

De cd-koper wordt langzaam maar zeker wel ouder, en veel platenwinkels spelen daar op in. Zo begon Sounds twee jaar terug met de verkoop van klassieke muziek. Concerto doet dat al jaren. Plato in Utrecht richt zich voor een belangrijk deel op de groep van 30 tot 65 jaar. De groep jonge kopers wordt steeds kleiner. Maar Hans Parlevliet van Velvet heeft hoop. “Ik ben ervan overtuigd dat veel van die mensen weer cd’s gaan kopen als ze ouder worden en meer geld te besteden hebben. Laat ze zichzelf maar volpompen met muziekkennis. Op een dag komen ze wel weer.” Volgens Parlevliet heeft Boudisque daar een en ander laten liggen. “Je moet het uiterlijk van je winkel aanpassen aan je klant. De oudere klant hecht vaak aan meer luxe. Boudisque had een probleem met zijn uitstraling.”

Veel alternatieve platenzaken werken op de een of andere manier samen met anderen. Samen sta je per slot van rekening sterker ten opzichte van platenmaatschappijen en kun je makkelijker kortingsdeals sluiten. De winkels van Velvet bijvoorbeeld zijn financieel en inhoudelijk onafhankelijk van elkaar, maar werken op het gebied van inkoop samen. Een soortgelijke samenwerking is er tussen de Plato-winkels, Concerto en Get Records. Dat conglomeraat werkt ook samen met onder meer Sounds in Venlo en Kroese in Arnhem en Nijmegen. Die winkels profiteren van aanbiedingen en zijn aangesloten bij het blad Platomania. “Eenlingen gaan het moeilijk krijgen”, zegt Mos van Plato. “Platenmaatschappijen zijn flink aan het bezuinigen. Bij ons komen vertegenwoordigers nog elke twee weken langs, maar sommige winkels krijgen niet eens meer leveringen van bepaalde labels.”

Hoewel de platenboeren geschrokken zijn van het verdwijnen van Boudisque, zien ze de toekomst met vertrouwen tegemoet. De popspeciaalzaak is niet dood, zelfs niet terminaal ziek. Volgens Speijers is in Amsterdam ruimte voor zeker vier popspeciaalzaken, en ook in Venlo is nog meer dan genoeg animo. “Je moet gewoon zorgen dat er altijd iets gebeurt in je winkel”, zegt Leo Hagens. En anders kun je altijd nog streekromans en Snickers verkopen. “Er zijn winkels waar je naast je cd ook een pakje sigaretten en een dildo kunt kopen”, zegt Mos. “We zeggen hier altijd: weet je waar je geld mee kunt verdienen? De export van verse vis naar Duitsland.”