Trainspotten is voor de gemiddelde bezoeker van een dansavond misschien een vaag begrip, maar keiharde realiteit voor de professionele deejay. Iedere avond is het bij de draaitafels een komen en gaan van figuren, die alles in het werk stellen om te ontdekken welke platen er worden gedraaid. Als aasvliegen zwermen deze zogenaamde trainspotters om de deejaybooth. Ze willen koste wat kost namen en labels weten en ze stellen vaak hun hele avond in dienst van deze obsessie. Het begint met een onschuldig tikje op de schouder, maar eindigt met alles van uitvoerige aantekeningen tot digitale foto's. Sommige trainspotter gaan zelfs zo ver, dat ze platentassen van onder de draaitafel stelen. Het trainspotten begon in de jaren tachtig en negentig, toen het deejayschap nog in mysterieën gehuld was en toen er nog werkelijk zoiets bestond als moeilijk verkrijgbare platen. Een disk-jockey verwierf pas echte sterstatus als hij twelve-inches had die niemand anders draaide. En er waren genoeg kapers op de kust die, gewapend met blocnoot en pen, een deel van de roem trachtten te vergaren. Tegenwoordig is alles met één druk op de knop te bestellen: met een goede zoekmachine en een snelle bandbreedte kom je online een heel eind. Koren op de molen van de trainspotter, die nu met de camera op zijn mobiel hele lijsten kopiëert om ze vervolgens in te voeren in Soulseek. Eigenlijk is er niets veranderd, het gaat alleen wat gemakkelijker. Iedere deejay heeft zich ooit schuldig gemaakt aan het kopiëren van anderen. Technodeejay Bart Skils herinnert zich nog goed dat hij naar Engeland vloog voor het kopen van een hit die hij zijn held Dimitri in 1992 meermaals had zien draaien in de Roxy. Pas in 1996 vond hij de felbegeerde twelve inch van In Sync, Storm genaamd. Skils had vernomen dat hij nog bij Fat Cat Recordings in Londen lag voor vijf pond, dus boekte hij een ticket om zijn felbegeerde plaat op te halen. Skils heeft Storm nog steeds in zijn tas zitten en zet er nog wekelijks dansvloeren in heel Nederland mee op de kop. "Ik zag laatst dat ze er op eBay zo'n driehonderd euro voor boden," vertrouwt hij ons toe. "Maar de waarde van deze plaat is voor mij niet in geld uit te drukken." Dimitri was voor veel Nederlandse deejays hun eerste grote held - de pionier. Ontelbare fabels doen over hem de ronde. Zo zou hij in de vroege jaren negentig als inkoper van de platenzaak Outland hele systemen bedacht hebben, om te waarborgen dat platen hem exclusief toekwamen. Wat hier precies van waar is, laat Dimitri in het midden. Wel vertelt hij over zijn vroege dagen als deejay. "Ik begon met draaien in de Amsterdamse Richter, waar een ontzettend lage deejaybooth stond. Mensen liepen er de hele avond met blocnootjes mijn platencollectie op te pennen." Uiteindelijk kreeg Dimitri er genoeg van. Hij begon zijn platen af te plakken met stickers waarop stond 'Fridays at Soundshaft'. Dimitri: "Al gauw werd dit de meest gezochte plaat in het Amsterdamse nachtleven. Iedereen had het over die ene Soundshaft, ook al was het steeds een ander nummer." Maar het bleef niet bij spieken. Op een gegeven moment werd Dimitri's platentas uit zijn auto gestolen. Hij reisde in die tijd veel naar Detroit, waar hij DAT-recordings kreeg van grote Detroit-helden als Carl Craig, Derrick May en Kenny Larkin. Daar liet hij bij de oude platenperserij van Motown lacquers van maken (eenmalige blauwdruk van een plaat). Veel van deze had hij in zijn gestolen tas zitten Heel dansend Nederland was in rep en roer. Diskjockey Robin Albers riep mensen over de radio op dat om te bellen als ze een van de unieke platen van Dimitri hoorden. Maar tevergeefs. Zijn tas is tot op de dag van vandaag onvindbaar. Een paar jaar later gebeurde hetzelfde op één van de eerste Awakenings. Iemand had Dimitri's tas van onder de draaitafels gegrepen en hij moest wachten op een tip uit Haarlem, die hem uiteindelijk naar de dief leidde. "Ik sprak toen samen met organisator Rocco Veenboer af met de dieven op de parkeerplaats van een McDonalds," vertelt hij. "Rocco betaalde duizend gulden en zo kreeg ik mijn tas terug. Het leek verdomme wel een slechte B-film!" Bij thuiskomst bleken al zijn platen er nog in te zitten, er zat zelfs een extra twelve inch in. Dimitri: "En nog een ongelofelijke kutplaat ook!" Het stelen van platen heeft in het tijdperk van de mp3-jay plaats gemaakt voor het rippen van files. De trainspotters van de eenentwintigste eeuw schromen niet om met camera's op hun mobiel het scherm van een laptop te fotograferen. Magda weet er alles van. Als coryfee van Richie Hawtin's gerenommeerde technolabel M_nus tourt de Amerikaanse uit Berlijn de hele wereld over. Voor haar sets gebruikt ze Final Scratch, een programma dat deejays in staat stelt mp3's af te spelen over de platenspeler. Daarvoor heeft ze slechts een laptop en twee speciale platen nodig. Het overkomt haar bijna wekelijks dat mensen achter de deejaybooth sneaken om de titels van haar scherm af te kijken. Soms gebruiken ze daarvoor grove middelen als digitale camera's. "Het internet maakt het gemakkelijker dan ooit om bijzondere platen te krijgen," vertelt ze. "Ik moest laatst in Uruguay draaien, en toen opende de lichtman voor mij met een aaneenschakeling van de heetste tracks uit Berlijn. Hij zette alleen maar platen op die ik ook had willen draaien." Maar Magda vindt het ook wel wat hebben dat alles nu makkelijk verkrijgbaar is. "De mystiek van de moeilijk verkrijgbare plaat is misschien verleden tijd," oppert zij. "Maar daardoor wordt de hedendaagse deejay wel geprikkeld om zich op een andere manier te onderscheiden." Ook Dimitri laat het afplakken van platenlabels al jaren achterwege. "Dat is in deze tijd niet meer nodig," zegt hij. "Er is nu zoveel goede muziek om uit te kiezen, dat je je hits niet meer geheim hoeft te houden." Zelf draait hij nog het meest met vinyl. Toch wil hij binnenkort zijn volledige platencollectie laten digitaliseren. Dimitri: "Daar moet ik dan wel iemand voor inhuren, want het zijn er meer dan 20.000."