3VOOR12 recenseert Disque Pop (week 12): The Knife

Het compromis is de vijand en herhaling de zonde op Silent Shout

Het nieuwe album van The Knife vervult een pioniersfunctie met haar composities, speltechnieken en productiewerk. Op Silent Shout geen geforceerd hip of trendy gescherm met voor de hand liggende electronica. Het eindresultaat is indringend en donker, als een woud in de nacht. Deze week is Silent Shout de Disque Pop de la Semaine.

Het compromis is de vijand en herhaling de zonde op Silent Shout

“Compromise is the enemy, repetition a cop-out”, zo luidt de stelregel van broer Olof Dreijer en zus Karin Dreijer Andersson. Het lijkt of die stelling alleen maar meer is toegepast op dit derde album van de Zweedse The Knife, Silent Shout. The Knife werkt iets anders dan een gemiddelde band. Je kan het beschouwen als een ondefinieerbaar bastion waartoe niet iedereen altijd even makkelijk wordt toegelaten. The Knife speelt als band met surrealisme en sfeer, wat zich onder andere uit in verfijnde video’s, goed verzorgd artwork en doordachte teksten, gezongen door Karin Dreijer. Optreden doet het duo nauwelijks, omdat de Dreijers van mening zijn dat optreden met een band als deze meer zou moeten zijn dan een podium met een laptopje, wat apparatuur en een zangeres. Toch doet The Knife nu een poging met The Silent Shout Tour, een audiovisuele ‘experience’ met werk van vormgever Andreas Nilsson. De succesvolle single Heartbeats van de vorige plaat Deep Cuts had de eigenschappen van een solide popsong met een vette elektronische ondergrond. Heartbeats werd opgemerkt door José Gonzales, die de song hergebruikte voor ´Die Sony reclame met die stuiterballen’, waarna hij een voorzichtige naamsbekendheid opbouwde. Met dank aan The Knife dus. Maar wie denkt dat The Knife dan nu met nog meer kant-en-klare tunes komt die het goed zullen doen bij reclames, moet huiswaarts keren. Op de site van The Knife zegt Karin: “Het is de eerste keer dat we hebben toegezegd voor zoiets. De enige reden dat we dachten dat het oké was, was dat het niet onze versie is. Het is geen pretje om muziek te verkopen voor commercials maar het gaf ons geld – om ons label te helpen.” Want de familie Dreijer brengt muziek van The Knife uit op het zelf opgerichte Rabid Records. En na het titelloze debuutalbum en Deep Cuts verschijnt op Rabid Records nu dus Silent Shouts. Rabid, een verwijzing naar het engelse rabbit? The Knife schijnt immers iets met konijnen te hebben. Op de DVD “When I Found The Knife”, die vorig jaar verscheen, is een huiveringwekkende animatiefilm te zien over een konijn dat ’s nachts in een auto over een verlaten weg raast. Een absurde droom, en dat dromerige keert terug op Silent Shout. De promotiefoto’s voor het album werden geschoten ergens in zweden bij een besneeuwd veld dichtbij een bos. Karin en Olof dragen lange zwarte jassen, pruiken en maskers. “We gebruiken de foto’s om te tonen hoe het album er uit zou zien in beelden,” licht Karin toe. “Koud, donker en suggestief.” Voegt broer Olof toe. En wie kunnen het nieuwe geluid van de plaat beter omschrijven dan broer en zus zelf? Silent Shout is een donkere, surrealistische plaat die meer de diepte ingaat dan haar voorgangers. Ook op Royksopps laatste album hoorden we al de grillige uithalen in de gastbijdrage van Karin, op Silent Shouts wordt haar stem regelmatig onder handen genomen door een diabolische vervormer. Bij sommige artiesten werkt dat op de lachspieren, bij The Knife werkt het op de onderbuik. Zoals in Na Na Na, de vijfde track. Het lijkt wel een emotionele variant van Yellow Magic Orchestra, met een heliumzang die zo angstig mooi is dat je haar niet in een donker woud wil horen. Of dan de track From Off To On, intelligente toekomstmuziek, die bijna nergens anders op gebaseerd lijkt. Gestript tot alleen een warm pulserend orgaan overblijft waarbij de dubbele zang de luisteraar bij de keel grijpt. De absurdistische teksten zijn alom vertegenwoordigd: “They say we had a communist in the family, I had to wear a mask…” The Knife creëert haar eigen fictie, dat ver af staat van onze beleving van wat popmuziek heet te zijn. De liedjes zijn stuk voor stuk grotestadsritten in een nabije toekomst, of als een scène in een Japanse animatiefilm waar geen spatje zonlicht te zien is. Olof Dreijer is verantwoordelijk voor alle programmeerwerk en bediening van de geluidscockpit van The Knife. Hij doet dat met zoveel aandacht en verve, dat luisteren naar Silent Shout een traktatie is. Werkelijk over elk geluidje is nagedacht. Elk bliepje en plopje is warm en organisch en staat op zichzelf, je vergeet bijna dat ze uit een apparaat komen. Silent Shout is dierlijk, beangstigend, breekbaar, donker en ingetogen. Deze week Disque Pop De La Semaine, nu ook tijdelijk te beluisteren in De Luisterpaal.