De combinatie van literatuur, poëzie en popmuziek is er een die steeds meer populariteit geniet. Een festival als Crossing Border draait al een tijdje in Den Haag – met een uitstapje naar Amsterdam, een paar jaar terug, het Geen Daden Maar Woorden in Rotterdam wordt steeds meer bezocht, de Lowlands tent heeft een eigen literair podium en dan is het thema van de boekenweek dit jaar ook nog muziek.
Er zijn ongetwijfeld cultuurhistorische studies aan te wijden, maar 3VOOR12 gaat even kort door de bocht. De populariteit van de combinatie pop en gesproken woord is mogelijk een gevolg van het verdwijnen van de grenzen tussen kunstdisciplines in het algemeen. Mode wordt beinvloed door kunst, design wordt gevoed door reclame, cabaret wordt standup comedy, standup comedy wordt ‘standup poetry’, het voorlezen van literatuur wordt meer performance. Daarbij speelt ook de invloed van onze beeldcultuur een belangrijke rol; zo worden auteurs bijvoorbeeld beïnvloed door videoclips en films. En de grootsteedse – of juist suburbane – hiphop dringt door tot het woord van de poëet. Literatuur en poëzie heeft een bredere doelgroep gekregen. Was het in vroegere eeuwen nog iets van de elite, nu is het ook onderdeel van de jeugdcultuur. Eigenlijk zijn al die literaire manifestaties dus een logisch vervolg van alle ontwikkelingen op het gebied van literatuur en poëzie.
Het is niet geheel toevallig dat de Vlaamse organisator Marc Verstappen de nestor is van het Weerwoord festival. Hij had immers al ervaring als organisator van De Nachten in Antwerpen: ‘Hangplek voor ontdekkingen, laboratorium voor experimenten, trefpunt voor muzikale en literaire Belgen’.
“Ik wil af van de vergelijking met Crossing Border,” licht Verstappen toe. “Daar vinden spoken word en muziek vaak naast elkaar plaats, terwijl er bij ons meer nadruk ligt op kruisbestuivingen en speciale projecten. Er ontbrak in Amsterdam een aanbod van een literaire manifestatie. De reden dat ik als Vlaming betrokken ben bij een Amsterdams initiatief, heeft te maken met mijn netwerk en achtergrond. Ik heb contacten met een batterij aan performers en theaters.” Hij verklaart het succes van de combinatie van muziek met literatuur en poëzie aan de hand van de rauwe emotie: “Punk heeft veel meer met expressie te maken dan bijvoorbeeld disco. Sommige punk is verwant met kunststromingen als Dada en Fluxus. Daarom zijn er in de jaren ’80 zoveel punkdichters opgestaan. Ik wilde nog Richard Hell uitnodigen. Maar helaas, hij kon niet komen.”
Een van de hoogtepunten volgens Verstappen zal de voordracht van Vitalski zijn: “In Vlaanderen is hij een cultfiguur. Hij heeft de Johnny van Doornprijs voor de Gesproken Letteren gewonnen. Hij voert een show op die alles bevat wat je maar kan bedenken. Spoken word, punk'n'roll.” Om vervolgens weer gecompenseerd te worden door de voordracht van zijn metgezel, de 81-jarige barones Irene.
Punkdichters alom, maar Weerwoord is in feite een paraplu voor meerdere producties. Ook Wintertuin uit Nijmegen doet een duit in het zakje in de vorm van Poetracks (‘Zit er muziek in Gerard Reve?’, met o.a. Solex, Henk Koorn en Solo), Double Talk brengt hiphop en poëzie, er zijn debatten (‘Jij Mag Het Zeggen’ met L-Dopa, Brainpower en The Opposites) in samenwerking met Amnesty International. “Vijf dagen vertier rond het Leidseplein,” aldus Marc Verstappen.
Luister ook naar Dubbel Check op woensdag 25 januari vanaf 14.00,. Robert Lagendijk en Leonieke Daalder spreken met Marc Verstappen over het Weerwoord Festival.
Opposites, Solex, Brainpower naast Diana Ozon en Vitalski op literair Weerwoord festival
Ook Weerwoord Festival waagt zich aan de combinatie van popmuziek, poëzie en literatuur
Het Weerwoord festival in de Amsterdamse theaters rond het Leidseplein gaat dit weekend weer van start. Met optredens van popmuzikanten tussen de gevestigde orde van poëten en schrijvers. De combinatie van literatuur en muziek op een festival is natuurlijk niet nieuw, maar volgens de organisatie vinden er op Weerwoord meer kruisbestuivingen plaats dan elders.