Wat zou je doen als je bassist na vijftien jaar (verontwaardigd) opstapt en je aan een nieuw album moet beginnen? Precies, je belt een bekende sportpsycholoog, gaat in groepstherapie en vraagt twee documentairemakers om het allemaal aan de wereld te tonen. Ook Nederland komt tijdens het komende Internationaal Documentaire Festival Amsterdam (IDFA) aan de beurt. De documentaire Some Kind Of Monster is daar o.a. op zaterdag 20 november te zien als onderdeel van onze eigen 3DOC12 avond.
Het begint zo mooi. Bassist Jason Newsted is weg. Dat is jammer, maar geen unicum. Ook niet voor Metallica, die eerder al bandwisselingen beleefde. Vol goede moed - zo lijkt het - bezet de band een oud kazernegebouw dat tijdelijk wordt omgetoverd in een oefen/opnamestudio. Iedereen heeft er enorme zin in. Op een beklemmende Tjakka-manier. Na jaren weer samen de studio in. Dit keer niet met kant en klare songideeën van de individuen. Nee, deze keer moet de jam iets geheel nieuws tot stand brengen. Tegelijkertijd beginnen de praatsessies met psycholoog Phil Towle. En daar blijkt al snel dat de band in al die jaren helemaal niet zo dicht bij elkaar is gegroeid als je zou denken. Het moment dat Hetfield veelzeggend zwijgt als de andere twee enorm enthousiast zijn over wat voor iedere luisteraar duidelijk hoorbaar prutswerk is, spreekt als een encyclopedie aan boekdelen.
Ook vermakelijk en opzienbarend is het moment waarop oud gitarist Dave Mustaine - vijftien jaar geleden uit de band gezet omdat hij onhandelbaar was - als onderdeel van de therapie samen met Lars Ullrich een sessie heeft. James is op dat moment al maanden spoorloos. Een van de vele momenten waarop je je onderkin moet vasthouden als je wil dat hij er niet afvalt.
De documentaire laat niet alleen zien hoe een relatie jaren stand kan houden zonder dat de partners echt van elkaar weten wie ze zijn. Het laat ook zien wat de spil is van Metallica. Zanger James Hetfield ligt voor de hand, maar aan de andere kant van de wip zit onmiskenbaar drummer Lars Ullrich. De grootste ruzies concentreren zich om het tweetal. Gitarist Kirk Hammett staat in het midden en probeert wanhopig een balans te vinden.
Je blijft je meer dan de helft van de documentaire afvragen hoe dit goed moet komen. Een verdienste die geheel op rekening komt van documentairemakers Berlinger en Synofski. Zij zorgen er ook voor dat je na de documentaire niet enorm bent afgeknapt op de harde metalboys die toch meer van krijsende katjes weghebben. Ondanks de bizarre momenten blijf je het snappen, herkennen. De belachelijke problemen waar je zelf ook wel eens over struikelt. En hoop je voor Ullrich, Hetfield, Hammett en nieuwe bassist Robert Trujillo dat het volgende album - het album St. Anger kwam in 2003 uit -iets makkelijker tot stand komt.
Some Kind Of Monster draait op 3DOC12 tijdens het IDFA op zaterdag 20 november.
IDFA 3DOC12: Metallica, Some Kind Of Monster
Hoe het poesje weer leerde miauwen
Metallica, Beatles van de metal, iconen in hun genre. Verplicht onder behandeling bij therapeut Phil Towle. Wat was bedoeld als promofilm voor het volgende album, werd een onthullende blik op kinderlijke conflicten die ook de grootste metal act van de wereld op de rand van de afgrond kunnen brengen. Hoe, dat kun je zien in de documentaire Some Kind Of Monster, die op 20 november te zien is op het IDFA als onderdeel van onze eigen 3DOC12 avond.