Marco Raaphorst maakt veel muziek. Creative Commons was voor hem daarom een uitkomst: anderen mogen zijn muziek downloaden en gebruiken, zolang het maar niet voor commerciële doeleinden gebeurt. Totdat hij zaterdag ineens zijn muziek ontdekte op een betaalde muziek-download site. “Ik houd redelijk in de gaten wat er over mij gezegd en geschreven wordt. Via de statistieken op mijn website zie ik wie er allemaal naar me linken, en ik tik regelmatig mijn eigen naam in op de Google zoekmachine. Bij de eerste twintig hits stond mijn nummer al. Te downloaden voor 1,50 dollar!” Raaphorst stuurde een mailtje naar Creative Commons in Amerika. “Ik kreeg bijna meteen een mailtje terug. Daarin stond dat Creative Commons geen juridisch advies mag geven, omdat het een non-profit organisatie is.” Hetzelfde antwoord kreeg Raaphorst bij de Nederlandse afdeling van Creative Commons. Bij 53 miljoen geregistreerde werken wordt het gewoon te veel om alle makers juridisch bij te staan. Creative Commons bedenker Lawrence Lessing biedt aan op persoonlijke titel een pro-bono advocaat te zoeken die de zaak uitzoekt. Wat dat oplevert, blijft de vraag. “Dit was bij Buma/Stemra niet gebeurd,” hoor je de tegenstanders van CC al denken. Maar dat is niet helemaal waar, weet ook Marco Raaphorst. “Ik ken de mensen van de Acid Junkies. Die maakten een plaat en brachten hun muziek onder bij Buma/Stemra. Vervolgens dook dat album op op een Japanse site, waar het volledig was te dowloaden. Ze belden de Buma/Stemra, maar die deden niets, want wat kun je doen tegen internetdieven?” Maar wat kun je in je eentje beginnen tegen dergelijke sites? Toch meer dan je denkt, volgens Raaphorst. “Het is moeilijk, maar we moeten toch laten zien dat we íets doen. Vroeger toen er nog geen internet was, werd je album misschien ook op de zwarte markt verkocht. En dan merkte je dat niet eens. Nu kun je via internet over de hele wereld de dieven aanpakken. Hoewel het door internet voor hen natuurlijk ook juist makkelijker is geworden om muziek te kopiëren en illegaal te verspreiden.” Stichting BREIN bestrijdt online en offline piraterij namens ongeveer driekwart van de entertainment industrie. Buma/Stemra is erbij aangesloten, Creative Commons niet. Bas Vissers legt uit hoe je het best te werk kunt gaan als iemand jouw muziek illegaal verkoopt of kopieert. “Eerst spreek je de maker van de site daarop aan. Die stuur je gewoon een mailtje. Als dat niet helpt, stap je naar de service provider. Die is verplicht de illegale inhoud van de site te verwijderen. Als dat ook niet helpt, kun je naar de rechter.” Het kan dus, maar Vissers ziet ook wel dat het voor particulieren een hoge drempel is. “Als Stichting Brein zegt dat iets niet mag, weegt dat toch zwaarder dan een mailtje van een of ander webmail adres.” “In principe kan iedereen zich aansluiten bij Stichting BREIN. Maar muzikanten die hun muziek bij CC onderbrengen, zetten zich volgens mij bewust af tegen Buma/Stemra. Buma/Stemra en Creative Commons zijn twee heel verschillende systemen. Buma/Stemra exploiteert het werk van de componisten die bij hen zijn aangesloten, terwijl dat bij Creative Commons juist niet de bedoeling is. Eigenlijk beperk je je eigen rechten omdat je zegt dat in principe iedereen het mag gebruiken ténzij… En dan kun je nog kiezen uit allerlei verschillende voorwaarden.” Als je echt wat wil bereiken met muziek, doe je er verstanding aan je te laten registreren bij Buma/Stemra, en niet bij Creative Commons, volgens Vissers. “Het Creative Commons systeem is eigenlijk gebaseerd op goodwill. Je mag het niet voor commerciële doeleinden gebruiken, maar dat gebeurt natuurlijk toch een keer. Hoe meer mensen het gebruiken, hoe vaker dat gebeurt.” Paul Keller van Creative Commons is het daar niet mee eens. “Op de website waar Raaphorsts muziek staat, staat ook bijvoorbeeld Marco Borsato. Die zit wel bij Buma/Stemra en stichting BREIN kan hier ook niets tegen doen. Dat deze sites hiermee weg komen duidt erop dat de Buma’s, BREINS en RIAA’s een probleem hebben hun autoriteit te laten gelden. Dit is niet specifiek voor Creative Commons een probleem. Wat wij doen is een degelijke licentie aanbieden, waarmee makers zelf hun recht kunnen halen. Maar als de makers van dergelijke sites niet te achterhalen zijn of in Rusland zitten, is dat voor BREIN net zo moeilijk.” Raaphorst laat zich daar niet door weerhouden. “Het is inderdaad vechten tegen de bierkaai, maar het gaat om het principe. Het gaat erom dat muziek verspreid en gebruikt mag worden voor niet commerciële doeleinden. Dat moet zo blijven en daarom moeten we laten zien dat we er iets tegen doen.” Keller zegt dat de Nederlandse Creative Commons contact met Raaphorst zal opnemen om te zien op welke manier hij gesteund kan worden.