Animal Collective: Muziek als aardbeienjam

"We willen niet constant hetzelfde spelen"

Animal Collective maakt muziek van een andere planeet. Luister er hun huidige single Peacebone maar op na: de cadans van de drums, de kinderlijke melodieën, de bliepende elektronica en keer op keer die krijs, alsof er iemand voor de zoveelste keer een knal met de zweep krijgt. Geen band klinkt zoals dit gezelschap uit New York. Soms zijn ze een kwartet, soms een duo, maar 3VOOR12 spreekt Animal Collective als drietal, in de kleedkamer van Merleyn in Nijmegen.

"We willen niet constant hetzelfde spelen"

Het is zo’n beetje de warmste dag van 2007, maar het zal Panda Bear (alias Noah Lennox) een zorg zijn. “Bekijk het van de positieve kant”, zegt hij, “jullie hebben hier in ieder geval geen sneeuwstormen, zoals in New York.” Gisteren speelde de band in Vera in Groningen, waar hij last had van een kapotte monitor. “Verder was het vrij goed.” Er staan al acht albums op het cv van Animal Collective, opgenomen sinds 2000. Daarnaast een paar singles, EP’s en een rijtje soloalbums van de twee vaste waarden Panda Bear en Avey Tare. Ze maken muziek die kan klinken zoals hierboven beschreven, maar ook als rare folk met akoestische gitaren - pak Sung Tongs uit 2004 er maar eens bij.

Een paar vaste ingrediënten voor platen van Animal Collective zijn er wel: veel loops die de nummers een repetitief karakter geven en daar overheen melodieuze vocalen die Brian Wilson naar de kroon steken. Drone meets speelsheid. “We maken een contrast van geluiden”, beaamt Avey Tare (Dave Portner). “Er is verwarring, er zijn uitbundige blije momenten… juist het contrast maakt dat alles er zo hard inhakt. Het een kan niet zonder het ander. Live werkt het zo, maar ook op plaat is het fijn om vanuit verschillende hoeken te komen. We zien nummers als landschappen, of omgevingen.”

Het is moeilijk voor te stellen dat de nummers van Strawberry Jam thuis op de bank met een akoestische gitaar op schoot zijn ontstaan, dus hoe dan wel? Panda Bear: “Meestal komt Dave of ik met een idee, dat heel vaag kan zijn. De melodie en de tekst zijn er meestal wel, maar daarna gaan de verschillende karakters van de band er mee aan de slag. Fine tuning van een nummer volgt tijdens de tour en op het moment dat we het opnemen sterft de song. Dat is het eind van de cyclus, dat is het moment waarop je het in steen beitelt. Áls we het daarna nog spelen op tournee, passen we het aan aan onze werkwijze van dat moment. We veranderen vaak van apparatuur.”

Dat laatste blijkt later op die avond tijdens hun optreden op de Valkhof Affaire in Nijmegen, want gitaren zijn er niet te ontwaren op het podium. Drums ook nauwelijks. Samplers wel, heel veel samplers. Animal Collective speelt bijna niets van Strawberry Jam, ze zijn al weer bezig met hun volgende stap. Geologist (Brian Weitz): “We testen altijd nieuw materiaal uit tijdens een tour. Voorheen deden we er altijd een per jaar en dan namen we aan het einde van de tour het nieuwe materiaal op. Nu toeren we meer en meer verspreid over het jaar, maar in feite is onze werkwijze niet veranderd: als we toeren voor een album zijn we vooral materiaal aan het testen voor het volgende.” Afgaande op het optreden in Nijmegen wordt die dus nog elektronischer.

Zover is het nog niet. Eerst Strawberry Jam. Een bakje aardbeienjam ’s ochtends in het vliegtuig tijdens een tour leverde de titel. Panda Bear: “Het leek me cool wanneer de nummers die we op dat moment speelden, zouden klinken als aarbeienjam. Als geleiachtig, futuristisch scherp en toch zoet spul. We hebben om dat te benaderen de randjes in de muziek benadrukt en elk instrument zijn eigen plaats gegeven. Op onze vorige waren die randjes te veel gladgestreken, was de muziek meer een brei.”

Twee man, vier man, nu drie - het collectief kan verschillende vormen aannemen. Dat is een gevolg van hun begintijd als muzikanten, zo blijkt. Avey Tare nam een liedje op, Panda Bear kwam even langs. Panda Bear nam een liedje op, Geologist en Avey Tare kwamen even langs. Of ze jamden wat met z’n vieren. Avey Tare: “Het belangrijkste is dat we gewoon vier vrienden blijven in plaats van vier mensen die vastzitten in een serieuze band. We zijn wel serieus met Animal Collective bezig - het is wat we doen - maar we houden het open. Het hangt af van de tijd en plaats of het twee, drie of vier man zijn. Brian wilde de afgelopen jaren tijd om te studeren. Prima. In die periode maakten Noah en ik de Sung Tongs plaat. Die werkwijze houdt het ook interessant. We houden van veranderen. Dat doen we liever dan constant hetzelfde spelen.”