De nieuwe single van Gerard Joling zul je in platenzaak Brutus niet aantreffen. “Daar heb ik geen zin in”, zegt mede-eigenaar Herman Pelgrim. En als Herman een cd niet goed vindt, zal hij zijn klanten niet op de mouw spelden dat het een meesterwerk is. “Eerlijk zijn is het best”, zegt hij. De kleine winkel, gevestigd pal achter de Amsterdamse Dam, wordt gerund door liefhebbers. Maar door teruglopende verkopen komt de romantiek van de onafhankelijke platenwinkel steeds verder onder druk te staan. Voor Brutus is de koek nu op: begin november sluit de winkel zijn deuren.

Brutus bestaat sinds 1995. Pelgrim en zijn compagnon Martin Eppenga namen de winkel nog geen drie jaar geleden over van hun toenmalige baas. “Het was voor ons allebei een droom om een cd-winkel te hebben, waarin we muziek verkopen die we zelf mooi vinden. We wisten natuurlijk dat het lastig zou zijn, maar we moesten het op zijn minst proberen.” Na de overname sloegen de eigenaren een nieuwe weg in. Minder grote namen, meer diepte. Het eerste jaar werd de winkel met gemak open gehouden, maar de omzetten liepen langzaam maar zeker terug. “Er is veel minder reuring rond nieuwe releases. Normaal verkocht je van een nieuwe cd in het eerste weekend veel exemplaren, maar de klanten kwamen vorig jaar eigenlijk alleen voor het nieuwe Tom Waits-album nog massaal naar de winkel.”

De sluiting van Brutus staat niet op zichzelf. Vorige week publiceerde brancheorganisatie NVPI veelzeggende cijfers over de muziekmarkt: in het eerste halfjaar van 2007 daalde de omzet met 12 procent. Pelgrim heeft de omzetten in de loop der jaren flink zien kelderen: “De omzet van 2006 is nog maar 15 procent van die van 2000.” Oorzaken voor het diepe dal zijn er in overvloed: “In 2000 zaten we nog midden in de ICT-hype. Zeker in het centrum van Amsterdam had iedereen geld over. Inmiddels heeft iedereen breedband internet. De technologie houd je niet tegen. Ik heb zelf ook genoeg muziek ontdekt door downloaden. En dan zijn er ook nog internetwinkels die door allerlei belastingtrucs cd’s verkopen onder onze inkoopprijs.”

Ketens kunnen deze ontwikkelingen nog het hoofd bieden. Door groot in te kopen kunnen ze kortingen bedingen. De winkels van Plato (waartoe ook het Amsterdamse Concerto behoort) staan daardoor volgens Pelgrim een stuk sterker. Grote winkels als Free Record Shop compenseren hun verlies bovendien met dvd-films en vooral games. “Ik heb niks met games”, zegt Pelgrim. “Bovendien wilden we graag een cd-winkel. Als je met games begint, kun je beter een andere winkel beginnen. Een vetpot wordt het toch niet. Eerlijk is eerlijk: wij zijn niet de beste zakenmensen. We zijn liefhebbers die een winkel hebben overgenomen.”

Brutus begint binnenkort met de uitverkoop. Wat rest zijn de herinneringen die elke platenzaak heeft: “Er kwam pas een man in de winkel die precies leek op Brad Pitt in Kalifornia. Een beetje verwilderd. Of hij hier cd’s kon luisteren. Ja, dat kon. Waarop hij een stapel uit zijn tas pakt. Het heeft minuten geduurd voor hij begreep dat dat niet de bedoeling was.” Vanaf november maakt Pelgrim weer een ouderwetse wekelijkse ronde langs de platenwinkels. Bij de internetwinkels blijft hij voorlopig uit de buurt. Een creditcard heeft hij niet: “Dan zou ik me helemaal failliet kopen.”