Wie zich de afgelopen jaren ook maar op enigerlei wijze heeft bezig gehouden met elektronische muziek, moet de minimalhype niet ontgaan zijn. Al wat tegenwoordig neigt naar vierkwartsmaat en geen overduidelijke clubhouse of looptechno is, wordt zonder pardon onder dezelfde minimale noemer geplaatst. Zelfs de melodische bombastiek van producers als Booka Shade en John Dahlbäck gaat vaak door voor minimal, terwijl deze muziek vaak meer raakvlakken vertoont met ouderwetse trance dan met de hedendaagse clickhouse. Sommige Duitse platenzaken hebben dan ook besloten het beestje bij de naam te noemen. Zij scharen de zweverige emoproducties van Dominik Eulberg, James Holden, de Dahlbäckjes en Booka Shade sinds kort onder het kopje 'neotrance'. Deze term mag dan bij sommige artiesten niet in goeden aard vallen - "Trance is a dirty word!" - volgens anderen slaat hij de spijker op de kop. Maar niet volgens Jon Sutton, manager van het Britse 3Beat Records, het bedrijf dat onder andere James Holden's label Border Community distribueert. Bij de term trance krijgt hij alles behalve fijne associaties. "Ik denk dan aan stadions gevuld met glowsticks," verzucht hij. Zelf zou Sutton de muziek op zijn labels liever minimal of microhouse noemen. Maar de link met trance kan hij niet ontkennen. Holden verwierf immers faam met progressive trance-hits alvorens het minimalisme te omarmen. En de producties op Border Community hebben wat Sutton betreft ook wel een klein beetje weg van trance: de opbouw, de melodieën... "Maar deze muziek is wel een stuk dieper en ingetogener dan de stadiontrance van eind jaren negentig," Dat trancegeluiden de laatste tijd weer aan populariteit winnen, vindt hij niet verwonderlijk. "Muziek werkt globaal gezien in cycli van tien jaar," zegt hij. "Nu is misschien de trance weer aan de beurt om in te raken." Hoofdredacteur van Release Magazine, frontman van het legendarische Quazar en part-time housepaus Gert van Veen kan zich de opkomst van trance in de vroege jaren negentig nog wel herinneren. "Toen had de term nog wel iets stoers," zegt hij. "In 1992 stonden we samen met Paul van Dyk op een compilatie van het Berlijnse label MFS. Dat was de eerste compilatie die over trance sprak." In een nog te verschijnen interview van Van Veen met Booka Shade, vertellen de twee mannen over de vroege jaren negentig, toen zij kind aan huis waren in de legendarische Frankfurtse Omen-club. "Hun hit Mandarine Girl is geinspireerd op die tijd," aldus Van Veen. "Eigenlijk is al hun muziek een ode aan de trance van toen." Midden jaren negentig werd de term trance volgens Van Veen gekaapt door popartiesten, die muziek volgens een bepaald concept maakten. Maar de trance die artiesten als Booka Shade maken, is weer sterk beinvloed door hedendaags minimalisme. "Het spierballenwerk is eruit," legt Van Veen uit. "Wat overblijft is een bescheidener vorm van trance." Artiestenmanager Hugo de Graaf van het Bredase Black Hole Recordings merkt de laatste jaren ook een kentering bij zijn deejays. Werd het label van tranceheld Tiësto eind jaren negentig nog bekend als een entiteit in de stadiontrance-scene, de laatste jaren heeft Black Hole zich verbreed richting de techno en de house. "Artiesten als Mark Norman en Cor Fijneman draaien eigenlijk nog maar weinig stadiontrance," zegt de Graaf. "Op hun laatste wereldtour paseerden alle soorten stijlen de revue." Volgens hem groeien de subgenres in de dance steeds verder naar elkaar toe. Zijn artiesten voelen zich ook wel aangesproken door de sound die 'neotrance' genoemd wordt. "Maar ze zullen het minder snel draaien dan hun eigen producties," dekt De Graaf. "De muziek van artiesten als M.A.N.D.Y. en Booka Shade is voor een groot deel van het publiek nog wel te moeilijk." Terry Toner van Electronation ziet de neotrance helemaal zitten. Toner remixte onlangs samen met DJ Mason stadiontrance-klassieker The Orange Theme. Hij is immers van de generatie die de opkomst van Tiësto aan den lijve heeft ondervonden. Met deze vernieuwde versie hebben Toner en Mason gekozen voor een soberder vorm dan het origineel. "Ik hou wel van emotie en melodie in muziek," legt Toner uit. "Maar wat me tegenspreekt aan stadiontrance is de overgeproduceerdheid en het formule-denken. Zo van: hier een riedeltje, daar een roffel, en klaar is Kees." Volgens Toner is die vorm van trance uiteindelijk tenonder gegaan aan haar eigen hype. Uiteindelijk zal er waarschijnlijk hetzelfde gebeuren met de neotrance. Alhoewel er volgens Toner nog geen sprake is van een echte hype, eerder een tendens. Hoe je het ook wendt of keert, volgens Roy Avni van Electronation is de tijd in ieder geval rijp om het woord trance weer in ere te herstellen. "Trance is not a dirty word anymore," zegt hij met een knipoog. Om dit heugelijke feit te vieren, heeft hij op 27 juli een speciale trance-editie van Electrorated. Line-up: Terry Corsten, Arter V, Mason van Buuren en meer. Kom maar op met je minimale Orange Theme! Voor meer inspiratie inzake neotrance, check de artiesten en labels aan de rechterzijde...