Natuurlijk kende je de onvolprezen Tarkan, toch een beetje de mash-up van Madonna en Marco Borsato voor de Turken. Hij is energiek, charmant en aantrekkelijk en bracht enkele jaren terug de vrouwen (en mannen) het hoofd op hol met de hilarische zomerhit Simarik. Zijn album Olurum Sana verkocht in Europa meer dan 2 miljoen cd's. Maar er is meer. Met de jaren sijpelt het een beetje door tot in West-Europa; als er één plek is waar de cocktailcultuur tot uiting komt, een blend van zowel Westerse als Oosterse muziek, dan is het in Istanbul. Dat moet ook de gedachte zijn geweest van Nat Muller, die aan de wieg stond van Istanbul Reloaded, een festival voor experimentele elektronische muziek uit Istanbul, hetgeen plaats vindt op 5 oktober aanstaande. De avond is een initiatief van Xeno_Sonic: ‘Experimental Music Mapping in the Middle East’, in samenwerking met De Melkweg en enkele andere partijen. Voorafgaand aan de avond vindt er, geheel in de traditie van dergelijke evenementen waarbij culturen elkaar ontmoeten, zo lijkt het, een debat plaats. “Het debat heeft voornamelijk een focus op het ontstaan van de huidige geluidskunst. Istanbul kende tot voor kort een traditie van populistische traditionele muziek, maar langzaam maar zeker komen er andere stromingen aan het licht, al dan niet beïnvloed door Westerse technieken of toepassingen,” legt programmeur Nat Muller uit. “Pas sinds een jaar of vijf is er ontwikkeling in de alternatieve, experimentele muziek uit Istanbul.” Westerse rock is al langer populair als alternatief voor de Turkse hitparade – met als ‘hoogtepunt’ het door Coca Cola geïnitieerde Rock ‘n’ Coke wat plaatsvond op 3 september jongstleden, waar acts als Hot Hot Heat, The Cure en The Tears act de présence gaven in de ‘cultural capital’ van Turkije. Maar met de komst van Erdem Helvacioglu lijkt er nu een vertegenwoordiger te zijn opgestaan van een authentieke ‘eigen’ Istanbul-scene in ontwikkeling. Op het Locustlabel bracht Helvacioglu in 2003 het ambient / cut ‘n’ paste-album A Walk Through The Bazaar uit. Deze maand verschijnt het album Jouka / Arinma, de vrucht van een samenwerkingsproject met de Japanse laptopman Kazuya Ishigami. Vuile Toon op z’n smerigst. Typisch is dat een muzikant als Erdem Helvacioglu aan populariteit wint bij een zich aldoor uitbreidende internationale fanschare. “Maar van de tweedegeneratie Nederlandse Turken verwacht ik niet heel veel bezoek tijdens Istanbul Reloaded,” zegt Abdullah Hendrik Geels. Geels is betrokken bij Stichting Kulsan, een initiatief om Turkse kunst en cultuur te promoten binnen Nederland. Ook Kulsan is verbonden aan Istanbul Reloaded. “Veel jonge Turken in Nederland volgen alleen de muziek die ze zien op de Turkse commerciële tv-zenders. En als ze op vakantie gaan, horen ze weer diezelfde commerciële muziek. Ze komen veel moeilijker in aanraking met minder voor de hand liggende muziek. Er zullen wel Turkse liefhebbers naar Istanbul Reloaded komen, maar dat zijn bijvoorbeeld studenten aan het conservatorium. We hebben in de afgelopen jaren een flink netwerk om de Turkse gemeenschap te benaderen, dus men weet van het evenement af. Maar het gaat ons er in dit geval ook niet om of er veel of weinig Turken op af komen; onze stichting is er voor om de kennis over de Turkse cultuur te verspreiden, en dit is ook een aspect ervan. Het maakt dan niet uit wie daar op af zullen komen. Het is opmerkelijk; in Istanbul ontstaat nu een kleine scene van experimentele muziek die uitwisselingen kent met Westerse invloeden, terwijl de Turken in Nederland zich alleen bezighouden met de typisch Turkse, commerciële muziek.” Wie zin heeft om terecht te komen in een parade van gesluierde buikdanseressen en waterpijprokers, bijgestaan door opzwepende slagen op darbuka’s en zurna’s, zal zich moeten bedenken voor hij deze avond gaat bezoeken. Istanbul Reloaded heeft duidelijk een luister-karakter. De soundscapes van Erdem Helvacioglu hebben niet voor niets de 2e en 3e prijs gewonnen in 2002 en 2003 in de Luigi Russolo Electro-acoustic competitie. Naast Erdem Helvacioglu is ook het duo Anabala van de partij; zij creëren immer ondefinieerbare multi-disciplinaire performances. Murat Ertel is ook nog eens een niet onverdienstelijk Saz-speler. De 747 AM-luisteraar zal zijn hart op kunnen halen. VPRO’s Dwars Festival is er niets bij.