Nieuwe poppodia schieten de komende jaren nog wel even als paddestoelen uit de grond. Dat het ook wel eens fout gaat, was de afgelopen weken uitgebreid in het nieuws. SP-er Arda Gerkens stelde zelfs kamervragen en wil dat het ministerie van OC en W onderzoekt waar het precies mis gaat om herhaling van fouten zo veel mogelijk te voorkomen. Mocht dat onderzoek er komen, dan zal Muzinq in Almere zeker tot de studie-objecten behoren. Vier februari 2005 ging het podium open, vier maanden later sloot de failliete zaal haar deuren. Een absoluut record in popland.

Muzinq faalde jammerlijk, daar is iedereen het over eens. Nu, twee jaar later, is popzaal Muzinq veranderd in discotheek Nox. Een echt podium heeft de gemeente nog steeds niet. Geld voor de popmuziek ligt op de plank, te wachten op 'een goed plan.'

De gemeente heeft zeker fouten gemaakt, gaf oud cultuurwethouder Arie Willem Bijl vorige week toe in talkshow De Gevestigde Orde: "We wilden een mooi gebouw met allure in de stad en we wilden het snel." Er was haast, die voortkwam uit een reeël gegeven: Almere is de snelst groeiende stad van Nederland. Dertig procent van haar 185.000 inwoners is jonger dan 22 jaar. Maar voor die groep is er geen moer te doen.

Er is bewust een groter pand neergezet dan bij de start van de bouw nodig was. Bijl: “We weten uit ervaring dat voorzieningen vaak al te klein zijn op het moment dat ze klaar zijn. Dat wilden we hier voorkomen.” Ook het kostenplaatje was helder. Bijl: "Een popzaal hoeft niet alle avonden met verlies te draaien, zo was de gedachte. Het leek ons zelfs een mogelijk lucratieve business."

Een grove misvatting, denkt Willem Venema. De bekende boeker wordt als oude rot in popland achter de schermen vaak geraadpleegd als stille adviseur: "Het kost klauwen met geld en als je dat er niet voor over hebt, moet je er niet aan beginnen." Venema gruwelt van de gedachte dat een zaal zichzelf terug moet verdienen: "Een gemeente moet zo'n pand bouwen en meteen afschrijven. Bij Muzinq speelde het, bij het Paard van Den Haag, in Almelo doen ze het nu ook weer. Die zalen moeten een huur betalen die zo hoog is dat ze alleen rondkomen als ze net zo goed draaien als Paradiso."

Terug naar Almere. De gemeente rekende zich rijk, zoveel is duidelijk. Maar daar blijft het niet bij. In 2002 dienden zich al een aantal mogelijke exploitanten aan, maar als het pand in 2004 zo goed als af is, is er nog steeds geen zicht op een exploitant. Ook daar steekt oud-wethouder Bijl de hand in eigen boezem: "We hadden nooit aan de bouw moeten beginnen zonder zicht te hebben op een exploitant. Dat is misschien wel onze grootste fout."

Uiteindelijk blijven twee gegadigden over. De groep Eindelijk, met behalve Barry Bouquet van plaatselijke kroeg Eindelijk ook Henk Westbroek in de gelederen, staat tegenover de organisatie van Tivoli Utrecht. Bijl: "Tivoli had een heel ambitieus plan dat er goed uitzag, maar vroeg te veel geld. Eindelijk was commercieel interessanter." De wethouder dacht het gouden ei gevonden te hebben. Hij gaf de exploitatie aan Eindelijk, maar organiseerde tevens een gesprek tussen Tivoli en Eindelijk: "Ik hoopte op een mooie samenwerking."

Beide partijen waren het over één ding eens, zegt Leon Zwaans. Hij zat destijds als adviseur van de groep Eindelijk erbij en bracht drie weken geleden de discussie over podiumproblemen op gang met een spraakmakend rapport. "Er moest een heleboel geld bij om het pand gebruiksklaar te maken." Veel meer kwam er niet uit die vergadering, aldus Zwaans: "Er ontstond een discussie over de vorm van het gesprek. Twee mensen kregen ruzie en één partij stapte op." Daarmee was de door Bijl gedroomde samenwerking van de baan.

En dus bleef de groep Eindelijk over. Met een pand waar nog voor tonnen aan verbouwd moest worden en zonder kennis van zaken over het runnen van een popzaal. Zwaans: "Ik heb tegen mijn klant gezegd dat het zo wel een heel moeilijk plaatje werd."

Toch zag hij nog een kans, mede omdat Almere alsnog acht ton euro ophoestte voor de verbouwing en bijna vijf ton om de eploitatie te stimuleren. Pas toen de gemeente volgens Zwaans aanvullende eisen aan dat geld koppelde, was de grens bereikt: "Het geld werd uitgesmeerd over vijf jaar. Toen heb ik gezegd: je moet er nu mee stoppen."

"Maar hij stapte net als vele andere adviseurs wel in het traject", stipt wethouder Bijl aan. "Vanaf het begin was duidelijk hoeveel geld Almere er voor over had, ook hoeveel subsidie er op middellange termijn beschikbaar was. Alle cijfers lagen op tafel. Maar geen enkele adviseur zei toen: 'Niet doen!' Allemaal gingen deden ze mee. Dan ga je ervan uit dat je werkt aan een realistisch idee."

Venema legt het moment dat Muzinq kansloos was veel eerder: "De constructie van een BV voor de bar en een stichting voor de muziek, is gedoemd te mislukken. We dachten dat het goed ging bij Nighttown, maar ook daar is de boel nu ingestort." "Het is nog nooit ergens gelukt", zegt ook Zwaans.

"Maar hoe moet het dan wel?", vraagt Bijl ook nu hij al lang geen wethouder is zich nog steeds af: "Zwaans heeft een analyse gemaakt die ik herken. Maar zoals hij toen niet aangaf hoe het dan wel moet, lees ik ook nu geen enkele aanbeveling." Zwaans: "We werken aan een vervolg."

Kijk ook naar De Gevestigde Orde waarin Zwaans, Bijl en Venema de kwestie Muzinq bespreken.