Aflevering 2: donderdagavond Je bent hier in Spanje en dat is te merken., ook bij Sonar. Neem nu het ´dagprogramma´ - voor de fijnproevers toch het boeiendste onderdeel van het festival, omdat daar de meest avontuurlijke acts te zien zijn. Met onze nuchtere calvinistische ´´s-morgens-vroeg-met-de-blote-voeten-op-het koude-zeil´ mentaliteit zouden we denken dat dat dagprogramma om een uur of tien begint. Om elf uur desnoods. Maar nee, de hardcore Sonar-ganger heeft de avond ervoor uiteraard tot zonsopgang op de dansvloer gestaan, ergens in de stad, dus die trekt zijn of haar nacht tot na de siësta door. Goed, er staan vanaf het middaguur her en der wat volstrekt onbekende Spaanse dj´s achter de draaitafels, maar vanaf een uur of vier ´s middags wordt het pas een klein beetje serieus. Met Cycle bijvoorbeeld. Een Spaans gezelschap dat met funky bas, elektronische beats en rauwe zang de ´industrial dance´ van de late jaren tachtig nieuw leven in tracht te blazen. Het schudt de aanwezigen wakker, maar persoonlijk ben ik meer geïnteresseerd in de presentatie van Braziliaanse elektronica underground in de altijd aangenaam relaxte SonarDome tent. Helaas zorgt de live-act Artificial voor een lichte deceptie. Nou ja, live-act... De ´gameboy-beats´ zijn kant en klaar ingeblikt en de levende toevoeging blijkt een dooie diender die wat in een microfoon mompelt alsof-ie aan het soundchecken is voor een lezing over de vlinderpopulatie in het zuidoostelijke Amazonegebied. Duf dus, al leggen nogal wat bezoekers de lat blijkbaar lager dan ik, want Artificial krijgt een behoorlijk applaus. een van de hotspots van Sonar 2005, letterlijk en figuurlijk, is het Sonar Lab. Volgens de organisatoren het favoriete Sonarpodium van John Peel, die het festival een aantal keren bezocht. En om de vorig jaar overleden BBC-legende te eren, draaien er nogal wat DJ´s speciaal ´in de geest van Peel´. De set van Simon Russell, van de toch nauw met Peels smaak verbonden Rough Trade Record Shops, lijkt een mooie gelegenheid om het ´Lab´ eens te checken. Een forse rij voor de ingang verraadt dat ik niet de enige ben met dat idee. Eenmaal binnen in het voormalige kerkgebouw dat SonarLab huisvest blijkt het bloed en bloedheet. In de nissen waar ooit zij-altaartjes stonden loeien inderhaast geplaatste ventilatoren. En Russell zweept het publiek nog verder op. Niet met The Fall of Undertones, voor wie dat mocht denken, maar met strakke beats. Weinig subtiel maar zeer doeltreffend en SonarLab is op dat moment zonder twijfel de meest opwindende plek van het festival. Wat mij overigens niet weerhoudt om weer terug te gaan naar SonarDome, waar de volgende Braziliaanse live-act inmiddels begonnen is. Amerikaans-Braziliaans eigenlijk. De uit de Chicago jazz- en rockscene bekende trompettist Rob Mazurek - die in de periferie van Tortoise speelde met The Chicago Underground Duo en Isotope 217 - vormt nu een combi met Hurtmold. Die groep zou je de Braziliaanse tegenhanger van Tortoise kunnen noemen. Het resultaat is fantastisch. Wat deze dagboekschrijver betreft het hoogtepunt van de eerste Sonar-dag. Zes live-spelende musici waarbij de elektronica beperkt blijft tot de effect-apparatuur van Mazurek zelf. Maar wat hij ermee doet is ontzettend doeltreffend. Er is een oppervlakkige associatie met fusion, maar deze muziek is veel subtieler. Daarbij hebben Mazurek en Hurtmuld een volstrekt eigen geluid wat neerkomt op postrock met een typische latin-flavour. En het werkt op het podium. Nadat de ernstigst beat-verslaafden in het publiek zijn afgehaakt en hun plaatsen zijn ingenomen door nieuwe mensen oogst de groep ovatie na ovatie. Een poging om vervolgens ook nog iets van Matthew Herbert mee te krijgen geef ik snel op. Hij is al jaren een typische ´Sonar-lieveling´, maar staat ditmaal in een veel te kleine zaal geprogrammeerd met een rij wachtenden tot Madrid tot gevolg. Dan liever in de kelder van het museum op zoek naar DE9: Transition, een ´in the round´ geluidsinstallatie van Richie Hawtin. Het blijkt vijftien minuten voorproeven van een DVD/CD van de in Berlijn wonende Canadees, die komend najaar gaat verschijnen en die je nu comfortabel gezeteld in een heerlijke koele en rustige ruimte alvast tot je kunt nemen. En zo goed als hier klinkt het thuis nooit, natuurlijk. Overigens is het ´gewone´, goed dansbare Hawtin-muziek en haalt hij voor dit project geen artistiekerige fratsen uit. De installatie van Hawtin is een perfecte plek om de Sonardrukte even te ontvluchten. En een moment stil te staan bij de Sonar-bezoeker. Die is - zo meldt de persmap - merendeels tussen de 19 en 30 jaar, voor 61% man en voor 39% vrouw, voor meer dan de helft universitair geschoold, voor zestig procent Spaans en voor twintig procent professioneel aanwezig. ´t is maar dat je het weet. Dan is het een uurtje ronddrentelen tot de laatste act begint waar ik werkelijk naar uitkijk deze dag: Het Amerikaanse Khonnor dat op het laatste moment niet naar Motel Mozaiqiue in Rotterdam kwam, april jongstleden, wat de verwachtingen alleen nog maar opschroefde. Nu zijn ze er dus, de amper achttienjarige Connor Kirby-Long en zijn onbekende live-maat, beiden getooid met berenmaskers - of zijn het hondenmaskers? De set heeft nog het meeste weg van V/VM-live, maar dan wat meer ´pop´, waarbij Kirby-Long vrolijke liedjes over de beats zingt en het publiek uitzinnig wordt als hij een paar akkoorden op een amper gestemde gitaar speelt. Geinig is het zeker, al die rare loops en kijk-mij-eens-gekke-pop maken houding. Maar geinig is niet hetzelfde als goed. Terwijl Khonnor met het album ´Handwriting´ op Type Records (www.typerecords.com) werkelijk wist te verrassen, blijft de groep op het podium toch een beetje steken in midelbare schoolfeest-lol. Maar laten we eerlijk zijn, een gebrekkige live-presentatie die schraal afsteekt bij wat er op de geluidsdragers gepresteerd wordt lijkt zoiets als een beroepsziekte bij heel veel Sonar-acts. Wordt vervolgd (Zaterdag 18 juni zal een deel van de 3FM uitzending -waaronder 3VOOR12BPM- worden verzorgd vanaf Sonar)