Maandag komt op het label 3VOOR12 Recordings de eerste cd uit met live-opnames uit de VPRO-archieven. Het hoesje van de verzamelaar VPRO Nederpop 1968-1975 spreekt boekdelen: jonge hippies zitten op een grasveld aandachtig te kijken en te luisteren. De foto is van een soort mini-Woodstock festival, dat de VPRO-televisie in 1970 organiseerde onder de naam Piknik. Op dit eerste verzamelalbum met live-opnames uit de VPRO-archieven staan ondermeer audio-opnames van deze legendarische live televisieprogramma’s. Daarbij werden jongeren uit jongerencentra’s gelokt naar geheime buitenlocaties, waar achteraf gezien beroemde artiesten speelden. “Ik kan me nog herinneren dat de koelinstallatie van onze vrachtwagen het onderweg begaf en dat leden van Soft Machine heel goed BBC-nieuwslezers konden imiteren”, herinnert Jaap van Beusekom zich. Van Beusekom, tegenwoordig directeur van het Nationaal Popinstituut, speelde destijds op Piknik met zijn folkband CCC Inc. als banjospeler. Op de VPRO-verzamelaar staat hun versie van de klassieker House Of The Rising Sun. Van Beusekom is blij dat deze opnames bewaard zijn, want er zijn toen maar weinig opnames gemaakt. Ongeveer een jaar geleden speelde de band nog, en mede-bandlid Ernst Jansz is nu bezig oude live-opnames te remasteren voor een heel album gewijd aan de band. Van Beusekom: “Maar het is jammer dat er geen videobeelden van Piknik meer zijn, want dat geeft een beter tijdsbeeld.” Oscar Smit, die jarenlang de VPRO-archieven beheerde en tegenwoordig werkzaam bij het omroep archief Beeld en Geluid, weet waarom er alleen nog maar geluid over is. “Het werd rechtstreeks uitgezonden en het was toen niet gebruikelijk om live opnames op te nemen. Op locatie was er sowieso niet veel mogelijk. Gelukkig was nog gevraagd of mensen van de radio het op wilden nemen. De banden zelf zijn allemaal goed bewaard gebleven, alleen is het schuimrubber van de verpakking soms gaan kruimelen.” Als samensteller zorgde Smit er voor dat niet alleen de grote namen als Herman Brood en Brainbox op de verzamelaar staan, maar ook de relatief onbekende Cosmic Dreamer, Finch en Pugh’s Place. Smit: “Dat waren toch een beetje de Blues Brother Castro’s van die tijd.” De VPRO had al eerder besprekingen gevoerd met platenmaatschappijen om het archief uit te brengen, maar daar was het om diverse redenen nog niet van gekomen. “In principe heeft de VPRO de politiek gevoerd de opnames niet ter beschikking te stellen als extra tracks voor albums van bands”, stelt Smit. “De bedoeling was altijd om het zelf met mooie vormgeving uit te brengen met als voorbeeld de BBC-series en nu is het via Fonos zo ver.” Fonos, onderdeel van beeld en Geluid, is gespecialiseerd in het ontsluiten van Nederpop-archieven. Deze verzamelaar is het startschot voor het uitbrengen van aparte albums van de meeste van de artiesten op de verzamelaar. Fonos-manager Machgiel Bakker hoopt dat andere omroepen hun live-archieven nu ook gaan ontsluiten: “In tegenstelling tot de platen zijn de bandenarchieven op die van de VPRO na slecht gearchiveerd. Maar de VPRO heeft natuurlijk niet het populairdere werk als de Golden Earrings.” Het album VPRO Nederpop 1968-1975 staat tijdelijk op de Luisterpaal en is vanaf 6 juni verkrijgbaar via Fonos.nl of de VPRO Publieksservice.