Tom Waits protesteert tegen imitatie in reclamemuziek

Waar de een gretig reclamemuziek maakt, klaagt Waits zelfs imitators aan

Daar gaan we weer! Weer gedonder rond een artiest en een commercial. Aleen deze keer is het wel heel bijzonder: Tom Waits, berucht om zijn doorrookte zaagmolenstem, maakt zich weer druk over een Waits-imitatie, ditmaal voor een commercial van Opel. Al eerder deed hij zijn beklag, met succes, over reclames voor Dorito’s en wc-papier.

Waar de een gretig reclamemuziek maakt, klaagt Waits zelfs imitators aan

Daar gaan we weer! Weer gedonder rond een artiest en een commercial. Aleen deze keer is het wel heel bijzonder: Tom Waits, berucht om zijn doorrookte zaagmolenstem, maakt zich weer druk over een Waits-imitatie, ditmaal voor een commercial van Opel. Al eerder deed hij zijn beklag, met succes, over reclames voor Dorito's en wc-papier. Het is zeker niet de eerste keer dat artiesten een merk en/of reclamebureau aanklagen wegens plagiaat. The Jesus and Mary Chain heeft bijvoorbeeld ooit Reebok aangeklaagd omdat laatstgenoemde in een commercial een nummer gebruikte dat leek op dat van hen. Die rechtszaak hebben ze gewonnen. De zaak van Tom Waits ligt in dit geval toch net wat anders. Het gaat namelijk niet om een van zijn nummers, maar alleen zijn stem die is nagedaan. Want je kunt muziek wel auteursrechtelijk vastleggen, maar een stem op zich niet. Dat zegt Talmon Kochheim van reclamebureau Leukwerkt. Toch heeft Waits volgens Kochheim wel een punt. Ervaring in deze kwestie heeft het bureau opgedaan met het reclamespotje van Peijnenburg 'Koekhappen'. In de commercial is de stem van Rinus Michels te horen die een jongetje 'traint' in het eten van ontbijtkoek. Michels gaf geen toestemming voor het nadoen van zijn stem, maar wilde het wel zelf (in tegenstelling tot Waits). Had Michels het niet zelf willen doen, dan was er een ander spotje gemaakt, aldus Kochheim. "Op een stem alleen zit inderdaad geen auteursrecht. Het gaat erom of uit het spotje valt op te maken wie het is. Valt hij eraan te herkennen? Als dat zo is heb je zeker toestemming nodig, want dan verbind je de persoon in kwestie aan het merk en dat mag niet zomaar." En toestemming had Opel in ieder geval niet. Sterker nog, er is niet eens om gevraagd. Waits kreeg lucht van het spotje, dat alleen in Scandinavië wordt uitgezonden, toen er fans naar de platenmaatschappij begonnen te bellen: ze wilden weten welk nummer Tom Waits zong in de commercial. Toch is het nog helemaal niet zeker of Waits wel gelijk zal krijgen in deze zaak volgens mr. Jan Hogendoorn, advocaat en gespecialiseerd in media en entertainment. "Het is niet verboden om iemands stijl na te bootsen, tenzij bij het publiek de associatie met de 'originele' artiest ontstaat. Maar er zijn geen concrete regels voor, bij elke zaak wordt door de rechter bekeken in hoeverre dat het geval is." Dat fans naar de platenmaatschappij hebben gebeld, zal Waits dus zeker helpen, maar of het genoeg is, is de vraag. Hogendoorn herinnert zich een reclamespot waarin Gert Jan Dröge werd nagedaan. "Zijn stem en de typische intonatie die hij in zijn show gebruikte zaten ook in de commercial. Maar hoewel het zeer herkenbaar was, stelde de rechter hem niet in het gelijk, want het was een parodie. En dan mag het weer wel." Afwachten blijft het dus, voor Tom Waits. Opel laat via een perswoordvoerder weten dat ze hebben gehoord van de aanklacht, maar nog geen dagvaarding hebben ontvangen. Verder onthouden ze zich van ieder commentaar.