‘Alles wat je moet weten over de muziekwereld’, is de ondertitel die schrijver Jan van der Plas meegaf aan de geheel herziene vierde editie van De Muzikantengids. En inderdaad kom je met het Nederlandse broertje van ‘Everything You Always Wanted To Know About The Music Business’ een heel eind. Muzikanten vinden er alles over hun instrument, de studio, contracten, hun boekhouding, het auteursrecht en meer. Van der Plas: “Het is een vakboek en wordt hoofdzakelijk door gevorderde beginners gekocht die graag verder willen komen. Een andere groep lezers heeft hele concrete vragen. Voor hen is het een soort EHBO-handleiding. Maar sinds de vorige editie kopen ook steeds meer mensen uit de industrie het.”
Van der Plas weet nog goed dat de eerste editie van zijn gids in 1994 nogal koeltjes werd ontvangen: “Twintig jaar geleden zat ik in een band en toen moest je alles nog zelf eken. Als je een plaat wilde uitbrengen, was daar nog geen informatie over. De media cultiveerden dat heel erg; men vond het allemaal heel romantisch. Toen mijn eerste editie verscheen, werd daar heel zuur over geschreven. Het romantische van ‘het zelf doen’ was er ineens van af. Maar voor muzikanten heeft zo’n boek enorme voordelen. Ze kunnen al hun tijd in de muziek steken in plaats van het wiel uit te vinden..”
In de afgelopen vier jaar is er veel veranderd in de muziekindustrie. “Daarom was het ook tijd voor een nieuwe editie van de gids. Platencontracten zijn minder belangrijk geworden terwijl het digitaal verspreiden van muziek veel meer nadruk krijgt. Bands kunnen daar zelf veel aan bijdragen. Tegenwoordig liggen de belangrijkste inkomsten voor een band ook bij de optredens. Ook het fiscale hoofdstuk moest volledig op de schop. Na de laatste belastingherziening hebben adviseurs vier jaar de tijd gehad om met de nieuwe regels te werken. Inmiddels weten we waar de kleine voordeeltjes zitten.”
Daarmee is de vierde editie de meest gewijzigde versie van De Muzikantengids. Van der Plas: “Al schrijvende dacht ik: wow, wat is er veel veranderd. Vier jaar geleden werd er nog analoog opgenomen. Tegenwoordig heeft echt iedereen een digitale huisstudio.” Van der Plas, die als docent aan de Rockacademie te Tilburg ook les geeft uit zijn eigen gids, werkt eigenlijk continu aan het boek: “Ik maak steeds aantekeningen. Daarnaast voer ik gesprekken met clubs, spreek mensen in de wandelgangen en krijg veel informatie toegespeeld via mail en telefoon.”
Ook dj’s kunnen nog wat opsteken uit De Muzikantengids. In aparte paragrafen wordt op de platendraaiers ingegaan. Van der Plas: “Er wordt ook een eigen tak op de Rockacademie voor opgezet. Maar in feite werkt alles in grote lijnen natuurlijk hetzelfde voor dj’s als voor gitaristen.”
Van der Plas komt tijdens zijn werk geregeld muzikanten tegen die er goed aan hadden gedaan zijn boek te lezen: “Ik zie jongens die veel te nonchalant bezig zijn. Soms komen ze echt te laat bij mij terecht en hebben bijvoorbeeld al een verkeerd contract getekend. Ik kan ze dan alleen nog maar naar een jurist verwijzen en zeggen dat ze het goed moeten doen. Als muzikant mag je je daar best mee bezig houden. Waarom denk je anders dat Kane, Krezip en Gem het momenteel zo goed doen?”
Dankzij platenmaatschappijen moest De Muzikantengids weer op de schop
Schrijver Jan van der Plas: “Ik geef er zelf les uit”
Jan van der Plas, onder andere docent op de Rock Academie in Tilburg, schrijft al meer dan tien jaar De Muzikantengids. Alles over het reilen en zeilen van de muziekindustrie komt in ruim 300 pagina’s aan bod. En de schrijver is zo blij met deze vierde editie, dat hij er zelfs les uit geeft.