Regels bij het fotograferen van mega-acts in stadions worden steeds aangescherpt. Zo mocht er bij de recente show van Beyonce in de Rotterdamse Ahoy’ slechts veertig seconden vanachter de geluidstafel gefotografeerd worden. Het zijn de grillen van de grote megasterren. Maar voor Paul Bergen was het de ‘limit’. Hij zocht de publiciteit op en deed in bedekte woorden een oproep tot een boycot van zulke gelegenheden voor de duur van een maand. Reden voor die aangescherpte regels zou wel eens de wildgroei aan ‘evenementfotografen’ kunnen zijn. De ouderwetse popfotograaf verdwijnt, aldus oudgediende Roy Tee van ondermeer OOR en Het Parool.

Het is de vraag of de oproep van Bergen gehoor gaat vinden. Midden jaren negentig nam fotograaf wijlen Lex van Rossen het initiatief om niet te fotograferen bij Guns n Roses in de Kuip, waar - voor het eerst - alleen vanaf de middenstip gefotografeerd mocht worden. Alle fotografen deden mee, vertelt Tee. “Alleen een Belg van Humo maakte foto’s vanuit het publiek. Dat was een lage streek. We hebben meteen redacties opgeroepen om die foto’s niet te gebruiken. De actie heeft wel effect gehad. We konden weer gewoon ons werk doen. Bij Michael Jackson stonden we een paar weken later ouderwets tegen het podium. Je kon de hechtingen van zijn operatie zien.”

Maar na ‘de lange lens problematiek’ is er dus nu de extreme tijdsdruk. Tee: “Paul Bergen creëert nu de mogelijkheid om weer zo’n actie op te zetten. We hebben deze week al contact gehad. Eigenlijk had Paul veel eerder actie kunnen ondernemen, maar hij had ook boter op zijn hoofd. Bij Bon Jovi in de HMH mocht je ook alleen van de middenstip fotograferen. Hij had als een van de weinigen een lange lens bij zich en heeft gewoon gefotografeerd. De rest weigerde plaatjes te maken.”

Tee denkt dat het eigenlijk al te laat is. Het vak is veranderd. “De concurrentie is groter dan de verwantschap. Vroeger gingen alle fotografen overal gezamenlijk heen en was het American Hotel onze uitvalsbasis. Daardoor lukte die actie bij Guns n Roses. Maar de nieuwe fotografen gaan gewoon voor het plaatje.” Tee heeft zijn les nu geleerd: “Ik fotografeer dit soort shows nog maar heel weinig, omdat ik het verdom om steeds langere lenzen te kopen. Als het echt moet, huur ik er een voor de gelegenheid. Ik denk dat al die beperkende maatregelen onomkeerbaar zijn.”

Isabel Nabuurs fotografeert voor de NRC en maakt met haar dertig jaar deel uit van de jonge garde. “Ik sluit mij aan bij de oudere garde en ga voor een boycot. Maar het is moeilijk om tegenwoordig iedereen zo ver te krijgen. Veel fotografen doen het erbij, als hobby. Er zijn er weinig die popfotograaf zijn en vol passie voor de muziek gaan. Er zijn er te veel die voor websites fotograferen en gewoon een plaatje nodig hebben: als het er maar op staat. Maar de lol gaat er wel vanaf. Het huren van een grote telelens kost 50 euro exclusief BTW.”

Popfotograaf Dimitri Hakke voelde zich ‘behoorlijk lullig’ toen hij met zijn korte lensje bij Madonna in de Arena tussen alle fotografen op de middenstip stond. “Je foto wordt artistiek een stuk minder. Je maakt allemaal hetzelfde platte plaatje.” Hakke (37) maakte nog net het staartje van the good ‘ol days mee. Ook hij ziet het vak veranderen: “Veel jonge fotografen zijn kwalitatief niet goed. Soms kunnen ze niet eens hun camera normaal vasthouden.” Hakke denkt dat de verscherping van de regels er mee te maken heeft dat het recentelijk steeds drukker voor het podium wordt.

Tim van Veen is 22 en afgestudeerd fotograaf. Popfotografie voor Musicfrom en 3VOOR12/Utrecht vormt een deel van zijn werk. “Maar eigenlijk is het nu nog hobby.” Hij heeft tijdens diverse concerten al heel wat vreemde regels meegemaakt: “Maar ik heb nog nooit van de middenstip af hoeven fotograferen. Dat zou ik niet kunnen, want ik heb daar de lenzen niet voor. Als ik soms een band niet mag fotograferen, maak ik foto’s van het publiek.Het zou dus een sfeerfoto worden.” Over de boycot zegt Van Veen: “Ik durf echt niet te zeggen of ik mee zou doen aan die boycot.”

Een oplossing heeft Hakke wel: “Ze zouden kwaliteitseisen aan de fotografen moeten stellen.” En hij weet nog wel iets: “Tori Amos speelde laatst ’s middags een nummer voor de fotografen. Zo kan het ook.” Aan een mogelijke actie van Bergen zou Hakke meedoen: “Maar stakingsbrekers heb je altijd. Beginnend fotografen zullen gewoon een plaatje maken. Maar ik denk toch dat ze uiteindelijk de fotografen van naam zullen missen.”

Een succesvolle boycot staat of valt niet alleen met de bereidwilligheid van fotografen om de camera in de tas te laten. Opdrachtgevers, waaronder persbureaus moeten natuurlijk ook solidair zijn en niet op het laatste moment een andere fotograaf sturen. Liane Lockhorn van Persbureau ANP: “Wij willen wel nadenken over een dergelijke boycot, maar roepen ook niet meteen op tot zoiets. De nieuwsmedia zijn onze afnemers en zij willen gewoon na een kwartier een plaatje hebben. Maar het is natuurlijk ook niet zo dat er bij ieder concert onder die strenge regels moet worden gefotografeerd. Van de 150 die wij per jaar fotograferen kun je dat aantal op twee handen tellen.”

Dit weekeinde peilt Paul Berger de actiebereidheid van zijn collega’s tijdens Pinkpop. Wordt vervolgd.