3VOOR12 bespreekt Album van de Week (10): Arcade Fire

Loodzware luchtigheid op Neon Bible met hier en daar een gigantisch kerkorgel

De opvolger van het zwartgallige debuut Funeral van het Canadese Arcade Fire verschijnt deze week. Het wachten wordt ruimschoots beloond, want het zevenkoppige, eigenzinnige indie orkest schotelt de luisteraars opnieuw een hele kluif voor, waar we voorlopig nog wel even voor nodig zullen hebben om het in al zijn pracht te doorgronden. Neon Bible is het Album van de Week.

Loodzware luchtigheid op Neon Bible met hier en daar een gigantisch kerkorgel

Iedereen die de show van Arcade Fire op Lowlands 2005 heeft gezien, is het er eigenlijk wel over eens: we hebben wat bijzonders meegemaakt. Maar wat precies? Want de duistere popsongs van het debuut Funeral leken in een zonnige festivalsetting een stuk dansbaarder en luchtiger dan in de huiskamer. Hoe ongrijpbaar het Canadese (Montreal) septet is, blijkt ook nu weer op de opvolger van Funeral: Neon Bible. De elf tracks op de cd laten zich het best typeren als loodzware luchtigheid met hier en daar een groots kerkorgel. De Vrijzinnig Protestantse Radio Omroep blaast de kaarsjes uit en kiest deze week Neon Bible als Album van de Week.

De spil van Arcade Fire is het echtpaar Win Butler en Régine Chassagne. De huidige bezetting dateert van het moment dat de zeven voor het eerst de studio ingingen voor een hele cd. Funeral verscheen op het kleine label Merge en in twee jaar tijd veroverde Arcade Fire de hele wereld. Internet speelde daarbij een grote rol. Het gevolg? Neon Bible wordt ineens door major label Universal gedistribueerd. Daardoor kon in de studio flink worden uitgepakt. Kosten nog moeite werden gespaard om een flink koor, blazers en strijkers in te huren. Daardoor klinkt Neon Bible nog rijker en voller dan Funeral. 

Wie een paar tags aan Neon Bible wil hangen, kan kiezen uit een keur aan begrippen, sferen en referenties. Laten we maar even beginnen: ‘Canada’, ‘indie’, ‘orkestraal’, ‘keyboards’, ‘symfonisch’, ‘blazers’ en ‘weemoedig’. Maar ook: ‘luchtig’, ‘vrolijk’, ‘zonnig’, ‘poppy’, ‘catchy’ en ‘akoestisch’. En dan kun je er ook nog een paar muzikale broeders opplakken: ‘The Triffids’, ‘Bruce Springsteen’, ‘Echo & The Bunnymen’, ‘Polyphonic Spree’, ‘Beach Boys’, ‘Kelley Stoltz’, ‘Sufjan Stevens’ en ‘Bach’. De Grote Albums die in een jaar verschijnen excelleren in eenvoud of zijn uniek en ongrijpbaar. Het album is vernoemd naar de postuum verschenen roman van John Kennedy Toole. Hij schreef het boek op zijn zestiende en pleegde later zelfmoord.

Dat we op het album met Canadezen te maken hebben, blijkt hooguit alleen uit het in het Frans gezongen refreintje in de opener Black Mirror: Un, Deux, Trois, Dis: Mirror Noir. Het nummer begint met een dreigende staccato piano. De accenten komen uit grote orkest pauken. Bij iedere draaibeurt wordt het zuigende ‘Black Mirror’ iets verder je frontale hersenkwab ingeslagen. Zonder pijn overigens.

Keep The Car Running is een klassieke popsong met verhogingen en verlagingen die vertrouwd klinken. Alleen de instrumentkeuze geeft weer een typisch vreemde Arcade Fire twist aan het nummer: twee - bijna -  jengelende banjo’s, een dreigende viool en een springerig basje. Het is het geluid van Neon Bible dat de nummers bijeen houdt: soms een beetje muffig, alsof er een deken over je luidsprekers ligt. Butler zelf vergelijkt het met het geluid van een nacht aan het strand. Door die vervreemding van het geluid en instrumentgebruik, valt het bijna niet op hoe normaal de liedjes zijn. Als er in de studio ‘gewoon’ voor elektrische gitaren was gekozen, had Keep The Car Running ook op Born To Run van Springsteen kunnen staan.

In het titelnummer Neon Bible klinken de zeven van Arcade Fire heel klein. Violen, piano, een basdrum en een bizar koortje dat lijkt te zijn ingezongen door de pratende televisie uit Poltergeist. Alweer een magisch, zuigend geluid. De geesten worden verjaagd door een levensgroot kerkorgel in Intervention. Ook op niet meer dan een akoestische gitaar had dit nummer gestaan als een huis. Arcade Fire -  alle nummers zijn door de voltallige band geschreven – kiest voor een sterk overheersend kerkorgel en de bombast neemt in vier minuten nog veel grotere vormen aan dankzij nog meer toetsen en het dameskoor.

Classic rock is in dertig jaar tijd uitgegroeid tot een vaste waarde van het Amerikaanse cultuurgoed. De spierballenrock van The Boss, Meat Loaf, Toto, Boston en Foreigner domineert al decennia de hitparades. Volksstammen hebben zich vanaf het begin afgezet tegen de platte schema’s en het grote bombast van deze bands. Maar de nieuwe lichting bands gaat zonder blikken of blozen aan de haal met dit erfgoed. Soms hebben deze een scherp randje, zoals nu, bij Arcade Fire.